1939-1945 Yılları Arasında Halkın Sosyo-Ekonomik Düzeyini İyileştirmeye Yönelik Bir Çözüm: Köylü Tipi ve Halk Tipi Elbise Uygulamaları
İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla insanların gündelik hayatı savaş ortamından etkilenmiştir. Bu süreçte hükümetler halkın yaşayış biçimlerinde çeşitli kısıtlamalara gitmiş, birtakım yasaklar ve kurallar getirmişlerdir. Bu kısıtlamalar giyim endüstrisinde de yoğun biçimde görülmüştür. Türkiye İkinci Dünya Savaşı'na girmese de savaşa katılmış ve taraf olmuş devletler kadar derinden etkilenmiştir. Savaştan kaynaklanan ekonomik sıkıntıların etkilerine en çok maruz kalan kesimler dar ve sabit gelirliler olmuştur. Savaş yıllarında gıda maddelerinde beliren darlık nedeniyle sıkıntı çeken vatandaşlar yükselen enflasyon ile gıda dışı ihtiyaçlarını da temin edemez hale gelmiş, hayat seviyelerini düşürmek zorunda kalmışlardır. Savaş yıllarında beslenme, ısınma, sağlık ihtiyaçları kadar kıyafet ihtiyaçlarını gidermek de önemli bir sorun haline gelmiş; pek çok üründe karne sistemi uygulamasına gidilmiş, dar gelirli halka ve memurlara yönelik giyim yardımı kuponları da dağıtılmış, halkın karaborsadan etkilenme oranı azaltılmaya çalışılmıştır. Ancak hammadde fiyatları artmış, bu durum her türlü ürünün fiyatına yansımıştır. Ekonomik sıkıntı çeken halkın yaşam koşullarını iyileştirmek üzere başka çareler de düşünülmüştür. Vatandaşa gıda maddeleri temin etmeye çalışan savaş yılları hükümetleri, giyim eşyası konusunda da tüm halkı kapsayan düşük fiyatlı üretim ve satış uygulamalarına başlamıştır. Köylü ve şehirli halkın düşük fiyata giyinebilmesini sağlamak için “Köylü Tipi” ve “Halk Tipi Elbise” uygulamaları yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
İkinci Dünya Savaşı, Köylü Tipi Elbise
A Solution for the Improvement of the People's Socio-Economic Level Between 1939-1945 Years: Village Type And Public Type Dress Applications
With the start of World War II, People's daily lives were affected by the war environment. In this process, governments went to various restrictions on the way the people lived and brought some prohibitions and rules. These restrictions have also been observed intensively in the clothing industry. Although Turkey did not enter the Second World War, it was involved in the war and was as deeply affected as the states that became parties. The most exposed to the effects of the economic problems caused by the war were the narrow and fixed income. The citizens who suffered from the shortage of food items during the war have become unable to provide their non-food needs with rising inflation and have had to lower their life levels.During the war, nutrition, warming, health needs as well as clothing needs have become an important problem. During the war, many products were introduced to the card system, and clothing assistance vouchers for narrow-income public and civil servants were distributed, and the rate of public exposure to black market was tried to be reduced. However, raw material prices increased, this situation reflected in the price of all kinds of products. There are other ways to improve the living conditions of the people who suffer from economic hardship. The government, which tried to supply food to the citizen, started low-priced production and sales practices covering all the people in the field of clothing. “Village type” and “Folk type dress” applications were made in order to ensure that the people of the village and the city can be dressed at a low price.
Keywords:
The Second World War, Peasant-Type Dress,
___
- Resmi ve Süreli Yayınlar
- Akşam Gazetesi
- Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
- Cumhuriyet Gazetesi
- Haber Gazetesi
- İkdam Gazetesi
- TBMM Zabıt Cerideleri
- Ulus Gazetesi
- Ülkü Dergisi
- Vakit Gazetesi
- Vatan Gazetesi
- İnceleme Eserler
- Ağaç, S., Çivitci, Ş., Sayğılı B.(2007). “Cumhuriyet’ten Günümüze Kadın Giyim Kültüründeki Değişimler Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 38. ICANAS, 10-15.09.2007 Ankara. ss. 1-21.
- Akandere, O. (1998). Milli Şef Dönemi Çok Partili Hayata Geçişte Rol Oynayan İç ve Dış Tesirler 1938-1945, İz Yayıncılık, İstanbul.
- Albayrak, E.(2016). “İkinci Dünya Savaşı’nın (1939-1945) Kadın Giyimine Etkileri”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 35, Aralık 2016, ss. 539-555.
- Bülbül, İ. (2006).“İkinci Dünya Savaşı’nın Türkiye’de Sosyal Hayata Olumsuz Yansımaları”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, S. 9, C. 5, ss. 1-52.
- Goloğlu, M. (2012). Türkiye Cumhuriyeti Tarihi III 1939-1945 Milli Şef Dönemi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul . Gökbunar, A., Kahriman H. (2014). Karneli Yıllar Bir Savaş Maliyesi Uygulaması, Nobel Yayınları, Ankara.
- Karaosmanoğlu, Y. (1984). Politikada 45 Yıl, İletişim Yayınları. İstanbul.
- Koçak, C. (2007). Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), C.II, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Metinsoy, M. (2007). İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye Savaş ve Gündelik Yaşam, Homer Kitapevi, İstanbul.
- Öndoğan, Z. (1996). “1940’dan 1960’a Kadar Moda”, Ege Üniversitesi Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, S. 4, ss. 364-370.
- Tekeli, İ., İlkin S. (2014). İktisadi Politikaları ve Uygulamalarıyla İkinci Dünya Savaşı Türkiye’si, C. II, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Selim Hilmi ÖZKAN