1974 KIBRIS HAVA HAREKÂTI

Kıbrıs, tarihi süreç içerisinde birçok devlet ve toplumun egemenliği altına girmiştir. Bu süreçte 1571 yılında Osmanlı egemenliği altına giren ada, 1878 Ayastefanos Antlaşmasının değiştirilmesi karşılığında İngiltere’nin yönetimine bırakılmıştır. Birinci Dünya Savaşı sırasında karşıt cephede yer alan İngiltere, Kıbrıs adasını topraklarına kattığını açıklamıştır. Osmanlı devleti bu durumu protesto etmiş ancak herhangi bir müdahalede bulunamamıştır. İstiklal Harbi sonrasında imza edilen Lozan Antlaşması ile yeni kurulan Türkiye devleti adanın İngiltere’nin mülkü olduğunu kabul etmiştir. İkinci dünya savaşı sonrasında meydana gelen siyasal ortamda adadaki Rumların enosis hedefi ile Yunanistan’a bağlanmak istemesi çatışmaların temelini oluşturmuştur. Neticede 1960 yılında başlayan uluslararası görüşmeler sonucunda Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’ın garantör olduğu adadaki Türk ve Rumlar tarafından ortak Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuştur. Ortak Kıbrıs Cumhuriyetine karşı adadaki Rumların enosis eksenli faaliyetleri önce 1964 Kıbrıs Hava harekâtının düzenlenmesine neden olmuştur. Ardından gelişen evrede Rumların hedef ve ideallerinden vazgeçmemesi 1974 Kıbrıs barış Harekâtı’nın yapılmasına etki etmiştir. Bu çalışmada 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında icra edilen hava harekâtına ve havacıların rolüne yer verilecektir.

___

  • Atun, Ali Fikret, Avrupa Birliği ve Kıbrıs'ın Avrupa Birliğine Üyeliği, Lefkoşa, Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği Yayınları, 2001.
  • Atun, Ali Fikret, İkinci Kıbrıs Seferi 20 Temmuz 1974, İstanbul, Harp Akademileri Basımevi, 1999.
  • Armaoğlu, Fahir, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, c.1, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1992.
  • Artuç, İbrahim, Kıbrıs'ta Savaş ve Barış, İstanbul, Kastaş Yayınları, Eylül 1989.