Fazıl Ahmet Bahadır'ın “tarih Türkçe konuşur” adlı şiirinin metinlerarasılık bağlamında incelenmesi

Temelini Rus biçimcilerin oluşturduğu metinlerarasılık, hiçbir metnin kendinden önce yazılmış olan metinlere yönelmeden oluşturulamayacağını savunan ve bu nedenle hiçbir metnin orijinal olmadığını belirten bir metin çözümleme yöntemidir. Metinlerarasılık yöntemine göre her metin kendinden önce yazılmış veya oluşturulmuş sanat eserleriyle doğal bir bağ kurar. Bu nedenle bir metnin okuyucusu kadar anlamı vardır ve her okuma, okuyanın bilgi birikimine ve okuma sürecine bağlı olarak değişebilmektedir. Bu çalışmanın amacı; Fazıl Ahmet BAHADIR’ın Eylüllere Karışır Eylüller adlı şiir kitabındaki “Tarih Türkçe Konuşur” isimli şiirini metinlerarası ilişkiler bağlamında değerlendirmektir. Söz konusu değerlendirme alıntı, gönderge ve anıştırma ögeleri üzerinden yapılmıştır. Şiirde alıntı yoluyla oluşturulan görünümlere rastlanılmazken gönderge yoluyla ve anıştırma yoluyla oluşturulmuş görünümlerin sıkça kullanıldığını ve söz konusu kullanımların metni çeşitli açılardan güçlendirdiğini görmekteyiz. Gönderge yoluyla oluşturulmuş görünümlere baktığımızda Dede Korkut’u, Yunus Emre’yi, Ahmet Yesevî’yi, Karacoğlan’ı, kamları, şamanları, ozanları, şiirleri, destanları vb. Türk tarih ve kültüründe derin izler bırakmış kişi ve ögeleri görürüz. Öte yandan anıştırma yoluyla oluşturulmuş görünümlere baktığımızda Orhun yazıtlarını görmekteyiz. Şiirin birçok bölümünde yazıtlardan anıştırmalar yapılmıştır. Bu bağlamda, söz konusu şiir metinlerarasılık açısından çok sesli bir anlatı olma özelliği taşımaktadır.

A study upon Fazil Ahmet Bahadir’s poem “tarih Türkçe konuşur” in terms of intertextuality

Intertextuality whose origins were shaped by Russian formalists is a kind of analyzing text, which claims that the text cannot be created without inclining to the texts having been written before the text, itself, and for that reason no texts are original. According to intertextuality, any text has a connection with the art works that have been created or shaped before itself. Therefore, each text has meaning as further as its number of readers and each reading process can change as regard to the reader’s knowledge and reading process. The purpose of this study is to evaluate and make an analysis upon the poem of “Tarih Türkçe Konuşur” in Fazıl Ahmet BAHADIR’s book of poems named as Eylüllere Karışır Eylüller in terms of intertextuality. The study in question was made upon the components of quotations, references and allusions. It is seen in the poem that the scenes created via allusions and references are utilized mostly and these usages in question strengthen the text in several aspects while there are no scenes that were created via quotations. As to the scenes created via references, we see Dede Korkut, Yunus Emre, Ahmet Yesevi, Karacaoğlan, shamans, bards, poems, epics, the elements and the people, who made significant impressions in Turkish history and culture and etc. In the other hand, we see Orhon Inscriptions in regard to the scenes created via allusions. There are some allusions from the inscriptions in many parts of the poem. In this perspective, the poem bears the feature of being polyphonic type of narration in terms of intertextuality.

___

AKTAŞ, S. (2011). Bir Yeni Roman Uyarlaması Olan “Saatler” Filminde Metinlerarasılık ve Göstergeler Arasılık. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

AKTULUM, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler, Ankara: Öteki Yayınevi.

ALYILMAZ, C. (2003). Borçalılı Bilim Adamı, Eğitimci, Şair Valeh Hacılar Hayatı – Sanatı – Şiirleri. Ankara.

ALYILMAZ, C. (2005). Orhun Yazıtlarının Bugünkü Durumu. Ankara: Kurmay Kitap Yayın Dağıtım.

ALYILMAZ, C. ve ALYILMAZ, S. (2014). Amirbek Turatoviç Muratov’dan Yenisey’e Sesleniş. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3/1.

BAHADIR, A. (2014). Eğitimci ve Şair Fazıl Ahmet Bahadır İle Şiir Üzerine Söyleşi. Yeni Ufuklar Dergisi, 22, 58-62.

BAHADIR, F. A. (2013). Eylüllere Karışır Eylüller, Kayseri: Laçin Yayınları.

BARS, M. E. (2013). Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Oğuz Kağan Destanı’na Bir Bakış, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2/4.

EKİZ, T. (2007). Alımlama Estetiği mi Metinlerarasılık mı?, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi. 47, 2. 119-127.

GÜNDOĞDU, A. E. (2012). Metinlerarasılık Bağlamında Tahsin Yücel’in “Yalan” Adlı Romanı, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7/4.

TEKİN, T. (2003). Orhon Yazıtları Kül Tigin, Bilge Kağan, Tonyukuk. İstanbul: Yıldız Dil ve Edebiyat 1.

UÇAN, H. (2009). “Modernizm/Postmodernizm ve J.Derridanın Yapısökümcü Okuma ve Anlamlandırma Önerisi”, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4/8.