Ağız Atlaslarının Hazırlanışında Süreç, Yöntem ve Teknikler: Flaman Ağız Atlasları Örneği

Ağız atlasları, dilde varyasyonu çeşitli dilbilimsel değişkenlerin coğrafi dağılımına göre gösteren haritalardır. İlk atlaslar Batı dillerinden hareketle 19. yüzyılın başlarında ortaya konmuştur. O tarihten bugüne kadar gerek geniş bölge gerekse dar bölge atlası olarak nitelendirebileceğimiz pek çok atlas hazırlanmış; günümüzde ise özellikle dijital ortamda kaydedilen gelişmelere paralel olarak elektronik erişime ve sorgulamaya uygun yeni nesil atlaslar ortaya çıkmıştır. Ağız atlasları alanındaki bütün bu gelişmelere rağmen Türkiye Türkçesinin ağız atlası henüz hazırlanabilmiş değildir. Bu çalışmada Türkiye Türkçesi için yapılacak ağız atlası çalışmalarında yararlanılabilmesi amacıyla, yeni nesil olarak nitelendirilebilecek atlas projelerinden Flaman ağız atlasları üzerinde durulacak, bunlardan söz dizimini esas alan atlasın hazırlanışındaki süreç, yöntem ve teknikler ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Ağız atlasları, ağızlar, Flaman ağız atlasları

The Process, Methods and Technics in Compiling Dialect Maps: The Case of Dutch Dialect Atlases

Dialect maps show the geographical distribution of linguistic variables. First atlases on European languages were published at the beginning of the 19th century. Since then, many atlases have been revealed at both national and regional level. Contemporarily the so called new age atlases are being compiled in parallel with the advances in digital sciences. In spite of this progress in dialect mapping, the Dialect Atlas of Turkish has not been compiled yet. This study aims to introduce one of the new-age atlas projects, Dutch Dialect Atlases, and particularly deals with the process and methods of the Syntactic Atlas of Dutch Dialects to guide the scholars who will undertake the future Dialect Atlas of Turkish.

Keywords:

Dialect maps, dialects, Dutch dialect atlases,

PDF

___

A. Atlaslar Goossens, Jan, Johan Taeldeman, Geert Verleyen (1998). Fonologische atlas van de Nederlandse dialecten. Deel I: Het korte vocalisme. Koninklijke Academie Voor Nederlandse Taal En Letterkunde.
Goossens, Jan, Johan Taeldeman, Geert Verleyen (2000). Fonologische atlas van de Nederlandse dialecten. Deel II-III: Deel II: De Westgermaanse korte vocalen in open syllaben. Deel III : De Westgermaanse lange vocalen en diftongen. Koninklijke Academie Voor Nederlandse Taal En Letterkunde.
Chris De Wulf, Johan Taeldeman, Jan Goossens (2005). Fonologische Atlas van de Nederlandse Dialecten. Deel IV: De consonanten. Gent.
Georges de Schutter, Boudewijn van den Berg, Ton Goeman, Thera de Jong (2005). Morfologische atlas van de Nederlandse dialecten. Deel I: meervoudsvorming bij zelfstandig naamwoorden, vorming van verkleinwoorden, geslacht bij zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en bezittelijk voornaamwoord. Amsterdam University Press.
Oele Koornwinder, Ton Goeman, Piet van Reenen, Marc van Oostendorp, Boudewijn van den den Berg (2009). Morfologische atlas van de Nederlandse dialecten. Deel II: de trappen van vergelijking van adjectieven, de bezittelijke voornaamwoorden (ook zelfstandig), de persoonlijke voornaamwoorden (onderwerp), de persoonlijke voornaamwoorden (object), de uitgangen van de tegenwoordige en verleden tijd van het sterke en zwakke werkwoord, het ge-prefix van het voltooid deelwoord, en de stamvormen van sterke werkwoorden. Amsterdam University Press.
Sjef Barbiers, Hans Bennis, Gunther De Vogelaer, Magda Devos, Margreet van der Ham (2000). Syntactische atlas van de Nederlandse dialecten. Deel I: Pronomina, congruentie en vooropplaatsing (kaarten + commentaar). Amsterdam University Press.
Sjef Barbiers, Johan van der Auwera, Hans Bennis, Eefje Boef, Gunther de Vogelaer, Margreet van der Ham (2009). Syntactische atlas van de Nederlandse dialecten. Deel II: Hulpwerkwoorden, werkwoordsclusters en negatie. Amsterdam University Press. B. Diğer Kaynaklar
Bernd Kortmann. “New Prospects for the Study of English Dialect Syntax: Impetus from a syntactic theory and language typology”. Syntactic Microvariation, Ed. Sjef Barbiers, Leonie Cornips, Susanne van der Kleij. Meertens Institute, Amsterdam, ISBN: 9070389673. (Elektronik Kitap) http://www.britannica.com/EBchecked/topic/161156/dialect http://www.let.rug.nl/~heeringa/dialectology/atlas/rnd/ http://www.meertens.knaw.nl/projecten/mand/ http://www.meertens.knaw.nl/projecten/mand/GTRPdatata.html http://www.meertens.knaw.nl/sand/
Sjef Barbiers, Hans Bennis. “The Syntactic Atlas of Dutch Dialects: A discussion of choices in the SAND Project)”. Syntactic Microvariation, Ed. Sjef Barbiers, Leonie Cornips, Susanne van der Kleij. Meertens Institute, Amsterdam, ISBN: 9070389673. (Elektronik Kitap)