Soykırım Yasağı Normunun Yaşam Döngüsü: Aktörler, Motivasyonlar ve Mekanizmalar

Bir normun küresel düzeyde kabul gören ve içselleşen bir boyuta erişmesi hayli zorlu bir süreci ifade etmektedir. Özellikle insan haklarından doğan ve küresel boyutta önem taşıyan normların oluşum süreçleri dikkate alındığında durum, normun fikir aşamasından başlayarak içselleştirilmesini de içine alan ve çeşitli mekanizmaları kapsayan bir süreci ifade etmektedir. Martha Finnemore ve Kathryn Sikkink söz konusu süreci normun ortaya çıkması, yaygınlaşması ve içselleştirilmesi olarak üç aşamada açıklar. Her bir aşamada da önemli birimler olarak aktörleri, motivasyonları ve baskın mekanizmaları sıralar. Hukuk profesörü Raphael Lemkin’in çabaları sonucu 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda bir sözleşme metniyle güvence altına alınan soykırım yasağı da, bu minvalde değerlendirilebilecek uluslararası bir normdur. Zira, soykırım kavramının fikir olarak doğma, suç olarak tanımlanma ve toplumsal düzeni sağlamaya yönelik yasaklanması yönünde hukuk ilkesine dönüşme süreci de uluslararası norm oluşum süreciyle belirli bir analoji taşımaktadır. Dolayısıyla bu çalışma, Finnemore ve Sikkink’in uluslararası ilişkileri şekillendiren norm oluşum sürecine dair oluşturdukları ve yaşam döngüsü adını verdikleri aşamaların (fikir olarak ortaya çıkma, yaygınlaşma ve içselleştirme) soykırım yasağı normuna da uyarlanabileceği fikri üzerinden bir çerçeve çizmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Normlar, Norm oluşum süreci, normların yaşam döngüsü, Soykırım yasağı normu

The Life Cycle of the Genocide Ban Norm: Actors, Motivations and Mechanisms

The fact that a norm reaches a globally accepted and internalized dimension implies a rather troublesome process. The situation refers to a process involving various mechanisms, including the internalization of the norm starting from an idea, especially the formation processes of the norms, which are of global importance arising from human rights, are taken into account. Martha Finnemore and Kathryn Sikkink explain the process in three stages as the emergence, cascade and internalization of the norm. Actors, motivations and dominant mechanisms are listed as important units in each stage. As a result of the efforts of Law professor Raphael Lemkin, the genocide ban, which was secured by the text of a contract at the United Nations General Assembly in 1948, is an international norm that can be evaluated in this regard. For, the process of transforming the concept of genocide into a legal principle in order to be born as an idea, to be defined as a crime and to prohibit it to maintain social order also bears a certain analogy with the international norm formation process.

Keywords:

Norms, Norm formation process, Life cycle of norms, Genocide ban norm,

PDF

___

Adler, Emanuel. Handbook of International Relations. (Ed. Walter Carlsnaes, Thomas Risse, Beth A Simmons), Sage Publication, 2002. https://omnilogos.com/constructivism-and-international-relations/
Aksar, Yusuf. “The "Victimized Group" Concept in the Genocide Convention and the Development of International Humanitarian Law through the Practice of ad hoc Tribunals 1”, Journal of Genocide Research, 5(2), (2003): 211-224.
Alibaba, Arzu. “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 49(1-4), (2000): 181-207.
Arı, Önder ve Kıran, Abdullah. “Uluslararası İlişkilerde Sosyal İnşacılık”, EKEV Akademi Dergisi, 15(4), (2011): 49-64. Bakan, Zerrin A. “Uluslararası İlişkiler Teorileri Arasında Normatif Teorinin Yeri ve Kapsamı”, Avrasya Dosyası, 8(2), (2002): 427-444.
Benhabib, Seyla. Eleştiri, Norm ve Ütopya. (Çev. İsmet Tekerek), İstanbul: İletişim Yayınları, 2005.
Cassese, Antonio. “Affirmation of the Principles of International Law Recognized by the Charter of the Nürnberg Tribunal”, United Nations Audiovisual Library of International Law, 1-9, (2009).
Checkel, Jeffrey T. “Norms, Institutions, and National Identity in Contemporary Europe”, International Studies Quarterly, Vol. 43, No. 1, (1999): 83-114.
Erskine, Toni. “Normatif Uİ Teorisi”, (Ed. T. Dunne ve ark.), Uluslararası İlişkiler Teorileri: Disiplin ve Çeşitlilik (Çev. Ö. Kelekçi) kitabı içinde ss. 39-63, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları, 2016.
Finkelstein, Norman G. Holokost Endüstrisi: Yahudilerin Çektiği Çilelerin İstismarı. (Çev. Utku Umut Bulsun), İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, 2011.
Finnemore, Martha ve Sikkink, Kathryn. “International Norm Dynamics and Political Change”, International Organization, 52(4), (1998): 887-917.
Frost, Mervyn. Ethics in International Relations: A Constitutive Theory. New York: Cambridge University Press, 1996.
Gözler, Kemal. Hukukun Temel Kavramları. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım, 2013.
Jones, Adam. Genocide: A Comprehensive Introduction. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group, 2006.
Keohane, Robert O. ve Nye, Joseph. “Güç ve Karşılıklı Bağımlılığı Yeniden Ele Almak”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 12(46), (2015): 79-104.
Kirsch, Philippe. “Applying the Principles of Nuremberg in the International Criminal Court”, 6 Wash. U. Global Stud. L. Rev., 6(3), (2007): 501-509.
Kratochwil, Friedrich. “A Funny thing happened on the way to the Forum: Ruminations concerning the disappearance of constructivism and its survival in the farcical mode”, Vol. 3, Issue 3, (2016): 118-136.
Kuçuradi, İoanna. İnsan Hakları: Kavramları ve Sorunları. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 2016.
Kühne, Thomas. Aidiyet ve Soykırım: Hitler Toplumu 1918-1945. (Çev. Arlet İncidüzen), Ankara: Heretik Yayınları, 2017. Lemkin, Raphael. Axis Rule in Occupied Europe: Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals for Redress. Washington: Carnegie Endowment for International Peace, 1944.
Price, Richard ve Reus-Smit, Christian. “Dangerous Liaisons? Critical International Theory and Constructivism”, European Journal of International Relations, 4(3), (1998): 259-294. file:///C:/Users/zbeun/Downloads/Dangerous_Liaisons%20(1).pdf Rattansi, Ali ve Westwood, Sallie. “Yeni Irkçılık ve Irkçı Kimlikler”, (Ed. Ali Rattansi ve Sallie Westwood), Batı Cephesinde Irkçılık, Modernite ve Kimlik (Çev. Sevda Akyüz) kitabı içinde ss. 9-22, İstanbul: Sarmal Yayınevi, 1997.
Rummel, Rudolph J. “Genocide”, (2002). https://www.hawaii.edu/powerkills/GENOCIDE.ENCY.HTM Samuels, Gertrude. “The Unheard Cry of the World’s Children”, The New York Times, (12 Ekim 1947).
Samuels, Gertrude. “U.N. Portrait”, The New York Times, (20 Mart 1949).
Schabas, William A. “Convention for the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide”, United Nations Audiovisual Library of International Law, (2008). http://legal.un.org/avl/pdf/ha/cppcg/cppcg_e.pdf
Shaw, Malcolm N. International Law (Six Edition). New York: Cambridge University Press, 2008.
Stone, Dan. “Raphael Lemkin on the Holocaust”, Journal of Genocide Research, 7(4), (2006): 539-550.
Şen, Semin T. Uluslararası Hukukta Soykırım, Etnik Temizlik ve Saldırı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2010.
The New York Times, “A Treaty for the People”, (11 Ekim 1947).
The New York Times. “Genocide”, 26 Ağustos 1946.
The New York Times, “New Word ‘Genocide’ Used in War Crime Indictment”, (22 Ekim 1945).
Trouillot, Michel-Rolph. Geçmişi Susturmak: Tarihin Üretilmesi ve İktidar. (Çev. S. Ozan Zeybek), İstanbul: İthaki Yayınları, 2015.
UNESCO. Second Medium-Term Plan (1984-1989). Paris, 1983.
USHMM, Holocaust Encyclopedia. (2019). https://encyclopedia.ushmm.org/content/tr/article/introduction-to-the-holocaust
Volkan, Vamik D. Fanustaki İnsanlar. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 2013.

ISSN: 1306-9136
Yayın Aralığı: Yıllık
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Terazi Yayıncılık Basım Dağıtım Danışmanlık Eğitim Organizasyon Matbaacılık Kırtasiye Tic. Ltd. Şti.

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Machiavelli'nin Hegemonya ve Güç Kavramsallaştırmasının Uluslararası Hukuk ile İlişkisi

Merve ÖNENLİ GÜVEN

İmparatorluk Ve Baskın Fetret Dönemleri

İvan İVANOV

Soykırım Yasağı Normunun Yaşam Döngüsü: Aktörler, Motivasyonlar ve Mekanizmalar

Bilal SÜSLÜ

SÜRYANİ AYAKLANMALARI KILIFINDA SÖZDE SÜRYANİ “SOYKIRIMI” İDDİALARI

Yusuf DİNÇEL

SİLAHSIZLANMA VE SİLAHLARIN KONTROLÜ HUKUKU

Oğuz DEMİRALP

AB - BALKANLAR GENİŞLEME SÜRECİ ÇIKMAZI: ALGILAR, İSTİKRAR VE TAVSİYELERİN ROLÜ

Zoran IVANOV