Türk sözlü kültürü töre, gelenek, görenek, devlet yönetimi gibi birtakım değerler silsilesinin yanı sıra maddî kültür unsurlarının da bugüne taşınmasında önemli roller üstlenmiştir. Sözlü kültür metinleri, tarihî derinlik ve coğrafi genişlik içerisinde Türk kültüründe sürekliliği sağlamıştır. Tarihsel boyutuyla hareketli yaşam biçiminde bu metinler, toplum hafızasının muhafazası, taşınması ve gerektiğinde yeniden üretilmesi için kodları bünyesinde barındırmıştır. Bu metinler aynı zamanda maddî kültür unsurlarının da korunduğu ve yeni yaşam biçimleri içerisinde geçmişle bağın en önemli göstergelerini dil unsurları seviyesinde de olsa ortaya koyan yapılar olmuştur. Destan türü bu bakımdan çok önemli işlevleri üstlenmiş ve Türk kültürünün belki de ergenlik çağı metinleri olarak en diri alanını teşkil etmektedir. Özellikle Oğuz-nâme geleneği içerisindeki Dede Korkut Boyları, Oğuz Türklerin İslâm medeniyeti dairesine geçiş sırasında geçmişin kültür-medeniyet ambarları olmuştur. Yine bu anlatmaların Dede Korkut Kitabı dışında da yansıdığı ve/veya yer aldığı eserler benzer şekilde kaynak niteliği taşımaktadır. Üzerinde çok fazla çalışma yapılmış olmasına rağmen, bir arkeoloji incelemesinde olduğu gibi, tabaka tabaka derinlerine inilen bu boylar, Türklüğün kadim devirlerine açılan kapılardır. Bu yazıda Anadolu’da bugün de bilinen enkeş/enkiş/engiş üzerinden Ebulgazi Bahadır Han’ın Şecere-i Terâkime’sinde geçen Salur Enkiş Han münasebetiyle bu kapı aralanacaktır.

Turkish oral culture has played an important role in bringing material culture elements to today, as well as a series of values such as custom, tradition, morals, state administration. Oral cultural texts have provided continuity in Turkish culture in historical depth and geographical breadth. These texts, in the historical dimension of active life style, incorporated the codes for the preservation, transportation and reproduction of the memory of the society when necessary. These texts have also been structures in which material cultural elements are preserved and reveal the most important indicators of the bond with the past in new life styles, albeit at the level of language elements. Epic genre has undertaken very important functions in this respect and constitutes the most active area of Turkish culture as adolescent ages texts. Especially Dede Korkut Tribes in the tradition of Oghuz-name became the culture-civilization warehouses of the past during the transition of the Oghuz Turks to the Islamic civilization circle. Again, the works in which these narratives are reflected and / or are included in the The Book of Dede Korkut are similarly considered as sources. Although a lot of work has been done on it, these tribes, which go deep in layers, are the gates that open to the ancient times of Turkishness, as in an archeology study. In this article, this gate will be opened on the occasion of Salur Enkiş Han, who took place in the Şecere-i Terâkime of Ebulgazi Bahadır Han over the wreck / enkiş / engiş known today in Anatolia.