Iğdır Taban Koşullarında Kaba Yem Üretimi İçin Bazı Buğdaygil ve Baklagil Karışımlarının Verim Performansları

Bu çalışma, Iğdır taban koşullarında suni çayır ve mera tesisi için en uygun yem bitkisi tür ve karışımlarını belirlemek amacı ile 2014-2016 yılları arasında yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada yonca (Y), gazal boynuzu (GB), kamışsı yumak (KY) ve kılçıksız brom (KB)’un yalın ekim, ikili ve üçlü karışımlarının bitki boyu, ağırlığa göre botanik kompozisyon, alan eşdeğerlik oranı, yaş ot ve kuru ot verimleri incelenmiştir. Konular açısından sadece gazal boynuzu bitkisinin boylanması, yıllar açısından ise yonca ve kamışsı yumağın bitki boyu istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Genel olarak türlerin yalın ekimlerdeki bitki boyu karışımlardan, 2015 yılına ait boylanmaları ise 2016 yılından daha yüksek olmuştur. İki yıllık sonuçlara göre karışımlarda Y, GB, KY ve KB’nin ortalama botanik kompozisyonundaki oranları sırasıyla %50.73, %25.24, %49.56 ve %42.84 olarak belirlenmiştir. Ayrıca KB+GB, KB+KY+Y ve KB+KY+GB botanik kompozisyon açısından uygun karışımlar oluşturmuşlardır. En yüksek yaş ot ve kuru ot verimleri KY+Y ve KY+KB+Y karışımını müteakiben yalın ekilen yoncadan alınmıştır. Yıllar açısından ise 2015 yılı yaş ot ve kuru ot verimleri 2016 yılına göre daha yüksek bulunmuştur. Ekolojik kaynakları etkin kullanım açısından üçlü karışımlar, ikili ve saf yetiştirmeye göre daha yüksek olmuştur. İncelenen tüm parametreler dikkate alındığında kuru ot elde etme amacıyla kurulacak çayır tesisi için saf yonca, KY+Y ve KY+KB+Y karışımlarının, besin içeriği yönünden dengeli bir otlakıye için ise KB+KY+GB ve KY+KB+Y karışımlarının bölge için uygun olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

AEO, botanik kompozisyon, ikili ve üçlü karışım, ot verimi

Yield Performances of Some Forage Grasses and Legumes Mixtures for Roughage Production under Lowland Conditions of Igdir

This study was conducted to determine the most proper forage species and mixtures for the artificial meadow-pasture establishment under lowland conditions of Igdir during the years of 2014 and 2016. Research was arranged in a completely randomized block design with three replications. In the study, plant height, botanical composition according to weight, land equivalence ratio, green herbage and hay yields of pure sowing, and binary and ternary mixtures of alfalfa (A), birdsfoot trefoil (BT), tall fescue (TF) and smooth brome (SB) were investigated. In terms of subjects, only the length of BT, and in terms of years, the plant height of alfalfa and tall fescue were statistically significant. In general, the heights in pure sowings of species were higher than the mixtures, and 2015 were higher in 2015. The proportions in the mean botanical composition of A, BT, TF and SB in mixtures were determined as 62.22%, 39.20%, 49.21%, 20.00% and 29.38%, respectively. In addition, SB+BT, SB+TF+A and SB+TF+BT have formed suitable mixtures in terms of botanical composition. The highest fresh and hay yields were obtained from pure sowing of alfalfa followed by TF+SB+A and TF+A. In terms of years, green herbage and hay yields were higher in 2015 than in 2016 year. In terms of effective use of ecological resources, ternary mixtures were found higher than pure and binary sowings. Considering all parameters examined, it can be said that pure alfalfa, TF+A and TF+SB+A are suitable for the meadow to be established for the purpose of obtaining dry grass and SB+TF+BT and TF+SB+A mixtures for a balanced pasture in terms of nutrient content.

Keywords:

LER, botanical composition, binary and ternary mixtures, hay yield,

PDF

___

Açıkgöz, E. (2001). Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa.
Albayrak, S., & Ekiz, H. (2000). Yapay meraların kurulması ve önemi. Türk-Kooperatif Ekin Dergisi, 13, 95-99.
Albayrak, S. (2003). Ankara ekolojik koşullarında yapay mera kurulması üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Altın, M., Gökkuş, A., & Koç, A. (2005). Çayır Mera Islahı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretimi Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
Atış, İ., & Hatipoğlu, R. (2008). Çukurova sulu koşullarında suni mera tesisinde ak üçgülle (Trifolium repens L.) karışıma girebilecek çok yıllık buğdaygil yem bitkilerinin ve bunların en uygun karışım oranlarının saptanması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18, 84-93.
Berdahl, D. J., Karn, J. K., & Hendrickson, J. R. (2001). Dry matter yields of cool-season grass monocultures and grass-alfalfa binary mixtures. Agronomy Journal, 93, 463-467.
Deak, A., Hall, M. H., Sanderson, M. A., & Archibadl, D. D. (2007). Production and nutritive value of grazed simple and complex forage mixtures. Agronomy Journal, 99, 814-821.
Enrique, M. L., & Minon, D. P. (1997). Forage production of irrigated lucerne- grass mixtures grazed by sheep. Proceedings of the XVIII. International Grassland Congress, Canada.
Gökkuş, A. (1991). Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgeleri çayır mera ve yem bitkileri ve hayvancılığı geliştirme projesi eğitim semineri. Erzurum.
Gökkuş, A., Koç, A., & Çomaklı, B. (2000). Çayır-Mer’a Uygulama Kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:142, Erzurum.
İptaş, S., Karadağ, Y., & Acar, A. A. (2007a). Tokat-Kazova ekolojik koşullarına uygun yonca (Medicago sativa L.) çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, Erzurum.
İptaş, S., Karadağ, Y., Yavuz, M., & Acar, A. A. (2007b). Tokat-Kazova şartlarında bazı çok yıllık buğdaygil yem bitkilerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, Erzurum. Jefferson, P. G., Lawrence, T., Irvine, R. B., & Kielly, G. A. (1994). Evaluation of sanfoin-alfalfa mixtures for forage production and compatibility at a semi-arid location in Southern Saskatchewan. Canadian Journal of Plant Science, 74, 785-791.
Kacar, B. (1986). Gübreler ve Gübreleme Tekniği. T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları No: 20, 474, Ankara.
Karadağ, Y., & Büyükburç, U. (2004). Forage qualities, forage yields and seed yields of some legume-triticale mixtures under rainfed conditions. Acta Agriculture Scandinavica, B54, 140-148.
Koç, A., Gökkuş, A., Tan, M., Çomaklı, B., & Serin Y. (2004). Performance of tall fescue and lucerne-tall frescue mixtures in highlands of Turkey. New Zealand Journal of Agricultural Research, 47, 61-65.
MGM. (2016). Başbakanlık DMİ Genel Müdürlüğü Meteroloji Bültenleri, Ankara.
Özkutlu, F., & İnce, F. (1999). Harran Ovası’nın mevcut tuzluluğu ve potansiyel yayılım alanı. GAP I. Tarım Kongresi, Cilt 2, 909-914.
Sanderson, M. A., Soder, K. J., Muller, L. D., Klament, K. D., Skiner, R. H., & Goslee, S. C. (2005). Forage mixture productivity and botanical composition in pastures grazed by dairy cattle. Agronomy Journal, 97, 1465-1471.
Sleugh, B., Moore, K. J., George, J. R., & Brummer, E. C. (2000). Binary legume-grass mixtures improve forage yield, quality, and seasonal distribution. Agronomy Journal, 92, 24-29.
Soya, H., Avcıoğlu, R., & Geren, H. (2004). Yem Bitkileri. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul.
Tan, M. (2018). Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri. Erzurum Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 256, Erzurum.
Temel, S., Keskin, B., Şimşek, U., & Yılmaz, İ. H. (2015). Performance of some forage grass species in halomorphic soil. Turkish Journal of Field Crops, 20, 131-141.
Temel, S., Keskin, B., Şimşek, U., & Yılmaz, İ. H. (2016). The Effect of saline and non saline soil conditions on yield and nutritional characteristics of some perennial legumes forages. Tarım Bilimleri Dergisi-Journal of Agricultural Sciences, 22, 528-538.
Temel, S., & Şahin, K. (2010). Iğdır ilinde yem bitkilerinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21, 64-72.
Temel, S., & Şimşek, U. (2011). Iğdır Ovası toprakların çoraklaşma süreci ve çözüm önerileri. Alınteri 21, 53-59.
TÜİK. (2019). Bitkisel üretim istatistikleri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. Erişim tarihi: 22 Mart 2019.
Tükel, T., Hatipoğlu, R., Kutlu, HR., Görgülü, M., Polat, T., Çeliktaş, N., & Kökten, K. (2002). GAP ve Çukurova koşullarında biçme ve otlatmaya elverişli çokyıllık buğdaygil + baklagil karışımlarının saptanması üzerinde bir araştırma. TÜBİTAK Araştırma Projesi Sonuç Raporu (Basılmamış). Proje No: TARP-1872.
Yavuz, T. (2011). Karadeniz bölgesi geçit iklim kuşağı kıraç alanlarında yapay mera karışımlarının belirlenmesi. Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat.
Yavuz, T., & Karadağ, Y. (2016). Kıraç koşullarda yapay mera karışımlarının verim ve kalite performansları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6, 155-163.