İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNİN ETKİNLİĞİNİN GÖZ İZLEME CİHAZI İLE BELİRLENMESİ
Bilişim sistemleri, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki kontrol kayıtları, eğitimler ve çevre ölçümlerinde de kullanılmaktadır. Bununla birlikte, insan-bilgisayar etkileşimi alanında kullanılan kullanılabilirlik test yöntemlerinin iş sağlığı ve güvenliği (İSG) çalışmalarına uygulanması konusunda literatürde bir boşluk olduğu görülmektedir. Bu çalışmada iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin etkinliğinin kullanılabilirlik test yaklaşımı ile tespit edilmesi amaçlanmıştır. Kullanılabilirlik testi göz izleme cihazları yardımı ile gerçekleştirilmiştir. Bu deneysel araştırmaya 26 katılımcı dâhil edilmiştir. Çalışmada göz izleme cihazı takmış olan katılımcılardan yangın varmış gibi davranarak çıkışa yönelmeleri istenmiştir. İki farklı kurumda üç farklı deney yapılmıştır. Katılımcıların yangın ekipmanları, alarm butonları ve çıkış işaretlerine odaklanma süreleri ve odaklanma sayıları incelenmiştir. Ek olarak 12 İSG uzmanı ile görüşülerek uzman görüşleri çalışmaya dâhil edilmiştir. Sonuç olarak risk analizlerinin tek başına yeterli olmadığı ve risk analizi sonucunda alınması gereken önlemlerin tespitinde bilişim sistemleriyle yapılacak olan daha kapsamlı analizlere olan ihtiyaç ortaya koyulmuştur. Çalışmada önerilen yöntemin diğer acil durum ve afet bağlamında da değerlendirilebileceği önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
göz izleme cihazı, kullanılabilirlik, insan-bilgisayar etkileşimi, iş sağlığı ve güvenliği
DETERMINATION OF THE EFFECTIVENESS OF OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY MEASURES WITH EYE TRACKING DEVICE
Information systems are also used in control records, trainings and environment measurements in the field of occupational health and safety. Moreover, it seems to be a gap in the literature regarding the application of usability testing methods utilized in the field of human-computer interaction in to occupational health and safety (OHS) studies. In this study, it is aimed to determine the effectiveness of occupational health and safety measures via usability test approach. Usability testing was carried out with the help of eye tracking devices. In this experiment research, 26 people were participated. Participants wearing eye tracking devices were asked to find the exit assuming there is a fire. Three experiments were designed in two different institutions. The number of focuses and focus times for fire equipment, panic button and caution signs were examined. In addition, 12 OHS experts' opinions were included in the study. As a result imply that the risk analysis is not enough alone and more comprehensive analysis with information systems is required to improve the precautions to be taken as a result of the risk analysis. It is suggested that the method proposed in the study can also be employed in the context of other emergency cases and disasters.
Keywords:
eye tracking device, usability, human-computer interaction, occupational health and safety,
___
- CENTAUR COMMUNİCATİON. (2005). “Mazda Turns To Eye Tracking To Assist Revamp Of European Site”. New Media Age 3, 8.
- ÇAĞILTAY K. (2011). “İnsan Bilgisayar Etkileşimi ve Kullanılabilirlik Mühendisliği: Teoriden Pratiğe (1. b.)”. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
- EVCİL E. S., ISLIM, Ö. F. (2012). “Kullanılabilirlik Kavramı ve Kullanılabilirlik Ölçümleri”. In TH International Computer&Instructional Technologies Symposium (pp. 4-6).
- GİRİŞKEN Y. (2015). “Gerçeği Algıla”, İstanbul: Beta.
- HOLMQVIST K., WARTENBERG C. (2005). “The Role of Local Design Factors for Newspaper Reading Behaviour- An Eye Tracking Perspective”. Lund University Cognitive Studies 127, 1-21.
- İNCE O., GÖKTÜRK, M. (2009). “Güvenlik Sistemi İzleyici Personelinin Görsel Tarama Davranışının Analizi”. Akademik Bilişim. XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri. (699-704). Ankara: Nokta Matbaacılık.
- KALAYCI E., TÜZÜN H., BAYRAK F., ÖZDİNÇ F., KULA A. (2011). “Eye-tracking Methods for Usability Testing in 3d Virtual Environments”. Akademik Bilişim. XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (93-98). İnönü Üniversitesi, Malatya.
- KAPLAN K. G. (2015). Prototype Fidelity and User Expertise in Usability Testing: A Study with Portable Navigation Device. (Master’s Thesis). İstanbul: Istanbul Technical University Graduate School of Science Engineering and Technology.
- KARAMAN G., ÇELİKER O., KARAMAN E., ÖZEN Ü. (2016). “Is normal handwriting or cursive hanwriting? A pilot study with eye tracking device”. Journal of Management Information System, 2, 234-245.
- KAYA Y. (2017). Analyzing the effects of multi-ball training on eye movements in table tennis players. Master’s Thesis. Marmara University Graduate School of Health Sciences. İstanbul.
- ÖMÜR S., AYDOĞDU A.G. (2017). “Eye tracking researches and new trends in the field of communication”. International Journal of Social Sciences and Education Research 3, 1296-1307.
- ÖZDOĞAN F.B. (2008). “Göz İzleme ve Pazarlamada Kullanılması Üzerine Kavramsal Bir Çalışma”. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi 2, 134-147.
- RASHID S., SOO S. T., SIVAJI A., NAENI H. S., BAHRİ S. (2013). “Preliminary usability testing with eye tracking and FCAT analysis on occupational safety and health websites”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 97(6), 737-744.
- RISK ASSESSMENT REGULATION. (2012). Information System of Regulations. 28512, 29 12 2012.
- RITTHIRON S., JIAMSANGUANWONG A. (2017). “Usability Evaluation of the University Library Network's Website Using an Eye-Tracking Device”. In Proceedings of the International Conference on Advances in Image Processing (pp. 184-188).
- YÜCEL A., COŞKUN P. (2018). “Nöropazarlama Literatür İncelemesi”. Firat University Journal of Social Sciences/Sosyal Bilimler Dergisi, 28(2).
- ZAMBARBIERI D., CARNIGLIA E., ROBINO C. (2008). “Eye tracking analysis in reading online newspapers”. Journal of Eye Movement Research 2, 1-8.
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Adem KORKMAZ