Borsa İstanbul’da İşlem Gören Şirketlerin Kapanış Fiyatları İle İşlem Miktarları Arasındaki İlişkinin Fonksiyonel Kanonik Korelasyon İle Analizi

Son yıllarda uluslararası literatürde geniş bir uygulama alanı bulan fonksiyonel veri analizi yöntemleri, fonksiyonel veri yapılarının incelenmesi amacıyla kullanılmaktadır. Bu çalışmada Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören şirketlerin kapanış fiyatları ile işlem miktarları önce fonksiyonel veriye dönüştürülmüş daha sonra söz konusu veri setleri arasındaki ilişki fonksiyonel kanonik korelasyon analizi yöntemiyle araştırılmıştır. Sermaye piyasalarında gerçekleşen işlemlere ilişkin önemli göstergelerden sayılan kapanış fiyatları ile işlem miktarları arasındaki ilişkinin ortaya konulması, piyasa yapısı hakkında bilgi vermesi bakımından oldukça önemlidir. Yapılan analiz sonucunda kapanış fiyatı ile işlem miktarı veri setlerine ait ortalama fonksiyonlar elde edilmiş ve işlem miktarındaki ortalama değişimin kapanış fiyatına göre oldukça yüksek olduğu görülmüştür. 0,01 düzgünleştirme seviyesinde fonksiyonel kanonik korelasyon katsayısı 0,88 olarak ölçülmüştür. Bu değer iki değişken seti arasında kuvvetli bir ilişki olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fonksiyonel Veri Analizi, Fonksiyonel Kanonik Korelasyon Analizi, Düzgünleştirme, BIST

Analysis of the Relationship Between Closing Price and Trading Volumes of the Companies that Trading on İstanbul Stock Exchange by Functional Canonical Correlation

Having found a large scope of application in international literature in recent years, functional data analysis methods are used for the purpose of studying the functional data structures. In this study, closing price of the companies trading on İstanbul Stock Exchange and their trading volumes are turned into functional data and then the relationship between the aforementioned data sets is researched through functional canonical correlation analysis. Regarded as important indicators related to activities performed in the capital markets reveal the relationship between the closing prices and trading volumes, the market is very important for giving information about the structure. As a result of the analysis, closing price and trading volume, average functions with regard to data sets have been obtained and average change on trading volume has been seen the highest level in comparison to closing price. In the smoothing level of 0,01, functional canonical correlation coefficient has been measured as 0,88. This value indicates that there is a strong correlation among these two data sets.

Keywords:

Functional Data Analysis, Functional Canonical Correlation Analysis, Smoothing, BIST.,

PDF

___

ALBAYRAK, Ali S. (2006), “Kanonik Korelasyon Analizi”, Şeref Kalaycı (der.), Spss Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde, 2. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım. BOYACIOĞLU, M. A., GÜVENEK, B. ve ALPTEKİN, V. (2010), “Getiri Volatilitisi İle İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: İMKB'de Ampirik Bir Çalışma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48: 200-216. CHEN, G., FIRTH, M. ve RUI, O. M. (2001), “The Dynamic Relation Between Stock Returns, Trading Volume and Volatility”, The Financial Review, 38: 153–174. CLARKSON, Douglas B., FRALEY, Chris, GU, Charles C. ve RAMSAY, James O. (2005), S+Functional Data Analysis User’s Guide, USA: Insightful Co. DEO, M., SRINIVASAN, K. ve DEVANADHEN, K. (2008), “The Empirical Relationship between Stock Returns, Trading Volume and Volatility: Evidence from Select Asia-Pacific Stock Market”, European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 12: 58-68. ERTAŞ, Kadir ve KESER, İstem K. (2008), “Düzgünleştirilmiş Fonksiyonel Ana Bileşenler Analizi İle İmkb Verilerinin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 8, 1-37. GHEBREAB,S., SMEULDERS,A.W.M. ve ADRIAANS,P. (2007), “Predictive Modeling of fMRI Brain States Using Functional Canonical Correlation Analysis”, Artificial Intelligence In Medicine Lecture Notes In Computer Science, 4594(2007), 393-397. HE, Guozhong., MULLER, Hans-Georg ve WANG, Jane-Ling (2004), “Methods of Canonical Analysis for Functional Data”, Journal of Statistical Planning and Inference, 122, 141–159.
HENDERSON, Brent (2006), “Exploring Between Site Differences in Water Quality Trends: A Functional Data Analysis Approach”, Environmetrics, 17, 65–80. İMKB, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, www.imkb.gov.tr. Erişim tarihi: 02012. JOHNSON, Richard A. ve WICHERN, Dean W. (2002), Applied Multivariate Statistical Analysis, Fifth Edition, New Jersey: Pearson Prentice Hall. KARPOFF, M. J. (1987) “The Relation between Price Changes and Trading Volume: A Survey”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 22: 109-126. KAYALIDERE, U.A., KARGIN, S. ve AKTAŞ, R. (2009), “İMKB’ de Fiyat ve Hacim Arasındaki Nedensellik İlişkisi”, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. Sosyal Bilimler Dergisi, 7: 115-124. KESER, İstem K. (2008), “Karşılaştırmalı Olarak Fonksiyonel Ana Bileşenler Analizi ve GSYİH Verilerinin İncelenmesi”, Ege Akademik Bakış, 8 (2), 915-928. LEE, B-S. ve RUI, O. M. (2002), “The Dynamic Relationship between Stock Returns and Trading Volume: Domestic and Cross-Country Evidence”, Journal of Banking and Finance, 26: 51-78. LEURGANS, S. E., MOYEED, R. A. ve SILVERMAN, B. W. (1993), “Canonical Correlation Analysis when the Data are Curves”, Journal of the Royal Statistical Society Series B (Methodological), 55 (3), 725-740. LEVITIN, Daniel J., NUZZO, Regina J., VINES, Bradley W. ve RAMSAY, J. O. (2007), “Introduction to Functional Data Analysis”, Canadian Psychology, 48 (3), 135-155. RAMSAY, J.O. (2008), “Functional Data Analysis”, İnternet Adresi: http:// gbi.agrsci.dk/~shd/ public/FDA2008/FDA_Sage.pdf/. Erişim tarihi: 002011. RAMSAY, J.O. (2005), Matlab, R. And S-Plus Functions for Functional Data Analysis, İnternet Adresi: ftp://ego.psych.mcgill.ca/ pub/ramsay/ FDAfuns/Matlab. Erişim tarihi: 07.03.2011. RAMSAY, J. O. ve SILVERMAN, B.W. (2005), Functional Data Analysis, Second Edition, Springer Series in Statistics, New York: Springer Science and Business Media, Inc. SARI, Yusuf (1992). Borsa’da Teknik Analiz, Birinci Baskı, Borsa Kütüphanesi Dizisi:1, İstanbul: Scala Yayıncılık. UMUTLU, G. (2008) “İşlem Hacmi ve Fiyat Değişimleri Arasındaki Nedensellik ve Dinamik İlişkiler: İMKB’de Bir Ampirik İnceleme”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10: 231-246.