Türkiye’de Kullanılan Deprem Yönetmeliklerinin Özellikleri ve Deprem Hesabının Değişimi

Depreme dayanıklı yapı tasarımı kavramı son yıllarda meydana gelen depremler sonrasında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Türkiye’nin sıklıkla deprem oluşturan fay hatları üzerinde olması sebebiyle her büyük deprem sonrası ağır can kayıpları yaşanmıştır. Tarihsel olarak incelendiğinde 1940 yılında yayınlanan ilk deprem yönetmeliğinden, 2018 yılında yayınlanan son deprem yönetmeliğine kadar birçok yönetmelik kullanılmıştır. Bu yönetmelikler kendi çağının teknolojik gelişmişlik seviyesine göre hazırlanmıştır. Türkiye’deki nüfusun yoğun olarak deprem tehlikesi altında yaşaması mevcut yapıların değerlendirilmesini gerektirmektedir. Türkiye’de kullanılan yapıların Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY-2018) altında incelenmesi çok emek ve süre gerektirmektedir. Ayrıca mevcut yapıların değerlendirilmesinde veya güçlendirilmesinde yapıldığı dönemin deprem yönetmeliğinin özelliklerinin bilinmesi gerekir. Bu çalışma kapsamında 80 yıllık süreçte hazırlanan deprem yönetmeliklerindeki deprem hesabının değişimi ve yönetmeliklerin özellikleri araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Deprem yönetmeliği, deprem hesabı, deprem bölgeleri

Characteristics Of Earthquake Codes Used In Turkey And Change Of Earthquake Account

The concept of earthquake resistant building design has been widely used after earthquakes in recent years. Since Turkey is on fault lines that frequently cause earthquakes, heavy casualties have been experienced after each major earthquake. When examined historically, many seismic codes have been used, from the first earthquake code published in 1940 to the last earthquake code published in 2018. These codes have been prepared according to the technological development level of their age. The fact that the population in Turkey lives under the intense risk of earthquakes requires the evaluation of existing structures. Examining the structures used in Turkey under the Turkey Building Earthquake Code (TBDY-2018) requires a lot of effort and time. In addition, when evaluating or strengthening existing structures, the characteristics of the earthquake code of the period should be known. Within the scope of this study, the changes in the earthquake calculation in the earthquake codes prepared in the 80-year period and the characteristics of the codes were investigated.

Keywords:

Earthquake codes, earthquake account, earthquake zone,

PDF

___

Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY-1962), T.C. İmar ve İskan Bakanlığı, 1962.
Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY-1968), T.C. İmar ve İskan Bakanlığı, 1968.
Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY-1975), T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 1975.
Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (ABYYHY-1998), T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 1998.
Aksoylu, C, Arslan, M. (2021). 2007 ve 2019 Deprem Yönetmeliklerinde Betonarme Binalar İçin Yer Alan Farklı Deprem Kuvveti Hesaplama Yöntemlerinin Karşılaştırılmalı Olarak İrdelenmesi. International Journal of Engineering Research and Development, 13 (2) , 359-374. DOI: 10.29137/umagd.844186
Cansız, S. (2021). Betonarme Kirişlerin Sarılma Bölgesi Uzunluğunun Araştırılması Üzerine Bir Çalışma. International Journal of Engineering Research and Development, 13 (2) , 339-349. DOI: 10.29137/umagd.728936
Cansız, S. (2021). Betonarme Kolonların Yerdeğiştirme Kapasitesi Tahmini için Analitik Çalışma. International Journal of Engineering Research and Development, 13 (2) , 545-562. DOI: 10.29137/umagd.867517
Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, T. C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, http/www.deprern.gov.tr, 2007.
Devlet İstatistik Enstitüsü, 1965 il ve ilçe merkezleri ile nüfusu 5.000 ve daha fazla olan bucak ve köylerde binalar sayımı, Ankara.
Devlet İstatistik Enstitüsü, 1970 binalar sayımı, Ankara.
Devlet İstatistik Enstitüsü, Bina Sayımı 2000, Ankara.
Foroughi, S, Yüksel, S. (2019). Betonarme Kolonların Şekil Değiştirme Esaslı Hasar Sınırlarının Araştırılması. International Journal of Engineering Research and Development, 11 (2) , 584-601. DOI: 10.29137/umagd.519208
Karaca, H, Oral, M, Erbil, M. (2020). Yapısal Tasarım Bağlamında 2007 Ve 2018 Deprem Yönetmeliklerinin Karşılaştırılması, Niğde Örneği. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 9 (2) , 898-903. DOI: 10.28948/ngumuh.667365
Keskin, E, Bozdoğan, K. (2018). 2007 ve 2018 Deprem Yönetmeliklerinin Kırklareli İli Özelinde Değerlendirilmesi. Kırklareli Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 4 (1) , 74-90. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/klujes/issue/37436/421614
Özmen, A, Sayın, E. (2021). Deprem Etkisinde Çok Katlı Betonarme Bir Binanın TDY-2007 ve TBDY-2018 Deprem Yönetmeliklerine Göre Eşdeğer Deprem Yüklerinin Karşılaştırılması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4 (2) , 124-133. DOI: 10.47495/okufbed.797889
TBDY (2018), “Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği”, Çevre Şehircilik Bakanlığı. Ankara.
TÜİK, “Yapı İzin İstatistikleri: 2008-2020”, www.tuik.gov.tr, 2020. Türkiye Yersarsıntısı Bölgeleri Yapı Yönetmeliği (TYBYY-1949), T.C. Bayındırlık Bakanlığı, 1949.
Yersarsıntısı Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (YBYYHY-1953), T.C. İmar ve İskan Bakanlığı, 1953.
Zelzele Mıntıkalarında Yapılacak İnşaata Ait İtalyan Yapı Talimatnamesi (ZMYİAİYT-1940), T.C. Bayındırlık Bakanlığı, 1940. Zelzele Mıntıkaları Muvakkat Yapı Talimatnamesi (ZMMYT-1944), T.C. Bayındırlık Bakanlığı, 1944.