Dekonstrüksiyon Kavramsalında Moda Tasarımı

Günümüz dünyasının düşünce özelliklerini yansıtan postmodernizm, post yapısalcılık ve dekonstrüksiyon gibi birçok felsefi düşünce ile beslenir. Felsefe düşünürü Jacques Derrida’ nın ortaya koyduğu postmodern felsefe içinden türemiş ‘dekonstrüksiyon’ kavramıda birçok alanda tanımlanmaya, etkililiğini arttırmaya devam etmektedir. Bu alanlardan biri de moda tasarımıdır. Moda tasarımı, 1980’lerin ilk yıllarında dekonstrüksiyon kavramı ile tanışmış ve günümüzdeki etki kapsamını genişletmiştir. Kendini sürekli yenileyen bir sisteme sahip olan moda tasarımında, dekonstrüksiyon fikir ve uygulamaları yenilenme süreçlerine değerli katkılar sağlamaktadır. Dekonstrüksiyon oldukça geniş, belirsiz, ucu açık ve değişen dünya görüşlerine göre yeniden yorumlanabilen bir anlama sahiptir. Bu sebeble giysi modası alanında dekonstrüksiyon ile ilgili araştırmalar incelenirken, dağınık bilgilerin mevcut olduğu görülmüş, bu durum dekonstrüksiyonun özünde belirsizlik olması ile de ilişkilendirilerek bu çalışma için daha net veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada amaç; giysi tasarım unsurlarını dekonstrüksiyon kavramsalıyla tartışmak, ulaşılan görüşler doğrultusunda dekonstrüksiyon ögeleri ile giysi tasarım unsurları arasında ilişkilendirme yapmaktır. Dekonstrüksiyon modası kavramının içeriği, varolan dekonstrüksiyon uygulamalarının incelenmesi ve hangi uygulamaların dekonstrüksiyon kapsamına dahil edilebilirliği konusunda yapılan tanımlamalarla analiz için kullanılabilecek özgün görsel analiz formu geliştirilmiştir. Görsel analiz formu, dekonstrüksiyon giysisinin görünüm özellikleri ve giysinin dekonstrüksiyon analizi olmak üzere iki kategoriden oluşmaktadır. Giysinin dekonstrüksiyon analizinde; yapısızlaşma, yeniden yapılandırma, metinlerarasılık, merkezsizleşme gibi dekonstrüksiyon öğelerinin giysi modası alanında nasıl ve neden karşılık bulduğu tasarım örnekleri ve alanyazın incelenerek tanımlanmıştır. Dekonstrüksiyon giysisinin görünüm özelliklerinin belirlenmesi ile de giysi tasarımlarının dekonstrüksiyon ögeleri ayrımında incelenebilmesini sağlayabileceği kanısı oluşmuştur. Dekonstrüksiyon öğeleri giysi tasarım öğeleriyle karşılaştırılarak giyside tasarım unsurlarının hangi dekonstrüksiyon ögeleriyle birlikte düşünülebileceğine dair ilişkilendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Jacques Derrida, dekonstrüksiyon, giysi modası

Deconstruction Concept in Fashion Design

It is nourished by many philosophical ideas such as postmodernism, post structuralism and deconstruction which reflect the thought characteristics of today's world.The notion of 'deconstruction' derived from the philosophy of philosophy Jacques Derrida 's postmodern philosophy continues to increase the effectiveness and recognition of many areas.One of these areas is the fashion design.Fashion design met with the concept of deconstruction in the first years of the 1980s and broadened its scope of influence today. In fashion design, which has a system that renews itself continuously, deconstruction ideas and practices provide valuable contributions to the renewal processes. Deconstruction has a meaning that can be re-interpreted according to the broad, uncertain, trivial, and changing worldviews. Hence, studies on deconstruction in the field of clothing fashion are being investigated, presence of scattered data has been found and attempts are made in order to obtain clearer information for this study by associating the fact that there is uncertainty in the deconstruction in nature. Aim of the study is to discuss clothing design elements with the concept of deconstruction and to associate deconstruction items with clothing design elements according to the views obtained. A unique visual analysis form has been developed that can be used to analyse the content of the concept of the deconstruction fashion, examine the existing deconstruction applications, and define what applications may be included in the deconstruction content. The visual analysis form consists of two categories, the appearance properties of deconstruction clothing and deconstruction analysis of the clothes. In the deconstruction analysis of the clothes; unstructuring, restructuring, intertextuality and decentralisation are defined elements of clothing fashion. How and why these definitions are matched is described by design examples while the literature has been reviewed in the field. It is also thought that, matching is valuable for determining the appearance properties of the clothing affected by the deconstruction. Deconstruction items were compared with clothing design elements, to determine and to attribute, which deconstruction items could be considered along with clothing design elements.

Keywords:

Jacques Derrida, deconstruction, clothing design,

PDF

___

Açımuz, N. (2013). Mimarlık Ve Moda Tasarımı Arakesitinde Bir Okuma, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ambrose, G., Harris, P. (2012). Görsel Moda Tasarımı Sözlüğü. İstanbul: Literatür Yayınları.
Bozkurt, N. (2003). 20. Yüzyıl Düşünce Akımları (Yorumlar Ve Eleştiriler) İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Breton, A. (2009). Sürrealist Manifestolar. İstanbul: Altıkırkbeş yayınları.
Ayan, A. (2013). Dekonstrüksiyon İçin Tasarım Tekniklerinin Türkiye'de Uygulanabilirliği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Çetin, B. (2009). Feminen ve Maskülen Spor Yapan Kadınlarda Fiziksel Benlik Algısı. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
Çileroğlu, B., Balcı, M. (2015, 5-7 Kasım). Dekonstrüksiyon ve Giysi Modası. Gazi Üniversitesi 2. Uluslararası Sanat Sempozyumunda Sunuldu, Ankara.
Demir, Y. (2010). Ertelenmiş Adalet: Hukuk ve Dekonstrüksiyon, http://www.istanbulbarosu.org.tr/Yayinlar/BaroKitaplari/HFSA23.pdf (10 Mayıs 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Fogg, M. (2014). Modanın Tüm Öyküsü. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
Gündoğdu, E. (2012). Metinlerarasılık Bağlamında Tahsin Yücel’in‘Yalan’ Adlı Romanı, http://turkishstudies.net/Makaleler/302073469_G%C3%BCndo%C4%9FduAy%C5%9Fe%20Eda_S-1893-1903.pdf(12 Mayıs 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Kınalı, A. (2011). Heykel Ve Takı Plastiği Arasında Eklektik OluşumDenemeleriYüksek Lisans Tezi, Mersin ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Kipöz, Ş. (2015). Sürdürülebilir moda. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Kwon, S. (2007). Deconstructionism in Issey Miyake’ s Fashion Design. Journal of Fashion Business 11(6):87-100.
Kızıltunalı, G. (2012, September). A Deconstructive System: Fashion. Paper presented at The Fashion Expoloring Critical Issues 4th Global Conference, Mans field College Oxford, United Kingdom.
Orman, T. (2015). Jacques Derrida Düşüncesinde Dil. Yeditepe Üniversitesi Kilikya Felsefe Dergisi.(1):61-81.
Parlak, S. (2006). Giyim Modasında Gerçeküstü Yaklaşımlar. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
Renfrew, E., Renfrew, R. ( 2014). Moda Tasarımında Koleksiyon Geliştirme. İstanbul: Literatür Yayınları.
Sağlam, R. (2012). Derrida ve Dworkin Arasındaki İlişki: Yapıbozum Ve Yargıç Herkül. Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 61(1):275-320
Saydam, O. (2009). Yazında “Dekonstrüksiyon” Kavramı. Trakya üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Frankofoni Dergisi, 21, 159-171.
Sorger, R., Udale, J. ( 2013). Moda tasarımının temelleri. İstanbul: Literatür Yayınları
Udale, J. (2014). Moda Tasarımında Tekstil ve Moda. İstanbul: Literatür Yayınları.
Yıldız, T. (2014). Görsel Tasarım İlkeleri Açısından 16. ve 17. Yüzyıl Kol Formlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Koç, F., Saatçıoğlu, K., Çelik, R., Nadasbaş, S. (2016, Nisan). Moda Tüketicilerinin Giysi Seçiminde Trendleri (Eğilim) Kullanma Durumları Ve Giysi Stillerinin Belirlenmesine İlişkin Davranış Analizi. The Journal of International Social Research, 9 (43), 2588-2600.
Pamuk, B. (2009). Giysi Moda Eğilimlerini Etkileyen Faktörler Ve BirModel Önerisi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şekil 1. https://tr.pinterest.com/pin/312366924131509992/?lp=true (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Şekil 2. https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2010-ready-to-wear/viktor rolf/slideshow/collection#28 (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Şekil 3. http://heytherethestyleofjapan.blogspot.com/2013/08/japanese-fashion-designers-junya.html (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Şekil 4. http://www.firstview.com/collection_image_closeup.php?of=36&collection=28129&image=3933742#.Ww5wDu6FPIU (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Şekil 5. https://inhabitat.com/ecouterre/7-designer-looks-made-from-recycled-denim-jeans/maison-martin-margiela-recycled-denim/ (14 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Şekil 6. https://www.wgsn.com/blogs/comme-des-garcons-16/ (15 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Şekil 7. https://tr.pinterest.com/pin/350014202262165184/?lp=true (15 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).
Şekil 8. http://www.firstview.com/collection_images.php?id=32926&p=0&list=all&jumpto=4716588#a4716588 (15 Nisan 2018 tarihinde erişim sağlanmıştır).