HAVA KİRLİLİĞİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ

Çevre kirliliğinin en önemli sebepleri artan sanayileşme ve kentleşmedir. Ülkeler için hedeflenen ekonomik büyüme gerçekleştirilirken çevre tahribatları da ekonomik büyümenin ilk zamanlarında artış göstermektedir. Gelişme düzeyi arttıkça teknoloji yoğun gerçekleştirilen çevre dostu üretimler çevre kirliliğini bir oranda azaltsa da yine de alınan önlemler çevre tahribatını azaltmada yeterli olmamaktadır. Bu yüzden çevre kirliliği ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki çevre ekonomisi literatüründe sürekli ilgi çeken bir konu olmuştur. Bu çalışmada; Türkiye’nin 1960-2013 dönemlerini kapsayan hava kirliliği göstergesi olarak karbondioksit (CO2) gazı emisyonu, ekonomik büyüme göstergesi olarak da gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) verileri kullanılarak hava kirliliği ve ekonomik büyüme arasındaki uzun dönemli ilişki incelenmiştir. Bağımlı değişken olarak CO2 değişkeni ve bağımsız değişken olarak da GSYİH değişkeni kullanılmıştır. Yapılan Zivot Andrews (1992) birim kök testi sonucunda seriler birinci dereceden bütünleşik bulunmuştur. Ardından Gregory Hansen (1996) eşbütünleşme testi uygulanarak değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki incelenmiştir. Gregory Hansen kırılmalı eşbütünleşme testi sonucuna göre Türkiye’nin 1960-2013 dönemlerine ait hava kirliliği ile gelir verileri arasında rejim değişimi modeli uzun dönemli ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Hava Kirliliği, Ekonomik Büyüme, Kırılmalı Birim Kök, Kırılmalı Eş Bütünleşme

ECONOMETRIC ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN AIR POLLUTION AND ECONOMIC GROWTH

The most important causes of environmental pollution are increasing industrialization and urbanization. While targeted economic growth for the countries is being carried out, environmental destruction is also increasing in the early years of economic growth. As the level of development increases, environmentally friendly products that use the technology intensively reduce the environmental pollution, but the measures taken are not sufficient to reduce environmental damage. Therefore, the relationship between environmental pollution and economic growth has been a subject of constant interest in the environmental economics literature. In this study; Turkey’s covering the 1960-2013 period, carbon dioxide as air pollution index (CO2) emissions and economic growth as an indicator of the gross domestic product (GDP) using data from a long period relationship between air pollution and economic growth were investigated. The CO2 variable is used as the dependent variable and the GDP variable is used as the independent variable. As a result of the unit root test of Zivot Andrews (1992), the series were found to be integrated in the first order. Then Gregory Hansen (1996) a cointegration test applied long period relationship between variables investigated. According to the results of the Gregory Hansen cointegration test, there was found a regime change model long period relationship between air pollution and income in Turkey for the period 1960-2013.

Keywords:

Air Pollution, Economic Growth, Structural Break Unit Root and Cointegration Tests,

PDF

___

Alam, J. (2014). On the Relationship between Economic Growth and CO2 Emissions: The Bangla-desh Experience. IOSR Journal of Economics and Finance (IOSR-JEF) 5(6), 36-41.
Altıntaş, H. (2013). Türkiye’de Birincil Enerji Tüketimi, Karbondioksit Emisyonu ve Ekonomik Bü-yüme İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İkti-sadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1).
Ang, J. B. (2007). CO 2 Emissions, Energy Consumption, and Output in France. Energy Po-licy, 35(10), 4772-4778.
Ayşe, A. R. I., & Zeren, F. (2011). CO2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 37-47.
Azomahou, T., Laisney, F., & Van, P. N. (2006). Economic Development and CO 2 Emissions: a Nonparametric Panel Approach. Journal of Public Economics, 90(6), 1347-1363.
Bayramoğlu, A. T., & Yurtkur, A. K. (2016). Türkiye’de Karbon Emisyonu ve Ekonomik Büyüme İliş-kisi: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 16(4), 31-45.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çevre Sözleşmesi Kyoto Protokolü. Erişim Adresi http://www.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/kyoto_protokol.pdf, Erişim tarihi: 20.09.2017.
Bruvoll, A., & Medin, H. (2003). Factors Behind The Environmental Kuznets curve. A Decomposi-tion of the Changes in Air Pollution. Environmental and Resource Economics, 24(1), 27-48.
Burnett, J. W., Bergstrom, J. C., & Wetzstein, M. E. (2013). Carbon Dioxide Emissions and Economic Growth in the US. Journal of Policy Modeling, 35(6), 1014-1028.
Chang, C. C. (2010). A Multivariate Causality Test of Carbon Dioxide Emissions, Energy Consumption and Economic Growth in China. Applied Energy, 87(11), 3533-3537.
Dinda, S., & Coondoo, D. (2006). İncome and Emission: A Panel Data-Based Cointegration Analy-sis. Ecological Economics, 57(2), 167-181.
Ergün, S., & Polat, M. A. (2015). OECD Ülkelerinde CO2 Emisyonu, Elektrik Tüketimi ve Büyüme İlişkisi 1/The Relationship Between CO2 Emission, Electricity Consumption And Economic Growth in OECD Countries. Erciyes Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Faküeltesi Dergisi, (45), 115-141.
Gregory, H., Hansen, B.E., (1996). Residual-Based Tests for Cointegration in Models With Regime Shifts. Journal of Econometrics, 70, 99-126.
Gülmez, A. (2015). OECD Ülkelerinde Ekonomik Büyüme ve Hava Kirliliği İlişkisi: Panel Veri Anali-zi. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 9, 18-30.
Halicioglu, F. (2009). An Econometric Study of CO2 Emissions, Energy Consumption, İncome and Foreign Trade in Turkey. Energy Policy, 37(3), 1156-1164.
Jalil, A., & Mahmud, S. F. (2009). Environment Kuznets Curve for CO2 Emissions: A Cointegration Analysis for China. Energy Policy, 37(12), 5167-5172.
Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J., & Behrens, W. W. (1972). The Limits to Growth: a Report for The Culb of Rome's Project on The Predicament of Mankind. New American Library.
Saboori, B., Sulaiman, J., & Mohd, S. (2012). Economic Growth and CO2 Emissions in Malaysia: a Cointegration Analysis of The Environmental Kuznets curve. Energy Policy, 51, 184-191.
Seragazı Emisyon İstatistikleri, 1990-2015. Erişim adresi http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24588 , Erişim tarihi: 20.09.2017.
Tiwari, A. (2011). Primary Energy Consumption, CO2 Emissions and Economic Growth: Evidence from İndia. South East European Journal of Economics and Business, 6(2), 99-117.
Topallı, N. (2016). CO2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Hindistan, Çin, Brezilya ve Güney Afrika için Panel Veri Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi. 6(1), 427-447.
Türköz K. (2015). Türkiye’de CO2 Salınımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Balıkesir, Türkiye.
Uysal, D., & Yapraklı, H. (2016). Kişi Başına Düşen Gelir, Enerji Tüketimi ve Karbondioksit (CO2) Emisyonu Arasındaki İlişkinin Yapısal Kırılmalar Altında Analizi: Türkiye Örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (31), 186-202.
Wang, S. S., Zhou, D. Q., Zhou, P., & Wang, Q. W. (2011). CO2 Emissions, Energy Eonsumption and Economic Growth in China: A Panel Data Analysis. Energy Policy, 39(9), 4870-4875.
Wolde-Rufael, Y. (2006). Electricity Consumption and Economic Growth: A Time Series Experience for 17 African Countries. Energy policy, 34(10), 1106-1114.
Zivot, E., Donald W. K., Andrews, (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270.