İktisat Meselesine Usuli Bir Bakış

İslam dini, iktisad konusunda, ifrat ve tefritten uzak mutedil bir yol izlemiştir; bir yandan geçim temini ile rızık elde etmenin insanın müstağnî kalamayacağı husus olduğunu kabul ederken, öte yandan, insanın maîşet talebini hayatının aslî amacına dönüştürmesini tasvip etmemiştir. Bundan dolayıdır ki, Kur’ân ayetlerinin bir yandan ruhbanlığı yerdiğini görürken; diğer yandan Allah’ın lütfunu ummayı emrederek, ticaretle uğraşmayı “Allah’ın fazlını istemek” olarak isimlendirdiğine şahitlik ederiz. İslamî anlayışa göre iktisad, Allah (c.c.) tarafından bazı doğal dinamiklere tevdi edilmiş bir nizamdır. Söz konusu dinamiklerin başında şüphesiz, arz-talep dengesi gelmektedir. İslam iktisadı, ferdî mülkiyeti inkar edercesine sınırlandıran sosyalist ekonomi ile bireyin mülkiyeti ve iktisap hakkı noktasında hiçbir kuvvet ve kudret tanımayan kapitalist ekonomi anlayışlarından farklı olarak vasat bir yol takip etmektedir.

___

  • Muhammed Taki Osmani, Tekmiletü Fethi'l-Mülhim bi Şerhi Sahihi'l-Müslim, Daru'l-Kalem, VI Cilt, Dımaşk 2014.