Sosyolojik Paradigmalardan Örgüt Kuramlarına: Liderlik Kavramının Dönüşümü
Örgütlerin temel ve en önemli sayılabilecek bileşeni olan liderlik, gerek zamanla değişen örgüt kuramları kapsamında gerekse liderlik alanyazınında rastlanan çoklu tanımlamalarla dinamik bir yapıda kabul edilebilir. Günümüze dek evrilen liderlik kuramları incelendiğinde, liderlik kavramında sürekli bir değişim ve dönüşümün varlığından söz edilebilir. Bu bağlamda örgüt kuramlarını doğrudan etkilemiş olan sosyolojik paradigma değişimlerinin, liderlik olgusunu kaçınılmaz bir şekilde etkilediği ifade edilebilir. Tüm bunlar ışığında bu çalışma, örgüt sosyolojisi ve kuramlarındaki paradigmatik dönüşümleri; çeşitli liderlik yaklaşımları ile ilişkilendirerek ele almaya çalışmıştır. Çalışma sonucunda sosyolojik paradigma değişimlerinin örgüt kuramlarındaki etkilerinin, liderlik kavramını da benzer şekillerde etkilediği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Örgüt Sosyolojisi, Liderlik, Örgüt Teorisi
From Sociological Paradigms to Organizational Theories: Transformation of the Concept of Leadership
Leadership, which is considered as the fundamental and most important component of organizations, can be accepted as a dynamic structure with multiple definitions encountered in both changing organizational theories and leadership literature. When the evolution of leadership theories to date is examined, it can be said that there is a continuous change and transformation in the concept of leadership. In this context, it can be expressed that sociological paradigm shifts that have directly influenced organizational theories inevitably affect the phenomenon of leadership Based on this perspective, this study aims to address paradigmatic transformations in organizational sociology and theories, by linking them to various leadership approaches. As a result of the study, it was concluded that sociological paradigm shifts change the perspectives of organizational theories in similar ways. These effects were then evaluated in relation to the phenomenon of leadership in organizations, and it was determined that each organizational theory contained approaches that could be evaluated in accordance with certain leadership approaches. In light of these findings, it can be concluded that sociological paradigm shifts differentiate and diversify the types of leadership in accordance with the foundations of the relevant organizational theory, as they change their ontological and epistemological positions.
Keywords:
Sociology of Organization, Leadership, Organizational Theory,
___
- Aytaç, Ö. (2004). Örgütler: sosyolojik bir perspektif. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 189-217.
- Bennis, W. G., Nanus, B., & Bennis, S. (2007). Leaders: strategies for taking charge. New York: Harper & Collins.
- Bozkurt, Ö. (1977). Karşılaştırmalı kamu yönetimi ve yönetim sosyolojisi. Toplum ve Bilim, (2), 179-186. Kollokyumuna Sunulan Bildiriler-Tartışmalar 14-15 Ekim 1976, Ankara.
- Burrell, G., & Morgan, G. (1979). Sociological paradigms and organisational analysis. Heineman Educational Books.
- Fleishman, E. A., Mumford, M. D., Zaccaro, S. J., Levin, K. Y., Korotkin, A. L., & Hein, M. B. (1991). Taxonomic efforts in the description of leader behavior: a synthesis and functional interpretation. Leadership Quarterly, 2(4), 245–287.
- Gönç Şavran, T. (2018). İşlevselcilik-I: Talcot Parsons. Fenomenoloji ve fenomenolojik sosyoloji. S. Suğur (Ed.), Modern sosyoloji tarihi. T. C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3781, Eskişehir.
- Greenleaf, R. (2007). The servant as leader. In Corporate ethics and corporate governance (pp. 79- 85). Springer, Berlin, Heidelberg.
- Hanson, E. M. (1996). Educational administration and organizational behavior. Allyn & Bacon, A Simon & Schuster Company, 160 Gould Street, Needham Heights, MA 02194-2310.
- Heifetz, R. A., Grashow, A., & Linsky, M. (2009). The practice of adaptive leadership: tools and tactics for changing your organization and the world. Boston, MA: Harvard Business School Press.
- Katz, R. L. (2009). Skills of an effective administrator. Harvard Business Review Press.
- Keskin, H., Akgün, A. E., & Koçoğlu, İ. (2016). Örgüt teorisi. Nobel Dağıtım.
- Kets de Vries, M. F., & Cheak, A. (2014). Psychodynamic approach. In P. G. Northouse (Ed.), Leadership: theory and practice (pp. 295-320). Sage publications.
- Lipman-Blumen, J. (2005). Toxic leadership: when grand illusions masquerade as noble visions. Leader to Leader, 2005(36), 29-36.
- Lunenburg, F. C, & Ornstein, A. (2021). Educational administration: concepts and practices. Thousand Oaks, Sage Publications.
- Mann, R. D. (1959). A review of the relationships between personality and performance in small groups. Psychological bulletin, 56(4), 241.
- Mumford, M. D., Zaccaro, S. J., Connelly, M. S., & Marks, M. A. (2000). Leadership skills: conclusions and future directions. The Leadership Quarterly, 11(1), 155-170.
- Northouse, P. G. (2021). Leadership: theory and practice. Thousand Oaks, Sage publications.
- Özsoy, S. (2010). Eğitim bilimcinin politik işlevi ve sorumluluğu: yaratıcı özyıkım. L. I. Ünal, S. Özsoy (Ed.), Eğitim bilimleri felsefesine doğru. Ankara: Tan Kitabevi.
- Sendjaya, S., Sarros, J. C., & Santora, J. C. (2008). Defining and measuring servant leadership behaviour in organizations. Journal of Management studies, 45(2), 402-424.
- Şenol, P. (2011). Örgüt kuramına sosyolojik yaklaşım. Yaşar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Turan, S. (2020). Liderlik nedir? K. Yılmaz (Ed.), Liderlik, kuram, araştırma uygulama. Pegem Akademi: Ankara.
- Turner, J. R., & Baker, R. (2018). A review of leadership theories: identifying a lack of growth in the HRD leadership domain. European Journal of Training and Development, 42(7/8), 470-498.
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Şefika Şule ERÇETİN
Sayıdaki Diğer Makaleler
Dijital Liderliğin Görsel Haritalama Tekniğine Göre Bibliyometrik Analizi
Beyza ERER, Ebru DEMİREL, Yasemin SAVAŞ
Covid-19 Salgını Sürecinde Okul Yöneticilerinin Karşılaştığı Sorunlar: Bir Durum Çalışması
Sosyolojik Paradigmalardan Örgüt Kuramlarına: Liderlik Kavramının Dönüşümü