2025

Fındığın Tepe Daldırması Yöntemi ile Çoğaltılması

Bu çalışmada 2013 ile 2015 yılları arasında Tombul, Palaz, Foşa, Cavcava, Uzunmusa, Kalınkara, İncekara ve Sivri fındık çeşitlerinin tepe daldırması yöntemi ile çoğaltılma performanslarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Ana bitki olarak 5-6 adet gövde bulunan 6 yaşlı ocaklar ve ocak başına 20 adet genç sürgün kullanılmıştır. Araştırma 2 yıl üst üste aynı ana bitkiler üzerinde tekrarlanmıştır. İlk yıl kontrol, tomurcuk koparma, kabuk alma ve boğma uygulamaları yapılmış, ikinci yıl kontrol, kabuk alma + boğma ve IBA + boğma uygulanmıştır. İncelenen fidan gelişimi ve köklenme özellikleri bakımından Tombul, Palaz, Foşa ve Kalınkara en yüksek sonuçlara sahip olmuşlardır. Uygulamalar arasında en yüksek etkiyi ise boğma göstermiştir. Uygulamaların çeşitler üzerindeki etkisi çeşit x uygulama kombinasyonlarına göre değişim göstermiştir. Köklenme oranı %14.44 ile %80, köklenme değeri 1.08 ile 4.533, primer kök sayısı 3.17 adet ile 38.97 adet, primer kök uzunluğu 6.44 cm ile 25.53 cm, yaş kök ağırlığı 0.307 g ile 9.556 g, kuru kök ağırlığı 0.183 g ile 4.378 g, fidan boyu 49.65 cm ile 122.65 cm, fidan çapı 6.01 mm ile 11.11 mm, gövde boğum sayısı 11.60 adet ile 28.26 adet, yaş gövde ağırlığı 9.43 g ile 74.35 g, kuru gövde ağırlığı 4.78 g ile 39.37 g ve yaprak alanı 56.15 cm2 ile 126.06 cm2 arasında değişmiştir. Çalışmada 2013-2014 döneminde büyük oranda başarı elde edilmiş ancak 2014-2015 döneminde fidan gelişimi ve kök kalitesi düşük olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Fındık, adventif köklenme, boğma, daldırma, vegetatif çoğaltma

Propagation of Hazelnut by Mound Layering

The objective of this study was to determine the propagation performance of the hazelnut cultivars; Tombul, Palaz, Foşa, Cavcava, Uzunmusa, Kalınkara, İncekara and Sivri by mound layering (stooling) between 2013 and 2015 years. 6 old bushes with 5-6 stools are used as stock plants and 20 stool shoots are used per bush. This research has been repeated on the same stock plants two years in a row. In the first year, control, bud removal, bark removal and girdling treatments have been conducted. In the second year, control, bark removal + girdling and IBA + girdling have been applied. In terms of rooting and stool shoot development traits that are examined, Tombul, Palaz, Foşa and Kalınkara cultivars has had the highest results. Girdling treatment has performed the highest effect among all other treatments. The treatments have had various effects depending on the cultivars and treatment combinations. Rooting percentage has varied between 14.44% and 80%, rooting grade has varied between 1.08-4.533, primary root number has varied between 3.17 and 38.97, primary root length has varied between 6.44cm and 25.53cm, fresh root weight has varied between 0.307 g-9.556 g, dry root weight has varied between 0.183 g and 4.378 g, shoot length has varied between 49.65 cm and 122.65 cm, shoot diameter has varied between 6.01 mm ile 11.11 mm, bud number has varied between 11.60 and 28.26, fresh shoot weight has varied between 9.43 g and 74.35 g, dry shoot weight has varied between 4.78 g and 39.37 g and the leaf area has varied between 56.15 cm2 and 126.06 cm2. In the study, great success has been achieved during 2013-2014 period however stool shoot development and root quality has been low during 2014-2015.

Keywords:

Hazelnut, adventitious rooting, girdling, layering (stooling), vegetative propagation,

PDF

___

Achim G., Godeanu I and Baciu A., 2001. Research on clonal propagation of hazelnut in Valcea-Romania. Acta Horticulturae, 556: 281-286.
Ahn CY., Jung SK and Park CS., 1982. Propagation of filbert by modified layering with strangulation and wounding. Research Report, South Korean Institute of Forest Genetics, Office of Forestry, 107-112.
Balık Hİ., Balık Kayalak S., Beyhan N ve Erdoğan V., 2016. Fındık Çeşitleri. Trabzon Ticaret Borsası, Klasmat Matbaacılık, 89 s., Trabzon. Baron LC., Riggert C., Stebbins RL and Bell S., 1985. Growing hazelnuts in Oregon, Oregon State University Extension Service, Extension Circular 1219, May 1985.
Barut E., 2012. Meyvecilik Tekniği (Editörler: R. Gerçekcioğlu, Ş. Bilgener ve A. Soylu) Genel Meyvecilik (Üçüncü Baskı), Nobel Yayıncılık, 111-155, Ankara.
Beyhan N., Serdar Ü ve Demir, T., 1995. Karadeniz Bölgesinde fındık, kestane ve ceviz yetiştiriciliğinin geliştirilmesi. Karadeniz Bölgesi Tarımının Geliştirilmesinde Yeni Teknikler Kongresi, 10-11 Ocak 1995, O.M.Ü. Ziraat Fakültesi, 147-153, Samsun.
Beyhan N., 1997. Bazı herbisitlerin fındık dip sürgünü kontrolündeki etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(3): 45-55.
Beyhan N ve Demir T., 1997. Paclobutrazolun Palaz fındık çeşidinde meyve kalitesine ve bazı fizyolojik özelliklere etkisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(3): 57-69.
Beyhan N., Serdar Ü ve Demir T., 1999. Fındıkta gençleştirme budama uygulamasının verim, meyve kalitesi ve sürgün gelişimine etkisi üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(2): 78-92.
Beyhan N., Demir T ve Turan A., 2007. İlkbahar Dönemi İklim Koşullarının Fındığın Verim ve Gelişmesi Üzerine Etkileri, Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 04-07 Eylül, Cilt: 1 Meyvecilik, 459-463, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Erzurum.
Beyhan N., 2015. Sert Kabuklu Meyveler. Yayımlanmamış Ders Notları, OMÜ Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Samsun.
Bostan SZ., 2001. Variation in morphological and pomological characteristics in hazelnut at six elevations. Acta Horticulturae, 556: 197-201. Çalışkan T ve Koç N., 2002. Fındığın daldırma yöntemleriyle çoğaltılması üzerine araştırmalar. ALATARIM, 1(1): 6-12.
Ellena M., Sandoval P., Gonzalez A and Grau P., 2014. Development and situation of the hazelnut in Chile. FAO-CIHEAM, Nucis Newsletter, Number 16, May 2014, 3-7.
Erdoğan V and Smith DC., 2005. Effect of tissue removal and hormone application on rooting of hazelnut layers. HortScience, 40: 5, 1457-1460.
Fischbach J and Brasseur K., 2010. Stool bed layering as a means of vegetative propagation of american hazelnut. UW Extension Research Bulletin. October 2010, No: 15.
Hartmann HT and Kester DE., 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. (Çevirenler: N. Kaşka ve M. Yılmaz). Ç.Ü.Z.F. Yayın no:79, Adana.
Hartmann HT., Kester DE and Davies Jr FT., 1990. Plant propagation: Principles and Practices. 5th Edition. Prentice Hall International, Englewood Cliffs, 647 p. New Jersey.
Kantarcı M ve Ayfer M., 1989. Bazı önemli fındık çeşitlerimizin çelikle çoğaltılmaları üzerinde araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 13(3b): 1096-1109.
Kopuzoğlu N ve Şen SM., 1991. Bazı önemli fındık çeşitlerinin aşı ile çoğaltılması üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(1-2): 59-69.
Lagerstedt HB., 1979. Propagation-Seed, Grafting, Budding. Editor: Jaynes R. A., Nut Tree Culture in North America, NNGA Broken Arrow., 240-271, Road Hamden, Conn.
Lagerstedt HB., 1983. The Situation, Problems and Future of Filbert Propagation. Atti del Convegno Internazionale sul Nocciuolo, 31-40: 22-23 Settembre, Avellino.
Malvicini GL., Roversi A and Marino A., 2009. On the quality of hazelnut plants obtained by mounding layer. Acta Horticulturae, 845: 301-304. Nagi M., 2013. Evaluation of some introduced rootstocks for peach, plum and apricot. Ph.D. Thesis, Dr. Y. S. Parmar University of Horticulture and Forestry, Nauni, Solan – 173230 (HP). 121 p., India.
Pandey G., 1996. Effect of IBA and NAA on propagation of hazelnut cultivars through stooling. Journal of Hill Research, 9(2): 198-200. Pathak RK., Sinha MM and Pandey VS., 1978. Note on the standardization of vegetative propagation techniques of hazelnut. Indian Journal of Agricultural Sciences. 48: 556-558.
Pierce D., 1991. Commercial propagation methods for hazelnuts. Annual Report of Northern Nut Growers Association, 82: 96-98.
Radicati L., Martino I and Vergano G., 1994. Factors affecting sucker production in hazelnut. Acta Horticulturae, 351: 489-494.
Roversi A and Mozzone G., 1998. Techniche di forzatura per margotte di ceppaia di nocciolo. Informatore Agrario, 24: 71-75.
Roversi A., Malvicini GL and Marino A., 2008. Influence of ringing and irrigation on hazelnut mounding layer propagation. Advances in Horticultural Science, 22(3): 197-200.
Roversi A., Armengolli Ferrer F and Mozzone G., 2009. Further investigations on hazelnut mounding layer. Acta Horticulturae, 845: 305-308. Roversi A., 2015. How to propagate no suckering hazelnut (Corylus avellana L.). Bulgarian Journal of Agricultural Science, 21(2): 355-357. Scortichini M., 2002. Bacterial canker and decline of european hazelnut. Plant Disease, 86(7): 704-709.
Solar A., Smole J and Stampar F., 1994. Investigations of different methods of propagation of hazelnut (Corylus avellana L.). Acta Horticulturae, 351: 381-386.