Türkiye’nin Kalkınma Planlarında Eğitim Politikalarının Değerlendirilmesi

Eski adıyla Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), yeni adıyla Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan Beş Yıllık Kalkınma Planları, Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda, uzun dönemde gerçekleştireceği büyümeyi ortaya koyan temel politika dokümanlarıdır. 1963 yılından itibaren 2018 yılını da kapsayacak biçimde on tane kalkınma planı hazırlanmıştır. Kalkınma planları sadece kamu kesimi için değil aynı zamanda toplumun geneli için hedef birliği sağlar. Söz konusu tüm kalkınma planlarının temel hedefi; Türk insanının mesut ve müreffeh hale gelmesidir. Eğitim, ülke kalkınmasında dikkate alınması gereken önemli faktörlerden biridir. Eğitim politikası denildiğinde kamu kesimi tarafından eğitimin yaygınlaştırılmasına ve geliştirilmesine yönelik alınan tedbirler anlaşılır. Ülkenin eğitim politikası öncelikle kalkınma planlarında tespit edilir. Tüm eğitim kurumları ülkedeki genç nüfusu bedeni, zihni, ahlâki, manevi, sosyal, kültürel niteliklerle geliştirmeyi, çağın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatarak geleceğe hazırlamayı hedef edinmiştir. Öğrencilerin mezuniyetten sonra karşılaşacakları sorunları çözebilmesi, fırsatları değerlendirebilmesi, işe girmesi, alanında ilerlemesi, değişime uyum sağlaması başlıca amaçtır. Eğitime hem devlet hem de aileler olağanüstü miktarlarda para, zaman, insan, araç-gereç gibi kaynakları harcamaktadır. Eğitimin ülke kalkınmasına katkı sağlayabilmesi için çeşitlendirmeye gidilmesine ve eğitim altyapısının sürekli geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın amacı kalkınma planlarında yer alan eğitim politikaları konusunda gelecek dönemler için yapılan hazırlıkları ortaya koymak, mevcut ve muhtemel problemlere dikkati çekmek, tespit edilen sorunlara çözüm yolları geliştirmek ve önerilerde bulunmaktır. Bu araştırmada nitel desenli doküman analizi tekniği kullanılmış olup 10 kalkınma planının eğitim bölümleri incelenmiştir. Çalışmanın sonunda araştırmanın bulgularına, sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kalkınma Planları, Eğitim Politikası, Türk Eğitim Sistemi, Öğretmen, Öğrenci

Evaluation of Education Policies in Turkey’s Development Plans

Five Years Development Plans, which are prepared by the Ministry of Development, which was previously named State Planning Organization, are the basic policy documents that include plans for Turkey’s economic, social and cultural development issues in the long term. Ten different special development plans for the years between 1963 and 2018 are prepared. Development plans have the same basic goal both for government and for the society in general. The basic goal of all these different plans are the same: Enabling Turkish society has a happy and prosperous life. Education is one of the most significant factors while determining a nation’s development. Educational policy means the steps taken in order to enable more individuals get education and develop the quality of education. Educational policy of a nation is firstly determined in development plans. All of the educational institutions aim at developing young population in terms of physical, mental, moral, spiritual, social and cultural features, and preparing them for the future by giving sufficient and quality information and abilities as much as possible. The basic goal of education in Turkey is to ensure students solve problems that they meet after graduation, to find and use opportunities, to find proper work and to keep pace with changes. Both governments and families spend a lot of money, give extraordinary amount of effort and use resources on education. Diversification of education and development of education substructure are the two important factors that are crucial in order to enable education contribute to a nation’s development. The goal of this study is to present the preparations made for the future in terms of educational policies in the above mentioned development plans, to attract attention to present and potential problems in the field, to develop ways to solve the determined problems and make suggestions. Qualitative design document analysis technique is used in this study and educational sections of 10 development plans are analyzed. Research findings, results and suggestions are presented at the end of the study.

Keywords:

Development Plans, Education Policy, Turkish Education System, Teacher, Student,

PDF

___

Altundemir, ME. (2012). Kalkınma planlarından eğitime bakış: Kamusal mallar teorisi perspektifinden, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 7(I): 94-105
Doğan, S., Uğurlu, T., Demir, A. (2014). 4+4+4 Eğitim sisteminin okul paydaşlarına olumlu ve olumsuz etkilerinin yönetici görüşlerine göre incelenmesi, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(1): 115-138. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/223231 (7 Ekim 2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Erat, V., Arap, İ. (2017). Kalkınmadan rekabete Türkiye’de planlamanın dönüşümü, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18: 137-156. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/261289 (22 Eylül 2017 tarihinde erişim sağlanmıştır)
Keser, H., Çetinkaya, L. (2013). Öğretmen ve öğrencilerin etkileşimli tahta kullanımına yönelik yaşamış oldukları sorunlar ve çözüm önerileri, Turkish Studies, 8(6): 377-403. https://www.researchgate.net/profile/Levent_Cetinkaya/publication/286214420_Ogretmen_ve_ogrencilerin_etkilesimli_tahta_kullanimina_yonelik_yasamis_olduklari_sorunlar_ve_cozum_onerileri/links/56d18aad08ae4d8d64a5c213.pdf (7 Ekim 2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Küçüker, E. (2010). Türkiye’de eğitim planlaması neyi hedefliyor?, International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 Kasım, Antalya. http://www.iconte.org/FileUpload/ks59689/File/33.pdf (15 Eylül 2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Küçüker, E. (2012). Türkiye’de kalkınma planları kapsamında yapılan eğitim planlarının Analizi, (Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1): 9-26. http://www.kefdergi.com/pdf/20_1/20_1_2.pdf (11 Eylül 2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Özyılmaz, Ö. (2013). Türk milli eğitim sisteminin sorunları ve çözüm arayışları, 4.Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı (1963). Birinci beş yıllık kalkınma planı (1963-1967), Ankara: Başbakanlık Devlet Matbaası. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan1.pdf (10.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı (1968). İkinci beş yıllık kalkınma planı (1968-1972), Ankara: Başbakanlık Devlet Matbaası. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan2.pdf (10.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı (1972). Üçüncü beş yıllık kalkınma planı (1973-1977), Ankara: DPT Yayın No: 1272. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan3.pdf (10.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (1978). Dördüncü beş yıllık kalkınma planı (1979-1983), Ankara: DPT Yayın No: 1664. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan4.pdf (10.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (1984). Beşinci beş yıllık kalkınma planı (1985–1989), Ankara: DPT Yayın No: 1974. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan5.pdf (10.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (1989). Altıncı beş yıllık kalkınma planı (1990–1994), Ankara: DPT Yayın No: 2174. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan6.pdf (12.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (1995). Yedinci beş yıllık kalkınma planı (1996–2000), Ankara: 25 Temmuz 1995 Sayılı Resmi Gazete No: 22554. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/vii/plan7.pdf (13.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır)
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (2000). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı (2001–2005), Ankara: DPT Yayınları. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/plan8str.pdf (14.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (2006). Dokuzuncu kalkınma planı (2007–2013), Ankara: DPT Yayınları. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan9.pdf (15.09.2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014–2018), Ankara. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan10.pdf (16 Eylül 2017 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Yıldırım A, Şimşek H (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.