DEDE KORKUT HİKÂYELERİ İLE İLİADA VE ODYSSEİA DESTANLARI ARASINDA MUKAYESELİ BİR DENEME

Günümüz sanat eleştirmenlerinin sanat eserlerini incelerken dikkate aldığı hususlardan biri de arketiplerdir. Destan, efsane masal gibi türler, bünyelerinde taşıdıkları mitolojik unsurlar bakımından arketipsel zengin malzemeler içerirler. Bu açıdan tarihin köklü milletlerinden olan Türkler ve Yunanlılar zengin bir literatüre sahiptirler. Her iki ulusun destanlarını ve bu destanlarda yer alan mitolojik unsurlarını, çeşitli açılardan karşılaştırmak ve bu sayede değişik sonuçlara ulaşmak mümkündür. Bunlardan belki de en önemlisi her iki toplumun genel seciyesini ve çeşitli olaylar karşısındaki tutumunu tespittir. Bu tespiti yaparken kıyas metodundan yaralanmak, ortaya çıkartılacak sonuçlar bakımından faydalı olacaktır. Bu çalışmada, Türk milletinin karşılaştığı çeşitli olaylar karşısında takındığı akılcı tutumu ve erdemi, birer mukayese aracı olması bakımından Yunan destanlarından “İlyada ve Oddysseia”dan da istifade ederek dikkatlere sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Dede Korkut, Akılcılık, İlyada ve Odysseia, Tepegöz, Karşılaştırmalı Edebiyat

A Comperatlve Experlment Between The Turkısh Dede Korkut Stories and The Greek Eplcs of Ilıad And Odyssey

The contemporary art critics while studying the works of arts usually attach great importance to aspects related to archetypes. Epics, legends and fairy tales which contain mithological elements create valuable resources for archetype literature. Both the Turks and Geeks, being important nations of history, have their own rich literature backgrounds. By carrying out comperative studies on the epic works belonging to these two nations it is possible to reach at various results. Probably the most stricking one among these results is related to determining their general levels of attitude towards various events. The comparison method will be employed in order to attain the desired results. In this study, the rational attitide adopted by the Turkish nation against various events will be underlined through the comperative method with the help of the Geek epics Iliad and Odyssey.

Keywords:

Dede Korkut, Rationalism, Tepegöz, Iliad and Odyssey, Comperative Literature,

PDF

___

Banarlı, Nihat Sami (1971). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. Cilt I, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul. Ergin, Muharrem (2005). Dede Korkut Kitabı, Boğaz içi yay. 33. Bas. Ağustos 2005, İstanbul. Ergin, Muharrem (2008). Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, 41. Baskı, Ağustos, İstanbul.
Homeros, 1999. İlyada Destanı, çev. Azra Erhat – A. Kadir, 11. basım, Can Yay. Ankara.
Cemiloğlu, Mustafa (2020). Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Değerler Öğretimi. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi (İjhar), Yıl 4, Sayı 3, Prof. Dr. Şeref Kara Özel Sayısı, (17-23) https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/977056
Korkmaz, Ramazan (2008). Arketipsel Sembolizm Açısından Dede Korkut Anlatılarındaki Yüce – Birey ve Alp – Bilge Tipi, Editör: Zeki Akçam, Türk Dil ve Kültürünün En Eski Dönemleri Tarihi Gelişme Çizgisi Kıbrıs’a Ulaşması Bugünkü Durumu Uluslar Arası Bilgi Şöleni Bildirileri, Girne Amerikan Üniversitesi 23 – 25 Mayıs 2005, Girne.
Okuyucu, Cihan (1995). Manas Destanı’nda Konu,Tip ve Motif Bakımından Umumi Bir Bakış; Manas Destanı, Manas Destanı’nın 1000. Yılı Paneli, Editör: Abdülkadir Yuvalı, Türk Dünyası Araştırmaları Merkezi Yayınları, Erciyes Üniversitesi Mat., Kayseri.