Akıllı Şehir Teknolojilerine Hazırlık Analizi: Isparta İli Örneği

Teknolojide yaşanan yeni gelişmeler ve kentlerde yaşayan kişilerin talep ve beklentilerindeki farklılaşma kent yönetiminde değişimlere neden olmuştur. 21. Yüzyılda kent nüfusunun artmasıyla birlikte günlük hayatı kolaylaştıracak yeni birçok uygulama hayatımıza girmiştir. Akıllı şehir teknolojilerinin kabulüne yönelik toplumsal hazırlık düzeyini ölçen çalışmalara yazında yeterince değinilmemiştir.  Yeni bir uygulamanın kullanılması ya da kullanılmaması tercihi nedenlerinin bilinmesi için pek çok model ortaya atılmıştır. Bu modellerden birisi de Teknoloji Kabul Modeli olarak adlandırılmaktadır. Bu noktadan hareketle çalışmada Teknoloji Kabul Modeli ve Teknoloji Hazırlık Ölçeği kullanılarak toplumun yeni teknolojileri kullanma ve kabullenme davranışlarını belirleyen faktörler arasındaki ilişki Yapısal Eşitlik Modeli kullanılarak açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini Isparta’da ikamet eden 15-66 yaş grubundaki 500 kişi oluşturmuştur. Katılımcılardan elde edilen 500 adet ankete SPSS 25 analizi uygulanarak demografik verilerin seviyeleri arasındaki farklılık belirlenmiştir. Araştırmada Isparta’da yaşayan halkın teknoloji kullanabilirliğine dair görüşleri ve teknolojiye hazır oluş düzeyleri arasındaki ilişkiye ait 28 soru kullanılarak ölçülmüş, yer alan değişken ve ifadelere ilişkin tanımlayıcı istatistikler çıkarılmıştır. Uygulanan modellerin alt boyutlarından yararlanarak oluşturulan modelin uyumu Yapısal Eşitlik Modeli kullanılarak ve uyum indekslerinden yararlanılarak kontrol edilmiş ve kabul edilebilir bir uyum olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada öncelikle her bir alt boyuta giren sorulara verilen cevapların ortalamaları alınmıştır. Sonra bu ortalamalar bakımından iki seviyesi olan demografik verilerin seviyeleri arasındaki farklılığın belirlenmesinde Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Seviye sayısı ikiden fazla olan demografik verilerin seviyeleri arasındaki farklılığın belirlenmesinde Kruskall-Wallis Testi kullanılmıştır. Alt boyutlar arasında pozitif korelasyonlar saptanmış, en yüksek doğrusal ilişki, Spearman’s Rank korelasyon katsayıları olarak sırasıyla Algılanan Fayda-Algılanan Kullanım Kolaylığı: 0.66, Algılanan Fayda-İyimserlik: 0.64, Yenilikçilik-Algılanan Kullanım Kolaylığı: 0.63, İyimserlik-Yenilikçilik: 0.58 altboyutları arasında gözlenmiştir. Çalışmada Cronbach Alfa test istatistiği tüm alt boyutlarda ayrı ayrı hesaplanmıştır. Cronbach Alfa değerlerinin 1’e yakın oluşu anketin güvenilirliğinin de yüksek olduğu sonucunu göstermiştir.  
Anahtar Kelimeler:

TEKNOLOJİ KABUL MODELİ

___

  • Aktaş, S., 2007. Teknoloji Kabul Modeli İle Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımına Yönelik Bir Uygulama. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 79s, Kocaeli.
  • Davis, F. D. (1993). User acceptance of information technology: system characteristics, user perceptions and behavioral impacts, Acedemic Pres Limited. 38 (3), 474- 487, Retrieved April 04, 2011, from ScienceDirect database.
  • Davis, F. D., (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease Of Use, And User Acceptance of Information Technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340.
  • Davis, F. D., Bagozzi, R. P., & Warshaw, P. R. (1989). User acceptance of computer technology: A comparison of two theoretical models. Management Science, 35(8), 982–1003.
  • Hox, J.J., & Bechger, T.M., (1998). An Introduction To Structural Equation Modeling Science Review, 11, 354-373.
  • Parasuraman, A., (2000). Technology Readiness Index (TRI) A Multiple-Item Scale To Measure Readiness To Embrance New Technologies. Journal Service. Research, 2(4), 307-320.
  • Rogers, E. M., Shoemaker, F. F. (1971). Communication Of Innovations, Second Press, New York: The Free Press.
  • Turan, A.H. & Özgen, F.B., 2009. Türkiye’de E-Beyanname Sisteminin Benimsenmesi: Geliştirilmiş Kabul Modeli İle Ampirik Bir Çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1), 134-147.
  • Venkatesh, V. & Morris, M.G. (2000). Why Don’t Men Ever Stop to Ask for Directions? Gender, Social Influence and Their Role in Technology Acceptance and Usage Behavior, MIS Quarterly, 24(1), 115-139. Yükselen, C. & Güneş, M. (2004). Sivil Toplum ve Yönetişim Tartışmaları Sürecinde Kent ve Kadın, Detay Yayıncılık, Ankara