Fisun Gürsel ÇELİKEL, Ömer SARI, Halil YAŞAR

Türkiye'nin Tehdit Altındaki Doğal Şimşirlerinin (Buxus sempervirens L. ve Buxus balearica Lam.) Mevcut Durumu ve Kalan Son Lokasyonlar

Türkiye'nin doğal şimşir türlerinin özellikle şimşir güvesi (Cydalima perspectalis) tehdidi altındaki mevcut durumu ve son lokasyonları ilk kez ülke genelinde detaylı olarak araştırılmıştır. Çalışmalar kapsamında bölge ve illerdeki mevcut şimşir mevcudiyetinin son durumunun tespiti için detaylı arazi ve etüt çalışmaları yapılmıştır. Çalışma 26 (şimşir mevcudiyetinin kesin olarak bilindiği 23 il ve var olduğu düşünülen 3 ilde) ilde gerçekleştirilmiştir. Şimşir mevcudiyeti bilgisi alınan 23 il, 59 ilçe ve 195 lokasyonda yapılan saha çalışmalarından elde edilen sonuçlara göre, şimşirin 15 il ve 23 ilçede 29 lokasyonda kaldığı belirlenmiştir. Bu sonuçlarla Türkiye'nin şimşir mevcudiyetinin %85 oranında azaldığı ve sadece %15'inin kaldığı tespit edilmiştir. Şimşir güvesinin etkisinin devam etmesi nedeniyle kalan yerlerde ciddi tehdit altındadır. Şimşirler konusundaki bu ilk öncü araştırma çalışmasında, Türkiye'nin tehdit altındaki doğal şimşir türlerinin kalan son lokasyonları ve mevcut durumu tespit edilmiş ve açıklanmıştır. Türkiye'de şimşir genetik kaynaklarının korunması için acil çalışmalar yapılmasını öneriyoruz.

Current Status and the Last Locations of Turkey’s Native Buxus species (Buxus sempervirens L. and Buxus balearica Lam.) Under Threats

We investigated the current status and the last locations of Turkey’s native Buxus species under threats especially with boxwood moth (Cydalima perspectalis) in detail throught the country for the first time. Within the scope of the studies, detailed field and survey studies were carried out to determine the latest status of existing boxwood existence in regions and provinces. The study was carried out in 26 (the existence of boxwood is definitely 23 provinces, 3 provinces are thought to be boxwood) provinces. According to the results obtained from field studies conducted in 23 provinces, 59 districts and 195 locations for which boxwood presence information was obtained, it was determined that boxwood remained in 29 locations in 15 provinces and 23 districts. With these results, it was determined that Turkey's boxwood presence has decreased by 85%, and only 15% of the presence of boxwood remains. Due to the continuing effect of the boxwood moth, it is under serious threat in the remaining locations. The last remaining locations of Turkey’s native Buxus species under threats were determined and described in this first pionering research study on this matter. We suggest urgent studies for the protection of boxwood genetic reseources in Turkey.

PDF

___

Ak, K., Sarı, Ö., Altaş, K., & Yaşar, H. (2021). A new pest in the boxwood fields of Hatay province, Cydalima perspectalis (Walker 1859) (Lepidoptera: Crambidae). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 109-116. https://doi.org/ 10.17474/artvinofd.893012.
Akkemik, Ü., & Kaya, Z. (1998). Bartın yöresinde doğal olarak yetişen adi şimşir (Buxus sempervirens L.)’in morfolojik, anatomik ve palinolojik özellikleri, Kasnak Meşesi ve Türkiye Florası Ulusal Sempozyumu.
Avcı, M., Özhatay, N., 2005. Doğu Karadeniz Dağları, Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı, WWF
Aytuğ, B. (1984). Native stands of boxwood in modern Turkey. The Boxwood Bulletin vol 23, no.4. Boxwood Workshop To Be Held in Charlottesville, Virginia.
Baytop, T. (1999). Türkiye’de bitkiler ile tedavi, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 393-394.
Blanca, G., Cabezudo, B., Hernández-Bermejo, J. E., Herrera, C. M., Molero Mesa, J., Muñoz, J., & Valdés, B. (1999). Libro rojo de la flora silvestre amenazada de Andalucía. I. Especies en peligro de extinción. Junta de Andalucía.
Brondegard, V. J. (1992). Box. Forest and Tree, 47(2), 39.
Brua, C. (2014). La pyrale du buis: le point sur cette espe`ce envahissante. Phytoma-La De ́fense des Ve ́ge ́taux, 675, 16– 22.
Davis, (1982). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Volume Seven, Edinburgh at the University Pres, 22 George Sguare, Edınburgh.
Gottwald, H. (1958). Commercial timbers. Ferdinand Holzmann Verlag, Hamburg.
Inoue, H. (1982). Pyralidae. In H. Inoue, S. Sugi, H. Kuroko, S. Moriuti, & A. Kawabe, (Eds.), Moths of Japan, 307-404 (vol. 1), 223-254; pls 36-48, 228, 296-314 (vol. 2). Tokyo: Kodansha.
Korkmaz, H., & Engin, A. (2001). The flora of the Boyabat (Sinop) dam and its environs. Turkish Journal of Botany, 25(6), 397-435.
Köhler, E. (2007). Buxaceae. Flowering Plants Eudicots Springer, Berlin, Heidelberg.
Krüger, E. O. (2008). Glyphodes perspectalis (Walker, 1859) – neu für die Fauna Europas (Lepidoptera: Crambidae). Entomologische Zeitschrift 118: 81 – 83)
Larson, P. D. (1996). Boxwood: its history, cultivation, propagation and descriptions. Boyce, VA: Foliar Press VI.
Lázaro, A. (2005). Aspectos ecológicos y filogeográficos del relicto mediterráneo Buxus balearica en poblaciones insulares y continentales [Á PhD thesis. Univ. de les Illes Balears-Majorca].
Lázaro, A., & Traveset, A. (2005). Spatio temporal variation in the pollination mode of Buxus balearica (Buxaceae), an ambophilous and selfing species: mainland island comparison. Ecography, 28(5), 640-652. https://doi.org/10.1111/j.2005.0906-7590.04228.x
Mitchell, R., Chitanava, S., Dbar, R., Kramarets, V., Lehtija ̈rvi, A., Matchutadze, I., Mamadashvili, G., Matsiakh, I., Nacambo, S., Papazova-Anakieva, I., Sathyapala, S., Tuniyev, B., Ve ́tek, G., Zukhbaia, M., & Kenis, M. (2018). Identifying the ecological and societal consequences of a decline in Buxus forests in Europe and the Caucasus. Biological Invasions, 20(12), 3605-3620. https://doi.org/10.1007/s10530-018-1799-8
Record, S. J. & Garrat, A. G. (1925). Boxwoods. Yale University, School of Forestry Bulletin No. 14, New Haven. Richter, H. G. (1988). Holz als Rohstoff für den Musikinstrumentenbau.
Sarı, Ö. (2021). Türkiye’nin Şimşirleri (Buxus sempervirens ve Buxus balearica) ve Mevcut Durum Raporu, s. 27.
Sarı, Ö., & Çelikel, F. G. (2019). Turkey's Boxwoods (Buxus sempervirens and Buxus balearica) and Current Threats, I. International Ornamental Plants Congress-VII.Süs Bitkileri Kongresi, Bursa, Türkiye.
Sarı, Ö., & Çelikel, F. G. (2021). Boxwoods in The world and Turkey. In İ. Cengizer, S. Duman (Ed.), Research & reviews in agriculture, forestry and aquaculture sciences – II, (76-99 ss), Gece Kitaplığı.
The Plant List, (2013). Version 1.1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/ (Access date: October 10, 2021). Türkiye, İstanbul, 123–128.
Türkyilmaz, E. (2004). Şimşir (Buxus sempervirens L.) odununun bazi morfolojik ve fiziksel özellikleri, V. Ulusal Orman Fakülteleri Öğrenci Kongresi, Bildiriler Kitabı, 2.Cilt-Orman Endüstri Mühendisliği, K.T.Ü. Orman Fakültesi, Trabzon.