Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Kullanılarak Karar Destek Sistemiyle Çalışan Ergonomik Kiosk Cihazı Tasarımı ve Yer Seçimi
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte günümüzde bilgilendirmeler için teknolojik altyapılı elektronik cihazlar kullanılmaya başlanmıştır. Bu araştırmada üniversite öğrenci ve ziyaretçilerine hizmet etmek amacıyla karar destek sistemiyle çalışan bir kiosk cihazı tasarlanmıştır. Bu cihazın tasarlanma amacı mevcut yerleşim planının bilinmemesi, ulaşmak istenilen bilgilere ulaşamaması ve yönlendirici levhaların anlaşılamaması gibi problemlerin çözülmesidir. Kiosk cihazının buton yerleşimleri, işleyiş şekli, içerikleri düşünülmüş ve ihtiyaçları karşılayacak şekilde belirlenmiştir. Sistem işleyişi akış şeması üzerinde gösterilmiş, benzer sistemler tasarlanırken kullanılabilecek bir algoritma öne sürülmüştür. Kiosk cihazı tasarlanırken yazılım ergonomisi kriterleri kullanılmıştır. Cihaz maliyetlerini azaltmak ve kullanımı arttırmak için cihaz yer seçimi problemi de araştırmada incelenmiştir. Cihaz yer seçimi için Pisagor bulanık AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan araştırma birçok sektörde yönlendirmelerin kiosk cihazı aracılığıyla yapılabileceğini öngörmektedir. Mevcut problemin de tasarlanan karar destek sistemiyle çalışan kiosk cihazı ile çözüleceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler:
karar destek sistemi, kiosk cihazı tasarımı, Pisagor bulanık AHP ve TOPSIS, yazılım ergonomisi
Working with Decision Support System Ergonomic Kiosk Device Design and Location Selection Using Fuzzy Multi-Criteria Decision-Making Methods
With the development of information and communication technologies, electronic devices with technological infrastructure have started to be used for information purposes. In this research, a kiosk device working with a decision support system was designed to serve university students and visitors. The purpose of the design of this device is to solve problems such as not knowing the current settlement plan, not being able to reach the desired information and not being able to understand the guiding signs. The button placements, functioning and contents of the kiosk device were considered and determined to meet the needs. The operation of the system is shown on the flow chart and an algorithm that can be used when designing similar systems has been proposed. While designing the kiosk device, software ergonomics criteria were used. In order to reduce device costs and increase usage, the device location problem was also investigated in the research. Pythagorean fuzzy AHP and TOPSIS methods were used for device location selection. Research show that in many sectors, routing can be done through the kiosk device. It is thought that the current problem will be solved with the kiosk device working with the designed decision support system.
Keywords:
decision support system, kiosk device design, Pythagorean fuzzy AHP and TOPSIS, software ergonomics,
___
- Akçay O., (2009). “Hastaneler için etkileşimli elektronik bilgi ekranı (Kiosk)”, Doctoral Dissertation DEÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
- Akova A., (2000). “Bilişim Toplumunda Bilişsel Ergonomi ve Önemi”, Kara Harp Okulu Bilgi Toplama ve Yayım Merkezi Yayınları,
- Aksüt G., Eren T., Tüfekçi M., (2020). “Ergonomik Risk Faktörlerinin Sınıflandırılması: Bir Literatür Taraması”, Ergonomi, 3(3), 169-192,
- Başar M. S., Aslay F., (2011). “Yazılım Ergonomisi: Atatürk Üniversitesi Öğrenci Bilgi Sisteminin Ergonomisinin İncelenmesi”, Journal of Graduate School of Social Sciences, 15(1), 25-42,
- BCPE, 1999). “Candidate Handbook: Policies, Practices&Procedures”, Board of,
- Bilen E., (2019). ”Design of the kiosk for more effective utilization in hospital queues”, Doctoral dissertation İzmir Institute of Technology Turkey,
- Bulut M., (2021). “Batarya enerji depolama sistemlerinin teknolojik performanslarının ve doğal gaz kombine çevrim santrallarına entegrasyonunun değerlendirilmesi”, Master's thesis Fen Bilimleri Enstitüsü/Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı,
- Christian A. D., Avery B. L., (1998). “Digital smart kiosk Project”, In Proceedings of the SIGCHI conference on Human factors in computing systems, 155-162,
- Çalık A., (2022). “Bulanık AHP-Bulanık ARAS Yöntemlerine Dayalı Dayanıklı Tedarikçi Seçimi”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 275-296,
- Çavdur, F., Sebatlı, A., & Küçük, M. K., (2019), Öğrenci-proje takımı oluşturma problemi için grup-karar verme ve hedef programlama temelli çözüm yaklaşımı. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 34(1), 505-521.
- Demiralay E., Çopur E. H., & Paksoy T., (2022). “Spaceport Selection Using a Novel Hybrid Pythagorean Fuzzy AHP & TOPSIS Based Methodology: A Case Study of Turkey” Journal of Aeronautics & Space Technologies/Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 15(1), 1-17,
- Eren T., Cihan Ş., Ayan E., Topal T., Yıldırım E.K., (2017). “Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile ekokardiyografi cihazı seçiminin yapılması”, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(1), 41-49,
- Erol E., Özcan E., & Eren T., (2021). “Elektrik üretim santrallarında iş güvenliği uzmanı seçiminde hibrit bir karar modeli” Journal of Turkish Operations Management, 5(1), 615-629,
- Gülmez M., Koçkaya A. F., (2008). “Doğrudan pazarlama aracı olarak kioskların tüketiciler tarafından kullanım etkinliği üzerine bir pilot çalışma”, Verimlilik Dergisi, (2), 157-175,
- IEA., (1997). “Facts and Background”, Zurich: International Ergonomics Association,
- Ilbahar, E., Karaşan, A., Cebi, S., & Kahraman, C., (2018). “A novel approach to risk assessment for occupational health and safety using Pythagorean fuzzy AHP & fuzzy inference system”, Safety science, 103, 124-136,
- Maguire, M. C., (1999). “A review of user-interface design guidelines for public information kiosk systems”. International journal of human-computer studies, 50(3), 263-286,
- Newman P., Salmon T. P., (2010). “Ground Squirrel Control Training and Certification using an Interactive Computer Kiosk System”, Proceedings of the Vertebrate Pest Conference, 24, 24,
- Oruç, K. Ş., (2021. “Sıfır Atık Uygulaması, Uygulamada Karşılaşılan Engellerin Pisagor Bulanık ahp Yöntemi ile Değerlendirilmesi”, Doctoral dissertation, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
- Özden K., (2022). “Müzelerde Etkileşimli Bilgilendirme Tasarımı: Anadolu Medeniyetleri Müzesi ile Frankfurt Tarih Müzesi’nin Karşılaştırılması”, ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi, (7), 151-178,
- Pekcan, B., (2007). “Yazılım Ergonomisi ve Bir İşletme Yazılımı Üzerine Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi”, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
- Porter S. C., Cai Z., Gribbons W., Goldmann D. A., Kohane I. S., (2004). “The Asthma Kiosk: A Patient-centered Technology for Collaborative Decision Support in the Emergency Department” Journal of the American Medical Informatics Association, 11(6), 458–467,
- Rehg, J. M., Loughlin, M., & Waters, K., 1997. “Vision for a smart kiosk. In Proceedings of IEEE Computer Society Conference” on Computer Vision and Pattern Recognition, 690-696,
- Salaki R. J., Kawet R., Manoppo C., Tumimomor F., (2015). “Decision Support Systems Major Selection Vocational High School in Using Fuzzy Logic Android-Based” International Conference on Electrical Engineering, Informatics, and Its Education,
- Szabo M., Kanuka H., (1998). “Effects of Violating Screen Design Principles of Balance, Unity and Focus on Recall Learning, Study Time, and Completion Rates”. ED-Media/ ED-Telecom 98 Conference Proceedings, Association for the Advancement of Computing in Education, Charlottesville, VA, 8(1), 23-42,
- Yager, R. R., (2013). Pythagorean membership grades in multicriteria decision making. IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 22(4), 958-965,
- Yıldırım, Y., (2018).“Exploring the significance of collaboration in the early design stages of interactive kiosks”,
- Yucesan, M., & Gul, M., (2020). Hospital service quality evaluation: an integrated model based on Pythagorean fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS. Soft Computing, 24(5), 3237-3255,
- Zadeh L. A., (1965). “Fuzzy Sets”, Information And Control, 8, 338-353,
- Zedeli A. R., (2021). “Günümüzde kent meydanlarında bir etkileşim yöntemi olarak kiosk: İnteraktif tasarım uygulaması”, Doctoral dissertation Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Adem KORKMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Yükseköğrenimde Yapay Zekânın Rolü: Anatomi Dersi için ChatGPT Değerlendirmesi
Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinin Çözümüne Yönelik Otomasyon Geliştirme
Ahmet Turan ÖZYALÇIN, Hüdaverdi BİRCAN
Yusuf YAZAR, Buse BAYRAM, Şeyma Gül COŞKUN, Tamer EREN
Yazılım Dağıtım Sürecinin Otomatikleştirilmesine İlişkin Uygulamalı Bir Çalışma