DIŞ TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ VE VESİAK MUKABİLİ İŞLEMLERDE OPERASYONEL RİSKLER

Günümüzde her alanda sıkça kullanılan risk kavramı özellikle bankacılık sektörü için ayrı bir öneme haizdir. Finansal sektör içerisinde faaliyet gösteren bankalar, faaliyetlerini devam ettirmek, sektörde yeniliklerde bulunmak ve istihdamı arttırmak amacıyla çeşitli kararlar alabilmektedirler. Bu kararlar neticesinde farklı risk grupları ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu risk gruplarından bir tanesi de operasyonel risktir. Operasyonel risk çeşitleri, ülke mevzuatına ve yasalarına ek olarak uluslararası kurallara uygun hizmet veren dış ticaret birimlerinin iç süreçlerinden, personel hatalarından, sistem hatalarından veya dışsal etkenlerden kaynaklanabilecek sorunlar olarak tanımlanır. Operasyonel risk çeşitlerinin incelenmesi ve ölçülmesi, bu risk çeşitleri sonucunda oluşabilecek problemlerin önlenmesinde ve birimlerin gelişimi açısından önem arz etmektedir. Bu makalede dış ticaret ödeme şekillerinden vesaik mukabili ödeme şeklinin operasyonel risk unsurları olan Personel Riskleri, Sistem Riskleri, Süreç Riskleri ve Dış Faktörler Riskleri incelenecektir.

PAYMENTS TERMS IN FOREIGN TRADE AND OPERATIONAL RISKS IN DOCUMENTS AGAINST TRANSACTIONS

Today, the concept of risk, which is often used in every area, has a particular emphasis in the banking sector. In financial sector, banks can make various decisions in order to sustain their activities, to innovate in the sector and to increase employment. These decisions are subject to different risk groups and one of them is operational risk.           Operational risks are defined as problems that may arise from the internal processes, personnel risks, systemic errors and external factors of the foreign trade units providing services in compliance with international rules and the country's legislation and laws. Examination and measurement of types of operational risks are important for preventing the problems that may arise as a result of these types of risks and important terms of the developing of the units. This paper will examine the operational risk elements, such as Personnel Risks, Systemic Risks, Process Risks and External Factors Risks of documents against payment in foreign trade.

___

  • AKGÜÇ, Ö. (2013). “Dış Ticaret Finansmanı”, İstanbul: Arayış Basım ve Yayıncılık.
  • AKTEPE, İ. E. (2013). “Sorularla Katılım Bankacılığı”, İstanbul: TKBB Yayınları.
  • BAKAN, İ., O. OKKA, M CANITEZ, B. AFŞAR, ATASAGUN, H., GEDİK, H., TÜMER, G. (2012). “Dış Ticaret İşlemler ve Uygulamalar”, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • BDDK, (2012a), “Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete, 28.06.2012, Sayı: 28337, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Mevzuat/Bankacilik_Kanununa_Iliskin_Duzenlemeler/1678y onetmelik_16_7_2013_pdfhali.pdf
  • BOLGÜN, K Evren, AKÇAY, M. Barış, (2009), “Türk Finans Piyasalarında Entegre Risk Ölçüm ve Yönetim Uygulamaları Risk Yönetimi”, Scala Yayıncılık, İstanbul
  • BOYACIOĞLU M. A., (2002), “Operasyonel Risk ve Yönetimi”, Bankacılar Dergisi, Sayı 43, ss. 51-66.
  • CANDOĞAN M.A., ALTAN M. (2014) “Basel Kriterleri Çerçevesinde Operasyonel Risk Ölçüm Yöntemlerinin Karşılaştırılması: Örnek Bir Uygulama” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 31, ss. 265-276
  • COLLYER, G. (2009). “The Guide to Documentary Credits”. Wiltshire: IFS School of Finance, International Financial Services Association (IFSA).
  • KARA Ö. (2009), “Bankalarda Operasyonel Risk”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Bitirme Projesi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KARAKUŞ, A. (2016). “Katılım Bankacılığında Dış Ticaret Finansmanı ve Ürünleri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Sabattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • KUVEYT TÜRK. (2013). “Dış Ticaret Eğitim Dokümanı”, Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. Dış Ticaret Eğitim Dokümanı. Güney Anadolu: Dış Ticaret Operasyonları Müdürlüğü.
  • KÜTÜKÇÜ, Y. (2013). “UCP 600 ve ISBP 745'e Göre Akreditif Metni ve Belgeler”. Ankara: Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Türkiye Milli Komitesi.
  • LEBLEBİCİ, Teker D., ÜLENGİN, B. (2005), “Bankacılıkta Operasyonel Risk Ölçüm Modellerinin Türk Bankacılık Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir Bankaya Uygulanması”, İTÜ Dergisi/B, Cilt:2, Sayı:1, ss. 13-24.
  • ORTAÇ, S. (2010), “Dış Ticaret İşlemleri, Muhasebe Uygulamaları ve Uygulamaların Muhasebe Standartları Karşısındaki Durumu”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
  • ÖZALP, A. (2007). “Dış Ticarette Yeni Kurallar UCP 600'ın Kullanılması ve Akreditif”, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
  • UCP 500. (1993). “ICC Uniform Customs and Practice for Documentary Credits 1993 Revision”, Paris: The International Chamber of Commerce (ICC).
  • URC 522. (1995). “Uniform Rules For Collection (URC 522)”, Paris, ICC.
  • UCP 600. (2007). “ICC Uniform Customs and Practice for Documentary Credits 2007 Revision”, Paris: ICC.