Salih ÇAKICI, Olcay MERCAN, Emre MOUMİN, Serdar SÜNNETÇİOĞLU

Profesyonel Mutfaklarda Kullanılan Dil, Yabancı Terimler ve Türkçe Kullanımı Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yemek insanın en temel ihtiyaçlarından biridir ve sürekli bir tüketim ihtiyacı yaratmaktadır. Yemekte kullanılan ürünlerin ilk aşamasından son aşamasına kadar, üretimi, tüketimi, kültürü, tarihi gibi konuları kendisine konu alan gastronomi, hayatımızın içinde önemli bir yer edinmektedir. Küreselleşen toplumlarda oluşan değişikliklerden birçok farklı alan etkilenmekle beraber gastronomi de en çok etkilenen alanlardan birisidir. İnsanlığın gelişimi ile beraber küreselleşen dünyada mutfak kültürü ve mutfağın içindeki birçok şey de değişimlere ve etkileşimlere uğramıştır. Bu değişimlerden birisi de mutfak içerisinde kullanılan dil ve iletişim olmuştur. Kültürlerin birbirleriyle yaptıkları alışverişlerde yeni yemekler, gıda ürünleri, araç gereçler gibi birçok ürün bizim mutfağımızda da yer almaya başlamıştır. Bu yer alan ürünler ile birlikte bazı yeni kelime, isim, terim gibi sözcükler de dilimizde yer etmeye başlamıştır. Bazı kelimelerin Türkçe karşılıklarının olmaması veya bir durumu daha net anlatmak için orijinal diliyle seslendirmek zamanla dilimize yerleşerek mutfak içerisinde farklı ve karışık bir dil yapısını meydana getirmiştir. Bu çalışmada mutfaklarda kullanılan bu gibi yabancı terim ve kelimelerin belirlenerek kullanım nedenleri, kullanılmasının ne denli gerekli olduğu ve gastronomi ve dil arasındaki zamanla oluşan ve karmaşıklık yaratabileceği düşünülen ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Çalışma araştırma yöntemlerinden nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılmıştır ve alanında uzman kişiler belirlenerek görüşme yolu ile veriler toplanmıştır. Görüşülen kişilerden elde edilen bilgiler ile mutfakta kullanılan yabancı kelime ve terimlerin neler olduğu, neden ve hangi amaçlarla kullanıldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Gastronomi, Dil, Mutfak, Yabancı kelimeler

PDF

___

Arastaman, G., Fidan, Ö. İ. ve Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlilik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 37-75.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmada geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
Birdir, K. ve Akgöl, Y. (2012). Gastronomi turizmi ve Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerin gastronomi deneyimlerinin değerlendirilmesi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2),57-68.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayın.
Cumhur, Ö. (2019). Ön İşlem Uygulamalarının Meyve ve Sebze Ürünlerinin Kalite Parametreleri Üzerine Etkileri, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Çelik, H. ve Ekşi, H. (2008). Söylem Analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27(27), 99-117.
Duvarcı, A. (2019), Yemek kavramları sözlükçesi. 6. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 31-48.
Efe, K. (2019), Beyaz yakalılar dünyasının dili: Plaza Türkçesi, ZFWT, 11(3), 103-126.
Hatipoğlu, A., Batman, O. (2014), Osmanlı Saray Mutfağı’na ait gastronomik unsurların günümüz Türk mutfağı ile kıyaslanması. Journal of Travel and Hospitality Management, 11 (2), 62-74.
Hegarty, J. A. (2005),Developing "subject fields" in culinary arts, science, and gastronomy. Journal of Culinary Science & Technology, 4 (1), 5-13.
Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-46.
Kültür ve Turizm Bakanlığı (2012). Yiyecek Üretimi. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
Mac Con Iomaire, M. (2011). Culinary voices: perspectives from Dublin restaurants. Oral History. Spring, 65-78.
Mahiroğulları, A. (2005). Küreselleşmenin kültürel değerler üzerine etkisi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 1275 – 1288. Oğuz, M.C. (2008). Söylem analizi. Sosyoloji Notları, 4(5), 52-57.
Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
Santich, B. (2004). The study of gastronomy and its relevance to hospitality education and training. International Journal of Hospitality Management, 23, 15-24.
Sutton, D., Hernandez, M. (2007).Voices in the kitchen: Cooking tools as inalienable possessions, Oral History, Autumn, 67-76.
Sünnetçioğlu, S. Özkök, F. (2017) İyi, güzel, özgün yemeğin peşindeki yolculuk: Gastronomi. Journal of Awareness. 2(3), 585-596. Seker, S. E. (2014). Dijitalleşme, YBS Ansiklopedi, 1(1), 6 – 8.
Şencan, H. (2008). İş hayatında Türkçenin kullanım sorunları ve Müsiad’ın çözüm önerileri. Müstakil Sanayi ve İş adamları Derneği.İstanbul: İmak yayın.
Tek, N.A. Sürücüoğlu, M.S. (2014), Basılmış olan ilk Türk yemek kitabı “Melceü't –Tabbâhı̇n”. Gazi Türkiyat, Bahar 2014/14: 225-229.
Tekin, H. H. ve Tekin, H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. İstanbul Üniversitesi Sosyolojisi Dergisi, 3(13), 101 – 116.
Tosun, C. (2005). Dil zenginliği, yozlaşma ve Türkçe, Journal of Language and Linguistic Studies 1(2), 136-154.
Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6 (24), s.543-559.
Yağar, F., Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlilik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
Yıldırım, K. (2010). Raising the Quality in Qualitative Research, Elemantary Education Online. 9(1),79-92.
Yemek. 3. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, Antalya
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.