CENGİZ AYTMATOV’UN ESERLERİNDE VİCDAN

Bir başka tesellim daha var: İnsandaki çocuk vicdanı, tohumdaki öz gibidir. Ve o “öz” olmadan tohum filizlenmez, gelişmez (BG, 2015: 168). Bugüne kadar çok sayıda düşünür tarafından farklı şekillerde tanımlanarak ele alınan ‘vicdan’ kavramı, İlk Çağ filozoflarınca bir “uyarıcı ses”, Ortaçağ skolastik düşüncesinde; herkesin içinde bulunan “Tanrı'nın sesi”, aydınlanma çağından sonra ise, “insana özgü ussal bir yeti ya da ahlâk duyusu” tanımlamalarıyla karşımıza çıkmaktadır. Felsefi derinlikli evrensel bir dil kullanan ve özellikle “insanlık vicdanı”nı merkeze alarak yazan Cengiz Aytmatov’un eserlerinde “vicdan kavramı”, farklı kimlik ve kişiler üzerinden yansıtılmaktadır. İnsandaki çocuk vicdanında kendine bir teselli bulan Aytmatov, vicdanı tohumdaki “öz”e benzetir ve bu öz olmadan tohumun filizlenemeyeceğini, gelişemeyeceğini ifade eder. “çocuk vicdanı”ndan “insanlık vicdanı”na ve oradan da bütün bir “evrenin vicdanı”na göndermeler yapan Aytmatov’un eserlerinden yola çıkarak ele alacağımız “vicdan” kavramı ve bu kavramla açıklayabileceğimiz unsurlar, çalışmada ele alınacaktır. Anahtar Sözcükler: Vicdan, Aytmatov, roman, insan, çocuk.

Anahtar Kelimeler:

-

PDF

___

AYTMATOV, C. (1980). Beyaz Gemi. (Bütün Eserleri 1). Ağaoğlu Matbaası.
AYTMATOV, C. (2007). Gün Olur Asra Bedel. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
AYTMATOV, C. (2008). Kassandra Damgası. Ankara: Elips Yayıncılık.
AYTMATOV, C. (2010). Yüz Yüze. Ankara: Elips Yayıncılık.
AYTMATOV, C. (2015). Beyaz Gemi. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
AYTMATOV, C. (2015). Dişi Kurdun Rüyaları. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
AYTMATOV, C. (2015). Fuji Yama. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
AYTMATOV, C. (2015). Toprak Ana. İstanbul: Ötüken Yayıncılık.
İMAMOĞLU, A. (2010). Vicdan Kavramının Psiko-Sosyal Tahlili. Akademik İncelemeler
Dergisi, 5(1).
KARABULUT, M. (2013). Roman Tekniği Bakımından Cengiz Aytmatov’un “Dişi Kurdun
Rüyaları” Romanı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43).
SÖYLEMEZ, O. (1998). Aytmatov’un Kassandra Tamgası ve Düşündürdükleri. Atatürk
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S 9.
SÖYLEMEZ, O. (2009). Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Kader ve Kadercilik. Gazi
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S 5.
SÖYLEMEZ, O. (2009). Kassandra Damgası’nda Önsezi/Hiss-i Kablelvuku ve Kader. Atatürk
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S 41.
ULAŞ, S. E. (2002). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.