Türk Dünyası Destinasyonlarının Turizm Sektörü Etkinliğinin Karşılaştırılması

Bu çalışmanın temel amacı, Türk Dünyasının önde gelen uluslararası turizm destinasyonlarından verilerine ulaşılabilen ülkelerin turizm sektörü etkinliğini karşılaştırmaktır. Turizm sektöründe etkinlik ölçümü ilgi duyulan bir araştırma konusu olmasına rağmen, ülkeler bazında turizm sektörü etkinlik karşılaştırmaları hakkında az sayıda araştırma bulunmaktadır. Bunun önemli bir nedeni ülkelerin sahip olduğu çok sayıdaki farklı turizm kaynaklarını (girdi değişkenlerinin) homojen veriler haline getirilmesindeki güçlüklerdir. Bu çalışma, bu güçlüklerin üstesinden gelerek uluslararası destinasyonların turizm sektörü etkinliğinin karşılaştırılmasında kullanılabilecek bir yaklaşım önermektedir. Çalışmada altı ülkenin (uluslararası destinasyon) turizm sektörüne ilişkin dört girdi ve iki çıktı değişkeni kullanılarak etkinlik karşılaştırması yapılmıştır. Çalışmada girdi değişkenleri olarak turizm sektöründe çalışanların sayısı, turizm sektörü altyapısı, doğal kaynaklar ve kültürel kaynaklar, çıktı değişkenleri olarak turist sayısı ve kişi başı ortalama gelir kullanılmıştır. Girdi değişkenlerinin homojenliğini sağlamak üzere uluslararası güvenilir raporlardan elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Ülkelerin etkinliğini ölçmek ve sıralamak üzere Veri Zarflama Analizi ve TOPSIS Temelli Etkinlik Sıralama (ESM-VT) yöntemi kullanılmıştır. Bulgulara göre ülkelerin turizm sektörü etkinliği sırasıyla Türkiye, Azerbaycan, Moğolistan, Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan şeklindedir.

Anahtar Kelimeler:

Etkinlik, ESM-VT, TOPSIS, Veri Zarflama Analizi

Comparison of the Turkic World Destinations Tourism Sector Effectiveness

Main purpose of this study to compare the effectiveness of the Turkic Countries which are the pioneers as a touristic destination. Although evaluation of effectiveness is a popular subject in tourism, there is a few study about to compare of the countries effectiveness. It is result of the countries have different tourism sources which can not evaluate easly and comparable. This study suggest a model which can be used for compare the countries tourism effectiveness. In this study, seven Turkish countries tourism effectiveness are evaluated and compared whit each other with using four inputs and two outputs variables. The number of the employes in tourism, tourism Infrastructure, cultural resources, natural resources are used as input variables and number of the tourist, tourism revenue are used as outputs variables. Data is collected from the reports which published by the credible international organizations like WEF, UNWTO and WTTC. ESM-VT technique which is based on Data Envelopment Analysis and TOPSIS is used for evaluate effectiveness and ranking the countries by their effectiveness scores. As a results relevent Turkic countries effectiveness ranking is that 1.Turkey, 2.Azerbaijan, 3.Mongolia, 4.Kirghizstan, 5.Kazakhstan and the last one is Tajikistan.

Keywords:

Effectiveness, ESM-VT, TOPSIS, Data Envelopment Analysis,

PDF

___

Assaf, A. G., & Dwyer, L. (2013). Benchmarking İnternational Tourism Destinations. Tourism Economics, 19 (6), 1233-1247.
Balake, A., Sinclair, M. T., & Soria, J. A. (2006). Tourism Productivity Evidence foram the United Kingdom. Annals of Tourism Research, Vol.33, No. 4, 1099-1120.
Barrio, M. J., & Herrero, L. C. (2013). Evalutaing the Efficiency of Museums Using Multiple Outputs: Evidence From A Regional System of Museums in Spain. International Journal of Cultural Policy Vol.20,No.2., 221-238.
Barros, C. P., & Alves, F. P. (2004). Tpoductivity in the Tourism Industry. IAER, Vol:10, No:3, 2015-225.
Bian, Y., & Xu, H. (2013). DEA Ranking Method based upon Virtual Envelopment Frontier and TOPSIS. System Engineering Theory and Practice, Vol.2,No.6, 482-488.
Chitnis, A., & Vaidya, O. S. (2016). Efficiency Ranking Method Using DEA and TOPSIS (ERMN-DT): Cose of an Indian Bank. Benchmarking: An ınternational Journal, Vol.23,no.1, 165-182.
Cracolici, M. F., Hijkamp, P., & Rietveld, P. (2006). Assesment of Tourist Competitiveness by Analysing Destination Efficiency. Tinbergen Institute Discussion Paper.
Dinçer, F. İ., ve Göral, R. (2017) VZA Temelli TOPSIS Metodu ile Konaklama Kapasitesinin Etkin Kullanımı Açısından İllerin Sıralanması. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2.
Fare, R., Kirkley, J. E., & Walden, J. B. (2007). Estimating Capacity and Efficiency in Fisheries with Undesirable Outputs. VIMS Narine Resource Report No 2007-6.
Fuchs, M. (2004). Strategy Development in Tourism destinations: A DEA Approach. Poznan University Economics Review, Vol:4(1), 52-73. Hadad, S., Hadad, Y., Malul, M., & Rosenboim, M. (2012). The Economic Efficiency of the Tourism Industry: a Global Comparison. Tourism Economics, Vol.18(5), 931-940.
Hwang, S. N., & Chang, T. Y. (2003). Using data Envelopment Analysis to Measure Hotel managerial Efficiency Change in Taiwan. Tourism Management Vol.24, 357-369.
Lotfi, F. H., Fallahnejad, R., & Navidi, N. (2011). Ranking Efficient Units in DEA by Using TOPSIS Method. Applied mathematical Sciences, Vol.5- no.17, 805-815.
Luo, H., Yang, Y., & Law, R. (2014). How to achieve a high efficiency level of the hotel industry?IJCHM. International Journal of Contemporary Hospitality management Vol. 28, 1140-1161.
Min, H., Min, H., & Joo, S. (2008). A Data Envelopment Analysis-Based Balanced Scorecard for Measuring the Comparative Efficiency of Korean Luxury Hotels. International Journal of Quality &reliability Management, Vol:25(4), 349-365.
Özdemir, M. (2014). TOPSIS. B. F. Yıldırım, & E. Önder içinde, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (s. 133-153). Bursa: Dora Yayıncılık.
Pestana, B. C., Botti, L., Peypoch, N., Robinot, E., Solonandrasana, B., & Assaf, A. G. (2011). Performance of French Destinations: Tourism Attraction Perspectives. Tourism Management, 141-146.
Savaş, F. (2014). Veri Zarflama Analizi. B. F. Yıldırım, & E. Önder içinde, Çok Kriterli karar Verme Yöntemleri (s. 201-227). Bursa: Dora Yayıncılık.
Soysal-Kurt, H. (2017). Measuring Tourism Efficiency of European Countries by Using Data Envelopment Analysis. European Scientific Journal , Vol.13, No.10, 31-49.
UNWTO. (2017). UNWTO Tourism Highlights 2017 Edition. World Tourism Organization. Wang, Y., & Lu, Y. (2009). On Rank Reversal in Decision Analysis. Mathematical and Computer Modelling, Vol.49, 1221-1229.
WEF. (2017). Travel and Tourism Competitiveness Report. Geneva: World Economic Forum.
WTTC. (2017). The Economic Impact of Travel and Tourism (Countries). World Travel and Tourism Council.
Zongqing, Z., Yinghua, H., & Maxwell, H. K. (2008). Using Data Envelopment Analysis to Evaluate Effigciency: An Expolaratory Study of the Chinese Hotel Industry. Journal of Quality Assurance in Hospitality and Tourism, 240-256.
https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-impact-research/countries-2018/mongolia2018.pdf
https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-impact-research/countries-2018/tajikistan2018.pdf
https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-impact-research/countries-2018/azerbaijan2018.pdf
https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-impact-research/countries-2018/kazakhstan2018.pdf
https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-impact-research/countries-2018/kyrgyzstan2018.pdf
https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-impact-research/countries-2018/turkey2018.pdf www.knoema.com/atlas/countries/topics/Tourism