HZ.MUHAMMED’İN (S.A.S.) EĞİTİM METOTLARINDAN EMSÂL (ÖRNEKLERLE) İLE EĞİTİM METODU

Emsâlu’l-Hadis olarak tavsif edilen, kişinin muhataplarına misâllerle vermek istediği mesajını verdiği bir eğitim ve öğretim metodudur. Peygamberimizin (s.a.s.) tebliğini en güzel şekilde sunabilmek için kullandığı metotlardan birisidir. Bu metot, öğretmenlerin derslerinde etkin bir sunum yapabilmeleri, bir konuyu diğer bir konuyla kıyaslayarak verebilmeleri ve bu sayede muhataplarının kolay öğrenmelerini temin etmesi açısından da önemli bir husustur. “Rabbinin yoluna, hikmetle, güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel bir biçimde mücadele et!” emri doğrultusunda Peygamberimiz (s.a.s.) öncelikle güzel öğütle mücadele mücâdele etmiştir. Hendek savaşındaki şehri koruma konusunda Selmân-ı Fârisî’nin (ö. 36/656) görüşünü beğenip uygulaması gibi zaman zaman Ashâb-ı Kirâm ile günlük meseleleri istişâre etmesi yanında çizgilerle öğretim metodu, muhataptan ziyâde onun yaptığı yanlışların öncelenmesi ve onların irdelenmesi onun uygulamış olduğu en güzel eğitim metotları olarak karşımıza çıkmaktadır. Öncelikle Kur’ân-ı Kerîmde emsâlin nasıl kullanılmış olduğuna ışık tutacak bazı örnekler sunacağız. Peygamberimizin muhataplarına öğretmek istediklerini güzel örneklerle kıyasa giderek öğretmesi olarak tavsif edebileceğimiz Hadis Literatüründe Emsâlu’l-Hadîs denilen metodu ele alıp Hadis metinlerinden bazı örnekler sunacağız.

Anahtar Kelimeler:

Hadis, Emsâl, Kıyâs, Hz. Peygamber, Sahâbe-i Kirâm

MUHAMMAD’S (P.B.U.H.) TRAINING METHODS FROM EDUCATION METHODS (EXAMPLES)

“Emsal al-Hadith” is an education and teaching method which is given as a message to the interlocutors. It is one of the methods that the Prophet (p.b.u.h.) uses to present his communication in the best possible way. This method is also important for teachers to be able to make an effective presentation in their classes, to make a comparison with another subject and to provide easy learning of their interlocutors. "Call your Lord's way, wisdom, good advice and fight them in the most beautiful way!" In the direction of this order of the Prophet (p.b.u.h.) primarily struggles with the beautiful advice has fought. In order to protect the city in the battle of the trench, Salman al-Farisi (d. 36/656) like the application of the views and practice from time to time with the companions daily issues, as well as the teaching method of the line, rather than the interlocutor of his mistakes and their evaluation of the the most beautiful educational methods are seen. We will first present some examples that will shed light on how the prophecy was used in the Qur'an. In the Hadith Literature, we will present some examples of the Hadith texts.

Keywords:

Hadith, Examples, Comparison, Probhet, Companions.,

PDF

___

Kur’ân-ı Kerîm Meâli (2011) (terc. Halil Altuntaş, Muzaffer Şahin), 12. Baskı Ankara, Yenigün Matbaacılık.
Abdülmecid Mahmud Abdülmecid, (1413/1992). Nazârât Fıkhiyye ve Terbeviyye fî Emsâli'l-Hadîs, 2. Baskı, Beyrut, Mektebetu’s-Sevâdî.
Abdulfettâh Abdullah Bereke, (1997). “Hakîm et-Tirmizî” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 15, s. 198-199. İstanbul. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Arslan, A., (2013). Hadislerde Meseller ve Benzetmeler, Kastamonu.
Arslan, A., (2014). “Rasûlullah’ın (s.a.v) Anlatım Tarzında Beden Dili Unsurları: Jestler ve Çizimler”, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. I, S. 1, s. 81-92.
Batar, Y., “Bir Öğretim Yöntemi Olarak Emsâl’ul-Kur’an”, İslâmî İlimler Dergisi, 2013, C. 8, S: 1, s. 323-346 .
el-Buhârî, Muhammed b. İsmaîl, (1992). el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul, Çağrı Yayınları.
Çetiner, B., (2004) “Mesel” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul.
Durmuş, İ., (1988). Câhiliyye Şiirinde ve Kur’ân-ı Kerim’de Benzetme (Dan. Muharrem Çelebi), (Basılmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, İzmir.
Ebû Dâvûd Süleyman b. El-Eşas, (1992). Sunen, İstanbul. Çağrı Yayınları.
Ebû’l-Fazl Cemâluddin Mukrim b. Manzûr, (1410/1990). Lisânu'l-Arab, Beyrut, Dâru Sâdır.
Ebu Süleyman Şeyh Sabır Hasan Muhammed, “Emsalü’l-Ku’rân” (çev. Mustafa Hocaoğlu), Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2012, C. 12, s. 1, s. 257-268.
Erul, B. (2006). “Hz. Peygamber ve Beden Dili”, Hz. Peygamber’in Tebliğ Metodu Işığında İslam’ın Güncel Sunumu, Ankara, TDV Yayınları.
Gözütok, Ş., (1995). Hz. Peygamber’in Mekke ve Medine Dönemindeki Hadislerinde Uygulanan Eğitim Metotları Buhârî ve Müslim Örneği (Dan. Mustafa Tavukçuoğlu), (Basılmamış Doktora Tezi) Selçuk Üniversitesi SBE, Konya.
İbn Mâce, (1992). Sunen, İstanbul, Çağrı Yayınları.
Kallek, C., (2003). “Mâverdî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul. Diyanet Vakfı Yayınları. C. 28, s. 186.
Kandemir, MY., (2004). “Mesel” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. C. 29, s. 298.
Kara, N. “Bir Bildirişim Dizgesi Olarak Beden Dili (Bir Metin Olarak Beden Dili)-Kur’an Örneği“, 17-18 Mayıs 2001 Kur’an ve Dil-Dilbilim ve Hermenötik-Sempozyumu, Bakanlar Matbaası, Erzurum, s. 423-442.
Karataş, M., (2003). “Hz. Peygamber’in Beden Dili”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İstanbul, S. 8, s. 49-71.
Kavaklıoğlu, M. (2004). “Sergilediği Beden Dili Açısından Hz. Peygamber”, Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 6, s. 49-80.
Kaya, S., “Emsâlü’l-Kur’an Bağlamında Hakîm et-Tirmizî’nin el-Emsâl mine’l-Kitâb ve’s-Sünne Adlı Eserinin Değerlendirilmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, C. IV, S. 8, s. 86-103.
Kaynak Can, Ç., (2013). “Kur’ân-ı Kerim Çerçevesinde Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Eğitim Yöntemleri ve Uygulama Örnekleri” (dan. Abdurrahman Okuyan), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Bayburt Üniversitesi, SBE, Bayburt.
Kazan, R. “el-Meydânî’nin Mecmau’l-Emsâl Adlı Eserinde Hz. Peygamber’e Ait Vecizeler ve Edebî Özellikleri (II)”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, C. 2, S. 37, s. 57-76.
Kırboğa, MA. (1974). Kâmûsu’l-Kutub ve Mevzûâti’l-Muellefât, Konya, Yeni Kitap Basımevi.
Mâlik b. Enes, (1992). el-Muvatta, Çağrı Yayınları, İstanbul.
Muhammed Hamidullah, (2016). Muhtasar Hadis Tarihi ve Sahîfe-i Hemmâm b. Münebbih, (terc. Kemal Kuşçu sad. Mesut Karaşahan), İstanbul, Beyan Yayınları.
Muslim b. el-Haccâc, (1992). el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul, Çağrı Yayınları.
Ömer, R., (2014). “Serdiyyetü’l-Emsâli’l-Arabiyye”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 19, S. 31, s. 342-357.
Şahin, Ş., “Mecmau’l-Emsâl’de Yer Alan Ef’al Veznindeki Hayvan Konulu Deyim ve Atasözleri Üzerine Bir İnceleme”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2008, C. 17, S. 1, s. 177-191.
et-Tirmizî, Muhammed b. Îsâ, (1992). Sunen, İstanbul, Çağrı Yayınları.
Tüccar, Z. (1994). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul. Diyanet Vakfı Yayınları. C. 10, s. 245.
Uğur, M., (1996). Hadis İlimleri Edebiyatı, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Ulutürk, V., (1995), “Kur’an-ı Kerim’de Meseller (Emsâlu’l-Kur’ân)”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 12, s. 29-48.
Ulutürk, V., (1993). Kur’ân-ı Kerim’de Meseller (Emsâlü’l-Kur’an), Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 11, s. 74-110.
Yardım, A., (1994). “Ebû’ş-Şeyh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul. Diyanet Vakfı Yayınları. C. 10, s. 344.