SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖZ YETERLİK İNANÇLARI

Bu araştırma sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının cinsiyet, hizmet yılı ve okulun bulunduğu yerleşim yeri değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tarama modelinde olan araştırmanın evrenini, 2008-2009 eğitim öğretim yılında Burdur ilinde görev yapan 876 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Burdur ili Merkez, Ağlasun, Kemer, Gölhisar ile Bucak ilçelerindeki resmi ilköğretim okullarında öğretmenlik yapan 423 sınıf öğretmeni ise araştırmanın örneklemidir. Bu örneklemin 401’ine ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri “Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama ve standart sapmanın yanı sıra bağımsız t-testi ve ANOVA istatistik teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının cinsiyet ve okulların bulunduğu yerleşim yerlerine göre farklılık göstermekle birlikte hizmet yıllarına göre farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.

PRIMARY SCHOOL TEACHERS’ SELF EFFICACY

This research aims at determining the self efficacy beliefs differ according to the primary school teachers’ gender, teaching experience and the location of the school. Survey model was used in research. The population of the study is 876 primary school teachers. The sample is 423 primary school teachers however, in the research, 401 primary school teachers were reached in centrum of Burdur, the others are in Ağlasun, Kemer, Gölhisar and Bucak district in Burdur. Data of the study was collected with the teacher self efficacy scale and the personal information form. Statistical techniques such as means and standard deviations, independent t-test and ANOVA were used for analyzing the data. These research findings show that self efficacy beliefs of primary school teachers significantly differ according to gender and the locations of the schools but don’t significantly differ the teaching experience

___

  • Akbaş, A. & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz- yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
  • Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin öz yeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 24-33.
  • Altunçekiç, A.,Yaman, S. &Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Kastamonu İli örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 93-102.
  • Ashton, P. T. &Webb, R. B. (1986). Making a difference: Teachers' sense of efficacy and student achievement. New York: Longman.
  • Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychogical Review, 84(2), 191-215.
  • Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. NJ: Prentice Hall.
  • Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44(9), 1175-1184.
  • Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.). Encylopedia of Human Behaviour, 71-78. Web: www.des.emory.edu/mfp/BanEncy.html adresinden 13 Ocak 2009’da alınmıştır.
  • Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.). Self-Efficacy in Changing Societies. New York: Cambridge University Press, 1-45.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy, The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
  • Bandura, A. (2002). Social cognitive theory in cultural context. Applied Psychology: An International Review, 151, 269-290.
  • Berkant, H. G. &Ekici,G. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen öz yeterlik inanç düzeyleri ile zeka türleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Dergisi,16(1), 113-132. Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Can, B. T.,Günhan, B. &Erdal, S.(2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen derslerinde matematiğin kullanımına yönelik öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 38-46. Coşgun, S. &
  • İlgar, Z.(2004). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık deneyimi
  • çalışmalarının adayların öz yeterlilik algılarına etkisi. XIII. Ulusal Eğitim
  • Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya: 6-9 Temmuz.
  • Çabuk-Kaya, N. (2006). Taşımalı eğitim programındaki ilköğretim öğrencilerinin durumları: Silopi köyleri örneğinde bir sosyal değerlendirme. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(2), 105-116.
  • Çapa, Y.,Çakıroğlu, J. &Sarıkaya, H. (2005). Development and validation of Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim (Education and Science), 30(137), 74-81.
  • Çapri, B. & Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
  • Çoban, T. A. &Sanalan, V. A. Sanalan (2002). Fen bilgisi öğretimi dersinde özgün deney tasarım sürecinin öğretmen adayının öz yeterlilik algısına etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 1-10.
  • Demirel, Ö. (1993). Genel öğretim yöntemleri. On Birinci Baskı. Ankara: Usem Yayınları.
  • Denizoğlu, P. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi öz yeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Dursun, F. (2006). Birleştirilmiş sınıflarda eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 33-57.
  • Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen öz yeterlik inançları üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları, 6(24), 87-96.
  • Enochs, L. G. &Riggs, I. M. (1990). Further development of an elementary science teaching efficacy belief instrument: A preservice elementary scale. School Science and Mathematics, 90(8), 694-706.
  • Ercan, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri ile fen bilgisi öz yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması (Uşak İli örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P. &Soran, H.(2006). Biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının öğretiminde öz yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 57-73.
  • Gibson, S. &. Dembo, M. H. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76(4), 569-582.
  • Güven, S. (2005). Devlet okulları ilköğretim birinci kademede çalışan ingilizce öğretmenlerinin profil ve yeterlik algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Güven, B. &Ersin, E.(2007). Sınıf öğretmeni adaylarının Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi I dersine ilişkin öz yeterlik algıları ve bilişsel tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 15-32.
  • Henson, R. K. (2001). The effects of participation in teacher research on teacher efficacy. Teaching and Teacher Education, 17(7), 819-836.
  • Karadeniz, B. C. &Özdemir, N. (2006). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya öğretiminde öz yeterlik algıları. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 22-30.
  • Kiremit, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili öz- yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Kurbanoğlu, S. S. (2004). Öz-yeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi. Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152.
  • Kuş, E. (2005). Öğretmenlerin bilgisayar öz yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretme yönelik tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Küçükyılmaz, E. A. &Duban, N. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz- yeterlik inançlarının artırılabilmesi için alınacak önlemlere ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 1-23.
  • Locke, E. A. &Latham, G. P.(1990). A theory of goal setting and task performance. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2004). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri taslağı. Web: http://www.oyegm.meb.gov.tr/ogr yet/ yeterlik/yet.htm adresinden 12 Kasım 2008’de alınmıştır.
  • Oğuz, A. &Topkaya, N.(2008). Orta öğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmen özyeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları.Akademik Bakış, 14. Web: http://www.akademikbakis. org/14/ozyeter.htm adresinden 23 Aralık 2008’de alınmıştır.
  • Özkan, Ö., Tekkaya,C.&Çakıroğlu, J.(2002). Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen kavramlarını anlama düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz-yeterlik inançları. V. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresinde Sunulmuş Bildiri.
  • http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek5/bkitabi/PDF/OgretmenYetistirme/Bildiri/t300.pdf adresinden 2 Eylül 2008’de alınmıştır.
  • Pajares, F. (2002). Overview of social cognitive theory and self-efficacy. Web: http://www.emory.edu/EDUCATION/mfp/eff.html adresinden 12 Mart 2009’da alınmıştır.
  • Plourde, L. A. (2001). The genesis of science teaching in the elementary school: the influence http://www.ed.psu.edu/CI/Journals/2001aets/su1 08 plourde.rtf. adresinden 07 Şubat 2009’da alınmıştır. student teaching. Web
  • Ross, J. A. (1992). Teacher efficacy an the effect of coaching on student achievement. Canadian Journal of Education, 17(1), 51-65.
  • Sağlam, F. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin derslerinde bilgi teknolojisi kaynaklarından yararlanma öz yeterlikleri ve etki algılarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Savran, A. &Çakıroglu, J. (2003). Differences between elementary and secondary preservice science teachers’ perceived efficacy beliefs and their classrom management beliefs. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(4).
  • Sharp, C. (2002). Study support and the development of self-regulated learner. Educational Research, 44(1), 29-42.
  • Sparks, D. (1983). Practical solutions for teacher stres. Theory into Practice, 22(1), 33- 42.
  • Tschannen-Moran, M. &Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
  • Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy,A.&. Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
  • Türkmen, L. (2007). The influences of elementary science teaching method courses on a Turkish teachers college elementary educatıon major students’ attitudes towards science and science teaching. Journal of Baltic Science Education, 6(1), 66-77.
  • Üstüner, M.,Demirtaş, H.,Cömert, M.&Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
  • Woolfolk-Hoy (2000). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching. Paper presented at the American Educational Research Association, New Orleans, LA.
  • Yılmaz, K. &Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 143- 167.
  • Zengin, U. K. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlilik algıları ve sınıf içi iletişim örüntüleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Educational Psychology, 25, 82-91.