BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ DOĞRULTUSUNDA TÜRKİYE VE OECD ÜLKELERİNDE EĞİTİM HARCAMALARININ ANALİZİ

1 Ocak 2016’da Birleşmiş Milletler (BM) 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi (SKH) yürürlüğe girmiştir. Bu hedeflerden dördüncüsü nitelikli eğitimdir. Nitelikli eğitim hedefine ulaşmak için kullanılacak araçlardan biri eğitim harcamalarıdır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de eğitim harcamalarının artırılması halinde nitelikli eğitim artar mı? sorusuna cevap bulmaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle BM SKH nitelikli eğitim başlığı incelenmektedir. Sonrasında Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) ülkeleri için eğitim harcamaları verileri incelenmektedir. Türkiye’de eğitim harcamaları OECD verileri ve literatür çalışmaları ile analiz edilmektedir. Buna göre Türkiye’de eğitim kurumlarına öğrenci başına yapılan toplam harcama okul öncesi, ilkokul, ortaokul, ortaöğretim ve üniversiteler için OECD ortalaması gerisindedir. Kamu üniversite, özel ilkokul, özel ortaöğretim ve toplam özel eğitim harcamaları OECD ortalaması üzerindedir. Çalışmanın sonucunda Türkiye’de eğitim harcamalarının artırılması ile nitelikli eğitimin artırılabileceği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim Harcamaları, Nitelikli Eğitim, OECD, Türkiye

ANALYSIS OF EDUCATION EXPENDITURES IN TÜRKİYE AND OECD COUNTRIES IN LINE WITH THE UNITED NATIONS SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS

On 1 January 2016, the UN 17 Sustainable Development Goals (SDG) entered into force. The fourth of these goals is quality education. One of the tools to be used to achieve the goal of quality education is education expenditures. The aim of this study is to find answer to the question of whether increasing education expenditures in Türkiye will increase the quality of education. For this purpose, firstly, the UN SDG on quality education is reviewed. Then, education expenditures for OECD is reviewed. Education expenditures in Türkiye are analyzed with OECD data and literature studies. The educational expenditure per student in Türkiye falls below the OECD average for pre-school, primary school, secondary school, and tertiary levels. However, public universities and private primary schools and secondary education institutions exceed the OECD average in terms of expenditure. It has also been observed that education expenditures have shown a consistent increase over time, except for the 2019-2020 period. Increasing educational expenditure can contribute to increasing the quality of education in Türkiye.

Keywords:

Education Expenditures, Quality Education, OECD, Türkiye,

PDF

___

Akın-Mart, Ö., ve Kartal, S. (2021). Türkiye’deki eğitim harcamalarının değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi [MSKU Journal of Education], 8(1), 3753. DOI: 10.21666/muefd.7449101
Arıman, Y. (2019), Kamu Harcamalarının Vergi Uyumuna Etkisi: Türkiye Örneği, Karadeniz Teknik Üniversitesi, SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Arıman, Y. ve Tunçer, M. (2021). Türkiye’de Mükelleflerin Kamu Harcamalarına ve Bu Harcamalar İçin Vergi Ödenmesine Yönelik Tercihleri, Sosyoekonomi, 29(48), 293-322.
Avrupa Birliği (AB). (2023a). Educational Expenditure Statistics. Erişim Adresi https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Educational_expen diture_statistics#Public_expenditure
Avrupa Birliği (AB). (2023b). Devlet Tarafından Hanelere Ve Yükseköğretimdeki Öğrencilere Yapılan Mali Yardımların Harcama Türüne Göre Dağılımı, 2019. Erişim Adresi https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Educational_expendi ture_statistics#Public_expenditure
Bakır Arabacı, İ. (2011). Türkiye’de ve OECD Ülkelerinde Eğitim Harcamaları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 100-112.
Birleşmiş Milletler (BM). (2023a). History of the United Nations. Erişim Adresi https://www.un.org/en/about-us/history-of-the-un
Birleşmiş Milletler (BM). (2023b). Quality Education. Erişim Adresi https://www.un.org/sustainable development/education/
Birleşmiş Milletler (BM). (2023c). Sustainable Development Goals. Erişim Adresi https://www.un.org/en/ academic- impact/page/sustainable-development-goals
Birleşmiş Milletler (BM). (2023d). BM Türkiye. Erişim Adresi https://turkiye.un.org/tr/about/about-the-un
Birleşmiş Milletler (BM). (2023e). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, Erişim Adresi https://turkiye.un.org/tr/sdgs
Dünya Bankası (DB). (2023). Education Statistics: Education Expenditure. Erişim Adresi https://databank.worldbank.org/source/education-statistics:-Education-Expenditure
Demir, İ. C. (2013). Türkiye'de Vergi Yükü (Objektif ve Subjektif Yönleriyle). Afyonkarahisar: Dora Basım Yayın Dağıtım.
Kurucan, H. ve Altıngöz Zarplı, S. (2022). Objektif Vergi Yükü ve Algılanan Vergi Yükü İlişkisi: Trabzon İli Örneği, Anadolu Strateji Dergisi, 4(2), 85 – 98.
Nitelikli Eğitim. Erişim Adresi https://www.kureselamaclar.org/amaclar/nitelikli-egitim/
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2019). OECD Skills Outlook 2019. Erişim Adresi https://read.oecd-ilibrary.org/education /oecd-skillsoutlook-2019_df80bc12-en#page6.
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2022). Education at a Glance 2022. Erişim Adresi https://read.oecd-ilibrary.org/education/education-at-a-glance-2022_3197152b-en#page47_
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2023a). Education Spending. Erişim Adresi https://data.oecd.org/eduresource/education-spending.htm#indicator-chart
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2023b). Education at a Glance 2023. Erişim Adresi https://read.oecd-ilibrary.org/education/education-at-a-glance-2023_e13bef63-en#page25
Püren, S., ve Yücedoğru, R., (2022). Türkiye’de Hissedilen Vergi Yükü Unsurlarını Anlamak: Nitel Bir Analiz. Maliye Araştırmaları Dergisi, 8(2), 83-106.
T. C. Milli Eğitim Bakanlığı. (2022). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2021/2022. Erişim Adresi https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=460
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022). Eğitim Harcamaları İstatistikleri 2021. Erişim Adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Education-Expenditure-Statistics-2021-45553
Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2023). Öğrenci Sayıları. Erişim Adresi https://istatistik.yok.gov.tr/