Türkiye'de Siyasi Muhalefet ve Demokrasi: Tarihsel Bir Okuma
Demokrasi teorisi açısından muhalefet olgusu, bir toplumda siyaset kurumunun demokratik değerinin anlaşılmasının önemli göstergelerinden kabul edilir. Demokratik teorinin birçok temel ilkesiyle birlikte muhalefet olgusu, çoğulcu ve katılımcı bir siyasi ortamın inşa edilmesinin en önemli koşullarından biridir. Söz konusu çoğulcu siyasi ortam, şüphesiz farklı siyasi görüşlerin kendilerini ifade edebilmelerine imkân verecektir. Bu durum hoşgörü ve uzlaşıya dayalı politik ortamın inşasını ve demokratik siyasetin kurumsallaşmasını sağlayacaktır. Bu çalışma, muhalefet olgusunu Türk siyasi tarihi özelinde ele almaktadır. Bu nedenle çalışmanın amacını; Türk siyasi hayatında muhalefet olgusunu demokrasi teorisi çerçevesinde anlamak ve yorumlamak şeklinde ifade edebiliriz. Türk demokrasi tarihindeki en önemli sorun alanlarından birisi şüphesiz iktidar ile muhalefet arasındaki sorunlu ilişkilerdir. Çalışma bu sorunlu ilişkiyi, Türk demokrasisinin kurumsallaşmasının önündeki önemli engellerden biri olarak kabul etmektedir ve bu engeli aşmanın ise müzakereye dayalı bir siyasi söylem ve siyasi elitler arasındaki uzlaşıyla mümkün olabileceğini iddia etmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Siyasi Muhalefet, Demokrasi, Siyasi İktidar, Türkiye
Political Opposition In Turkey And Democracy: A Historical Reading
In terms of democracy theory, the phenomenon of opposition is considered as one of the important indicators for understanding the democratic value of the political institution in a society. Along with many basic principles of democratic theory, the phenomenon of opposition is one of the most important conditions for building a pluralistic and participatory political environment. This pluralistic political environment will undoubtedly allow different political views to express themselves. This will ensure the construction of a political environment based on tolerance and consensus and the institutionalization of democratic politics. This study deals with the phenomenon of opposition in the context of Turkish political history. Therefore, the purpose of the study; We can express the phenomenon of opposition in Turkish political life as understanding and interpreting it within the framework of democracy theory. Undoubtedly, one of the most important problem areas in the history of Turkish democracy is the problematic relations between the government and the opposition. The study accepts this problematic relationship as one of the most important obstacles to the institutionalization of Turkish democracy, and argues that overcoming this obstacle is possible with a negotiated political discourse and consensus among political elites.
Keywords:
Political Opposition, Democracy, Political Power, Turkey,
___
Ahmad, F. (2012), Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çev. Yavuz Alogan, Kaynak Yayınları, İstanbul.Berkes, N. (2012), Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Demirel, A. (2013), Tek Partinin İktidarı: Türkiye’de Seçimler ve Siyaset (1923-1946), İletişim Yayınları, İstanbul.
Doğan, E. (2011), “Türk Solunun Kısa Tarihi: Sosyalizmi Milliyetçilikle Eklemlemek”, Doğu-Batı Dergisi, Sayı:59, s.135-156.
Dursun, D. (1999), Demokratikleşemeyen Türkiye, İşaret Yayınları, İstanbul.
Dursun, D. (2005), “Demokratikleşemeyen Türkiye”, 21. yy’ın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat, Cilt: 2, Ed. Adnan Küçük, Aktüel Yayınları, İstanbul.
Dursun, D. (2018), Türkiye’nin Siyasal Hayatı, Beta Yayınları, İstanbul.
Engelhardt, E.P. (2017), Türkiye ve Tanzimat, Çev. Ali Reşad, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
Eroğul, C. (1992), “Çok Partili Düzenin Kuruluşu:1945-1971”, Geçiş Sürecinde Türkiye, Ed. Irvın Schınkk-Ahmet Tonak, Belge Yayınları, İstanbul, s.173-231.
Faroqhı, S. (2006), “Krizler ve Değişim 1590-1699”, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Cilt:2, Ed. Halil İnalcık-Donald Quataert, Eren Yayıncılık, İstanbul, s.536- 570.
Fındley, C. (2006), “Political Culture and the Great Households”, The Cambridge History of Turkey, The Later Ottoman Empire, 1603–1839, vol.3, Ed. Suraiya Faroqhi, Cambridge, Cambridge Unicersity Press, s.65-81.
İğdemir, U. (2009), Kuleli Vak’ası Hakkında Bir Araştırma, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
İncioğlu, N. (1997), “Türkiye’de Çok Partili Sisteme Geçiş ve Demokrasi Sorunları”, Türkiye’de Siyaset; Süreklilik ve Değişim, Ed. Ersin Kalaycıoğlu ve Ali Yaşar Sarıbay, Der Yayınları, İstanbul, s.253-266.
Karadağ, A. (2005), “Türkiye’de Demokratikleşme ve Demokratik Sistem: Zihniyet, Kurumlar ve Sorunlar”, 21. yy’ın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat, Cilt:2, Ed. Adnan Küçük, Aktüel Yayınları, İstanbul, s.311-340.
Karpat, K. (2012), Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yayınları, İstanbul.
Kodaman, B. (2002), “II. Meşrutiyet Dönemi”, Türkler Ansiklopedisi, Cilt:13, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul, s.165-192.
Korkmaz, C.H. (2013), İttihat ve Terakki, Profil Yayınları, İstanbul.
Lewıs, B. (2013). Modern Türkiye’nin Doğuş, Çev. Boğaç Babür Tuna, Arkadaş Yayınları, İstanbul.
Mardin, Ş. (2011), Türk Modernleşmesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
Mardin, Ş. (2014), Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908, İletişim Yayınları, İstanbul.
Özbudun, E. (2003), Çağdaş Türk Politikası, Çev. Ali Resul Usul, Doğan Kitap, İstanbul.
Özcan, A. (2002), “Sultan II. Abdülhamit”, Türkler Ansiklopedisi, Cilt:12, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul, s. 909-930.
Özman, A. (2007). “Mehmet Ali Aybar”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Sol, Cilt:8, Ed. Murat Gültekingül, İletişim Yayınları, İstanbul, s.376-403.
Petrosyan, Y. (2002). “1876 Anayasası ve Türk Tarihindeki Rolü”, Çev. Damla Güney, Türkler Ansiklopedisi, Cilt:12, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul, s.899-908.
Tanör, B. (2016), Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Tunaya, T. Z. (1952), Türkiye’de Siyasi Partiler 1859-1952, Arba Yayınları, İstanbul.
Tuncel, G. ve Bakan, S. (2013), “Türkiye’de Demokrasinin Aksak Ayağı: Muhalefet”, Yaşar Üniversitesi E- Dergisi, 8 (31), s. 5341-5370.
Turgut, N. (1984), Siyasal Muhalefet, Birey ve Toplum Yayıncılık, Ankara.
Uzun, T. (2002), “Atatürk Dönemi Muhalefet Hareketleri”, Türkler Ansiklopedisi, Cilt:16, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul, s.569-578.
Zürcher, E. J. (2002), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, Çev. Yasemin Saner Gönen, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Politik Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Tunuslu Mahmut Paşa ve Ailesine Genel Bir Bakış
Siyasi Temsil ve Kadınlar: Yeni Zelanda Örneği
Melek KAYMAZ MERT, Zeynep Ece ÜNSAL
Siyasal İslam Nedir?: Literatür Üzerine Bibliyometrik Bir Araştırma
Türkiye'de Siyasi Muhalefet ve Demokrasi: Tarihsel Bir Okuma
Türkiye'de Siyasi Muhalefet ve Demokrasi: Tarihsel Bir Okuma