Svilen Kapsızov’un Romanı “Akarsuların Sonu”nda Geçen Türkçe Kelimeler

Akarsuların Sonu (Краят на Потоците) Pomak yazar Svilen Kapsızov (1941-1992) tarafından yazılmış ve 1994’de okuyucusuna ulaşmıştır. Romanda Bulgar ve Türk karakterlerin olduğu gerçekçi bir konu işlenmiştir. Yazar romanında birçok Türkçe sözcük kullanmıştır. Bunlardan çoğu Bulgarcanın söz varlığında Osmanlı zamanında geçmiş Türkçe sözcüklerdir. Bulgarların, Bulgar edebiyatının uyanış dönemi olarak adlandırdıkları 1762- 1878 yılları arası yıllarda, Bulgar yazarlar eserlerinde Türkçe sözcükler kullanmak zorunda kalmışlardır. Çünkü bu dönemde hemen hemen bütün Bulgarlar Türkçeyi benimsemişlerdir ve çok iyi anlamaktadırlar. Bununla beraber henüz Bulgar yazı dili oluşmamıştır ve Türkçe kelimelerin Bulgarca karşılıkları bulunmamaktadır. Bulgaristan bağımsızlığına kavuştuktan sonra, Bulgar yazı dili oluşturulurken pek çok Türkçe sözcük kullanım dışı bırakılmıştır. Buna rağmen, Türkçe sözcükleri Bulgarcadan arındırma yönünde çalışmalar yapan dil uzmanları ve edebiyat bilimciler bunu tamamen başaramamışlardır. Çünkü Bulgar yazı dili Türkçe sözcüklerle nesiller boyunca pekişmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Svilen Kapsızov, Bulgar Edebiyatı, Bulgarca, Türkçe, Dilbilim., Svilen Kpsizov, Bulgarian Literature, Bulgarian, Turkish, Linguistics.

Turkish Words in Svilen Kapsızov's Novel "The End of the Streams"

The End of Streams (Краят на Потоците) was written by pomak writer Svilen Kapsızov (1941-1992) and reached its readers in 1994. In the novel, a realistic subject with Bulgarian and Turkish characters is handled. The author used many Turkish words in his novel. Most of these are Turkish words in the vocabulary of Bulgarian that were used in the Ottoman period. In the years between 1762 and 1878, which the Bulgarians called the awakening period of Bulgarian literature, Bulgarian writers had to use Turkish words in their works. Because in this period, almost all Bulgarians adopted Turkish and they understand it very well. However, the Bulgarian written language has not yet been formed and Turkish words do not have Bulgarian equivalents. After Bulgaria gained its independence, many Turkish words were left out of use while creating the Bulgarian written language. Despite this, linguists and literary scholars who have tried to purify Turkish words from Bulgarian have not been able to achieve this completely. Because the Bulgarian written language has been consolidated with Turkish words for generations.

Keywords:

Svilen Kpsizov, Bulgarian Literature, Bulgarian, Turkish, Linguistics.,

PDF

___

Hacı, S. (2017) Bulgarca ve Türkçede Görünüş. International Journal of Language Academy, 5/3, 223-234.
Hacı, S. (2017) Bulgarca ve Türkçede Sesteş Sözcüklerin Ortaya Çıkış Sebepleri, TOBİDER – Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 1/1, 25-35.
Şimşir, B. L. (1992). “Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu”. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, IV (872).
Zafer, Z. (2014). Balkan Savaşları ve Pomaklar (The Balkan Wars and the Pomaks). 100. Yılında Balkan Savaşları (1912-1913): İhtilaflı Duruşlar, Cilt I, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu, Dizi-Sayı 24, 351-367.
Zafer, Z. (1997). Bulgar Edebiyatında Türkçe Sözcükler. Hoca Ahmet Yesevi Vakfı, 145-150.
Zafer, Z. (2010). Bulgaristan Türklerinin 1984-1989 Eritme Politikasına Karşı Direnişi. Akademik Bakış, 3/6, 27-44.
Zafer, Z. (2012). Bulgaristan Türklerinin 89 Göçünü Hazırlayan Eritme Politikasına Karşı Direnişi. 89 Göçü Bulgaristan'da 1984-89 Azınlık Politikaları ve Türkiye'ye Zorunlu Göç, Yıldız Teknik Üniversitesi BALKAR, 199-234.
Zafer, Z. (2016). Bulgarların Etnik Temizlik Siyaseti (1877-1989). Balkan Tarih Kongresi, Samsun Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Derneği Kültür Yayınları Serisi: 11, 187-202.
Инджев, И. (2011). “Убийството на Свилен Капсъзов е политическо. Навършват се 70 години от рождението на писателя”, Златоградски вестник (Златоград), № 14-15, 29. 08..
Капзъзов, С. (1994). Краят на потоците. София.
Хаджъ, С., & Зафер, З. (2021). Съвременната българска литература и турцизмите. За “Дервишки караконджул” на Хасан Ефраимов”. Balkanistic Forum, 21/2, 320-334.
Хаджъ, С. (2021). Хасан Ерен-От Видин до Върховете на тюркологията. Balkanistic Forum 21/3, 248-261.
Хаджъ, С. (2022). От Вмешателство в турския книжовен език към пълна забрана (Езиковата политика на комунистическа България), Езиков свят 20/2, 206-215.