Mehmet MARANGOZ, Tuğçe Merve İNAK ÖZBERK

TÜRKİYE’DE MARİNA İŞLETMECİLİĞİ VE MÜŞTERİLERİN MARİNA TERCİHİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: KAVRAMSAL BİR ÇALIŞMA

Marinacılık sektörü, deniz turizmi çerçevesinde güncel marina yatırımlarıyla sürekli gelişme gösteren ve büyüyen bir hizmet sektörüdür. Marinaların, günümüzde gerek sayılarının artması gerekse bağlama kapasitelerinde görülen sürekli artış sebebiyle giderek artan rekabet ortamı içerisinde müşterilerine hizmet vermeye çalıştığı görülmektedir. Günümüz marina müşterilerinin ise konaklayacakları marinaları tercih ederken, temel ihtiyaçlarını (güvenli bağlama, yakıt, gıda, elektrik, su, atık alım gibi) giderecekleri destinasyonları tercih etmelerinin yanında alışveriş merkezinden restoranlara, sinemadan spor salonlarına kadar hemen hemen tüm sosyal aktivitelerini de gerçekleştirebilecekleri turistik tesislere dönüşen marinalardan hizmet almayı tercih ettikleri görülmektedir. Dolayısıyla marina işletmelerinin, yeni müşteri kazanmak ve müşterilerini ellerinde tutabilmek için sadece hizmet kalitelerini en yüksek seviyede tutmalarının yeterli olmadığı görülmektedir. Bu nedenle günümüz marinacılık sektörü içerisinde marina müşterilerinin, değişen istekleri göz önünde bulundurularak, özellikle pandemi koşulları içerisinde müşteri tercih faktörleri üzerine yoğunlaşılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, deniz turizmi bileşenleri içerisinde bulunan marina işletmeciliği kavramı, marinalarda sunulan hizmetler, Türkiye’de ve Dünya’da marinacılık sektörü hakkında güncel bilgiler verilmektedir. Ayrıca marina işletmeleri birer destinasyon olarak ele alınarak, çalışmanın çerçevesi destinasyon çekim unsurlarına dayandırılmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmada marina tercihini etkileyen faktörlerin genel hatları belirlenerek, kavramsal olarak değerlendirmek ve literatüre katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Kapsamlı literatür taraması sonucunda; prestij, ulaşılabilirlik, çekicilik, yerel kültür, eğlence, destekleyici unsurlar, verilen hizmet ve hizmet kalitesi boyutlarının marina tercihini etkileyen faktörler ile ilgili genel bir çerçeveyi oluşturabileceği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Marina Kavramı, Marina Tercih Faktörleri, Marinalarda Sunulan Hizmetler

MARINA MANAGEMENT AND FACTORS AFFECTING MARINA PREFERENCE IN TURKEY: A CONCEPTUAL STUDY

The marina sector is a service sector that constantly develops and grows with up-to-date marina investments within the framework of marine tourism. It is seen that marinas are trying to serve their customers in an increasingly competitive environment due to the rising number of new marinas and the continuous increase in their mooring capacity. Today's marina customers prefer destinations where they can not only meet their basic needs (such as safe mooring, fuel, food, electricity, water, waste) but also they can perform touristic and social activities from shopping malls to restaurants, from movie theaters to sports halls. It is seen that they prefer to get service from marinas. Therefore, it is not enough for marina businesses to keep their service quality at the highest level only in order to gain new customers and retain their customers. Considering the changing demands of marina customers in today's marine industry, it is necessary for Marinas to focus on customer preference factors, especially in pandemic circumstances. In this study, up-to-date information is given about the concept of marina management, which is among the components of marine tourism, the services offered in marinas, and the maritime sector in Turkey and around the world. In addition, marina businesses are considered as destinations, and the framework of the study is based on destination attraction factors. In this context, this study aims to determine the general factors affecting the choice of marina, evaluate them conceptually and contribute to the literature. As a result of comprehensive literature review; It is seen that prestige, accessibility, attractiveness, local culture, entertainment, supportive elements, service and service quality can constitute a general framework related to the factors affecting the marina choice.

Keywords:

Marina Concept, Marina Choice Factors, Services Offered in Marinas,

PDF

___

Albayrak, A., & Özkul, E. (2013). Y kuşağı turistlerin destinasyon imaj algıları üzerine bir araştırma. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 15-31.
Alkahtani, S. J. H., Xia, J. C., Veenendaaland, B., Caulfield, C., & Hughes, M. (2015). Building a conceptual framework for determining individual differences of accessibility to tourist attractions. Tourism Management Perspectives, 16, 28-42.
Akaltan, C., & Nas, S. (2014). Ziyaretçi yatçıların yat limanlarını tercih etme sebepleri: IC Çeşme marina uygulaması. 2. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 323-330.
Akdoğan, Ç., & Akyol, A. (2016). Online tüketici yorumlarına ait genel tutum ile ağızdan ağıza pazarlama arasındaki ilişki. Trakya University Journal of Social Science, 18(1), 117-134.
Araslı, H., & Baradarani, S. (2014). European tourist perspective on destination satisfaction in Jordan’s industries. Social and Behavioral Sciences, 109, 1416- 1425.
Arlı, E. (2012). Müşterilerin kulaktan kulağa iletişime bağlı satın alma kararları üzerinde referans gruplarının etkisi: Deniz turizmi işletmeciliği üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 8(17), 155-169.
Arlı, E., (2017). Mavi yolculuğa katılan turistlerin yat turizm işletmelerini tercih etmelerinde sosyal sorumluluk bilincinin önem düzeyi. IV. International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series Cataloging In-Publication, Bulgaria, 247- 255.
Arndt, J. (1967). Role of product-related conversations in the diffusion of a new product. Journal of Marketing Research, 4(3), 291-295.
Ateşoğlu, İ., & Bayraktar, S. (2012). Ağızdan ağıza pazarlamanın turistlerin destinasyon seçimindeki etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 7(14), 95-108.
Athanassopoulos, A., Gounaris, S., & Stathakopoulos, V. (2001). Behavioural responses to customer satisfaction: An empirical study. European Journal of Marketing, 5(6), 687-707.
Babin, B. J., Lee, Y. K., Kim, E. J., & Griffin, M. (2005). Modeling consumer satisfaction and word‐of‐mouth: Restaurant patronage in Korea. Journal of Services Marketing, 19(3), 133-139.
Başarangil, İ., & Ulaş, Ş. (2018). Destinasyon çekim unsurlarının ziyaretçi tatmini üzerine etkisi: Kırklareli ili örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 189-204.
Beerli, A., & Martin, J. D. (2004). Tourists’ characteristics and the perceived image of tourist destinations: A quantitative analysis case study of Lanzarote, Spain. Tourism Management, 25(5), 623-636.
Beerli-Palacio, A. ve Martin-Santana, J. D. (2020). Explaining the gap in the image of tourist destinations through the content of and exposure to secondary sources of information. Current Issues in Tourism, 1-13.
Beneke, J., Mill, J., Naidoo, K., & Wickham, B. (2015). The impact of willingness to engage in negative electronic word-of-mouth on brand attitude: A study of airline passengers in South Africa. Journal of Business and Retail Management Research, 9(2), 68-84.
Bilgin, Y. (2017). Restoran işletmelerinde hizmet kalitesi, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakatinin ağızdan ağıza pazarlamaya etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 33-62. Cerit, A. G., Deveci, A., & Esmer, S. (2013). Denizcilik işletmeleri yönetimi. Beta Basım. İstanbul. Coşar, B., & Nas, S. (2014). Deniz turizminde yat limanı tercihini etkileyen faktörlerin tespiti: Çeşme bölgesi yat limanları üzerine bir çalışma. 2. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 111-123.
Cracolici, M. F., & Nijkamp, P. (2009). The attractiveness and competitiveness of tourist destinations: A study of southern Italian regions. Tourism Management, 30(3), 336-344.
Çakıcı, A. C., & Aksu, M. (2007). Çekim yeri seçiminde grup etkisi: Yerli turistler üzerine bir araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2), 183-194.
Çetinsöz, B. C., & Artuğer, S. (2014). Yabancı turistlerin Antalya’yı tercih etmesinde etkili olan çekici faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Journal of International Social Research, 7(32), 573-582.
Davras, Ö., & Uslu, A. (2019). Destinasyon seçimini belirleyen faktörlerin destinasyon memnuniyeti üzerindeki etkisi: Fethiye’de İngiliz turistler üzerinde bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 679-696.
Demir, Ş. (2010). Çekici faktörlerin destinasyon seçimine etkisi: Dalyan örneği. Ege Akademik Bakış, 10(3), 1041-1054.
D-Marin Turgutreis. (2021). https://www.d-marin.com/tr/ana-sayfa.aspx, Erişim Tarihi: 02.05.2021.
Deniz Ticaret Odası. (2019). https://www.denizticaretodasi.org.tr/Media/SharedDocuments/sektorraporu/2019_sektor_tr.pdf, Erişim Tarihi: 20. 03.2021.
Deniz Turizmi Birliği. (2020). https://www.denizturizmbirligi.org.tr/wp-content/themes/dtb/pdf/DTB_KATALOG.pdf , Erişim Tarihi: 02.05.2021.
Deniz Turizmi Birliği. (2021). https://www.denizturizmbirligi.org.tr , Erişim Tarihi: 02.05.2021.
Denizcilik Dergisi (2020). http://www.denizcilikdergisi.com/denizcilik-gundem-haberleri/dogus-grubu-uc-marinayi-daha-satti/ , Erişim Tarihi: 21.03.2021.
Diakomihalis, M. (2007). Greek maritime tourism: Evolution, structures and prospects. Research in Transportation Economics, 21, 419-455.
Divanoğlu, S. U. (2016). Ağızdan ağıza iletişim ile tüketicilerin alışveriş merkezi tercih etme davranışı arasındaki ilişki. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 97-105.
Durukan, Ç. (2004). Ege bölgesindeki yat bağlama tesislerinin müşteri yönlü değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Ercan, F. (2020). Çevrimiçi seyahat rehberlerinde destinasyon çekicilik unsurlarının analizi: Turkey home örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(2), 543-564.
Eriş, E. D. (2007). Uluslararası pazarlarda Türk marinalarının çekiciliği ve pazarlama stratejileri. Ege Academic Review. 7(1), 37-55.
Evren, S., & Kozak, N. (2012). Eskişehir’in çekici faktörlerinin günübirlik ziyaretçilerin bakış açılarıyla değerlendirilmesi. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2), 220-232.
Gonzalez, Y.E.L., Gonzalez, C.J.L., & Ledesma, J.L. (2015). Highlights of consumption and satisfaction in nautical tourism: A comparative study of visitors to the Canary islands and Morocco. Gestiony Ambiente. 18 (1), 129–145.
Gonzalez, Y. E. L, Leon Ledesma, J., & Leon Gonzalez, C. J. (2015). European nautical tourists: Exploring destination image perceptions. Tourism and Hospitality Management, 21(1), 33-49.
Grönroos, C. (1984). A Service quality model and its marketing implications. European Journal of Marketing, 18(4), 36-44.
Güllü, K., & Atasoy, B. (2019). Gastronomi turistlerinin motivasyon faktörlerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 269-280.
Heron, R., & Juju, W. (2012). The marina: Sustainable solutions for a profitable business. Marina Publications.
Hosany, S., Ekinci, Y., & Uysal, M. (2006). Destination image and destination personality: An application of branding theories to tourism places. Journal of Business Research, 59(5), 638-642.
Hsu, T. K., Tsai, Y. F., & Wu, H. H. (2009). The preference analysis for tourist choice of destination: A case study of Taiwan. Tourism Management, 30(2), 288-297.
Huang, S.,& Van der Veen, R. (2019). The moderation of gender and generation in the effects of perceived destination image on tourist attitude and visit intention: A study of potential Chinese visitors to Australia. Journal of Vacation Marketing, 25(3), 375-389.
ICOMIA- International Council of Marine Industry Associations. (2017). Recreational Boating Industry Statistics, https://www.bvww.org/fileadmin/user_upload/bvww/PDF_Dateien/ICOMIA_Statistics_Yearbook/ICOMIA_Recreational_Boating_Industry_Statistics_2017_ed2_-_UNPROTECTED.pdf, Erişim Tarihi: 05.05.2021.
IMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO). (2019). Deniz Sektörü Raporu https://www.denizticaretodasi.org.tr/Media/SharedDocuments/sektorraporu/2019_sektor_tr.pdf, Erişim Tarihi: 02.05.2021.
Işık, D. A. (2010), Yat turizminde holistik pazarlama ve Türkiye için farklılaştırma stratejileri. Yayımlanmış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
İçöz, O. (2013). Turistik ürün pazarlamasında marka imajının rolü ve bölgesel marka imajı yaratma. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Jankovic, S., & Vlasic, D. (2018). Development a bencmarking methodology for marina business. Tourism in Marine Environments, 13(2-3), 141- 154.
Jin, X., Weber, K., & Bauer, T. (2013). Dimensions and perceptional differences of exhibition destination attractiveness: The case of China. Journal of Hospitality & Tourism Research, 37(4), 447-469.
Karaca, Y. (2016). Referans grupları ile iletişimin satın alma kararları üzerine etkisi: Genç yetişkinlere yönelik bir araştırma. İletişim, 25, 209-231.
Keskin, D., & Çepni, B. (2012). Ağızdan ağıza pazarlama kapsamında demografik ve sosyal faktörlerin üniversite öğrencilerinin sinema filmi tercihleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 99-117.
Khadaroo, J., & Seetanah, B. (2008). The role of transport infrastructure in international tourism development: A gravity model approach. Tourism Management, 29(5), 831-840.
Kılıç, B.,Kurnaz, H. A., & Sop, S. A. (2011). Çekici faktörlerin destinasyon seçimine etkisinin belirlenmesi ve hüzün turizmi ilişkisi. 12. Ulusal Turizm Kongresi, 30, 362-370.
Kim, K., Noh, J., & Jogaratnam G. (2006). Multi-destination segmentation based on push and pull motives: Pleasure trips of students at a U.S. University, Journal of Travel & Tourism Marketing, 21(2/3), 1-15.
Kim, Y. G., & Eves, A. (2012). Construction and validation of a scale to measure tourist motivation to consume local food. Tourism Management, 33(6), 1458-1467.
Kizielewicz, J., & Lukovic, T. (2013). The phenomenon of the marina development to support the european model of economic development. The International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation. 7(3), 461- 466.
Kocabulut, Ö. (2017). Akademisyenlerin uluslararası kongre katılım motivasyonlarının tespiti. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(1), 48-58.
Konuk, F. A. (2019). The influence of perceived food quality, price fairness, perceived value and satisfaction on customers’ revisit and word-of-mouth intentions towards organic food restaurants. Journal of Retailing and Consumer Services, 50, 103-110.
Kozak, M. (2002). Comparative analysis of tourist motivations by nationality and destinations. Tourism Management, 23(3), 221-232.
Kozak, M. (2016). Turizm pazarlaması. Detay Yayıncılık. Ankara.
Köksal, Y., & Türedi, M. K. (2014). Tüketici otomobil tercihinde etkili olan bilgi ve iletişim kanalları üzerine bir inceleme. Balıkesir University Journal of Social Sciences Institute, 17(32), 105-125.
Kresic, D. & Prebezac, D. (2011). Index of destination attractiveness as a tool for destination attractiveness assessment. Tourism an International Interdisciplinary Journal, 59(4), 497-517.
Kutvan, A., & Kutvan, S. A. (2013). Turizm planlamasında destinasyon çekiciliklerinin ölçümü: Bir yöntem yaklaşımı. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 11, 159-184.
Lai, I. K. W. (2020). An examination of satisfaction on word of mouth regarding Portuguese foods in Macau: Applying the concept of integrated satisfaction. Journal of Hospitality and Tourism Management, 43, 100-110.
Lee, K. M., & Yoo, S. H. (2016). Public’s willingness to pay for a marina port in Korea: A contingent valuation study. Ocean Coastal Management, 119, 119-127.
Mai, K. N., Pham, H. T., Nguyen, K. N. T., Nguyen, P. M. T., & Nguyen, N. T. (2019). The international tourists’ destination satisfaction and developmental policy suggestions for Ho Chi Minh city, Vietnam. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 11(2), 311-332.
Marangoz, M. (2007). Ağızdan ağıza iletişimin müşterilerin satın alma davranışlarına etkileri: Cep telefonu pazarına yönelik bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 395-412.
Marinturk Marinas. (2021). http://www.marinturk.com.tr, Erişim Tarihi: 02.05.2021.
McGehee, N. G., Loker Murphy, L., & Uysal, M. (1996). The Australian international pleasure travel market: Motivations from a gendered perspective. Journal of Tourism Studies, 7(1), 45-57.
Memiş, S. (2016). Tatil yeri seçiminde etkili olan faktörler: Yerli turistler üzerine bir araştırma. Kesit Akademi Dergisi, 2(4), 212-226.
Paker, S. (2011). Denizde sportif faaliyetlere yönelik tüketici davranışı analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Matbaası. İzmir.
Paker, N., & Vural, C. A. (2015). Destinasyon olarak marinaların çekim unsurları ve yatçılığa yönelmede etkili itici motivasyon faktörleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 7(2), 228-257.
Paker, N., Vural, C. A. (2016). Customer segmentation for marinas: Evaluating marinas as destinations. Tourism Management, 56, s. 156-171.
Parasuraman, A., Zeithaml Valarie A., & Berry Leonard L. (1985). A conceptual model of service quality and its implications for future research. Journal of Marketing. 49(1), 41- 50.
Raviv, A., Tarba, S., & Weber, Y. (2009). Strategic planing for increasing profitability: The case of marina industry. EuroMed Journal of Business, 4(2), 200-214.
Reisinger, Y., Michael, N., & Hayes, J. P. (2019). Destination competitiveness from a tourist perspective: A case of the United Arab Emirates. International Journal of Tourism Research, 21(2), 259-279.
Resmi Gazete, Deniz Turizmi Yönetmeliği. (2009). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.200915212.pdf, Erişim Tarihi: 25.04.2021.
Sangpikul, A. (2008). Travel motivations of Japanese senior travellers to Thailand. International Journal of Tourism Research, 10(1), 81-94.
Sarıışık, M., Turkay, O., & Akova, O. (2011). How to manage yacht tourism in Turkey: A swot analysis and related strategies. Social and Behavioral Sciences, 24, 1014–1025.
Setur Marinas. (2021). http://www.seturmarinas.com, Erişim Tarihi: 02.05.2021.
TDK, Türk Dil Kurumu. (2019). https://sozluk.gov.tr/?kelime=yat%20limanı, Erişim Tarihi: 01.05.2021.
Sevinç, F., & Güzel, T. (2017). Sustainable yacth tourism practices. Management & Marketing, 15(1), 61-76.
Shewhart, W. A., & Deming, W. E. (1986). Statistical method from the viewpoint of quality control. Courier Corporation.
Şengül, S., & Türkay, O. (2018). Yöresel mutfak motivasyon unsurlarının destinasyonu tekrar tercih etme ve başkalarına önerme üzerine etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 149-172.
Sipahi, G., Onay, M., & Tanyeri, M. (2015). Uluslararası pazarlarda Türk marinalarının marka konumlandırma stratejileri: Çeşme ve Didim marina örnekleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 7(1), 113-145.
Stone, Ron. (2000). The Key Role of Marinas in Nautical Tourism. https://www.icomia.org/icomia-library?title_op=word&title=The%20Key%20Role%20of%20Marinas%20in%20Nautical%20Tourism&field_category_tid=22&field_published_value%5Bvalue%5D%5Byear%5D=&page=2, Erişim Tarihi: 30.04.2021.
Sukiman, M. F., Omar, S. I., Muhibudin, M., Yussof, I., & Mohamed, B. (2013). Tourist satisfaction as the key to destination survival in Pahang. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 91, 78-87. Suni, J., & Pesonen, J. (2019). Hunters as tourists an exploratory study of push pull motivations. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 19(2), 175-191.
Şengül, S., & Türkay, O. (2018). Yöresel mutfak motivasyon unsurlarının destinasyonu tekrar tercih etme ve başkalarına önerme üzerine etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 149-172.
Tandoğan, G. (2009). Otel markalarının konumlandırılmasında sosyal sorumluluk kampanyalarının etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2021). https://yigm.ktb.gov.tr/TR-174655/deniz-turizmi-tesisleri-ve-araclari-istatistikleri.html , Erişim Tarihi: 22.03.2020.
TGA, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı. (2021). https: //tga.gov.tr/wp-content/uploads/2021/03/Deniz-Turizmi-Tesisleri-TR-18.03.2021-V1.pdf, Erişim Tarihi: 22.04.2021. Tobiasson, B. O., & Kollmeyer, R.C. (2000). Marinas and small craft harbors. Westviking Press. Medfield, Massachusetts USA.
Yang, C.M., Lai, C. C., & Li, J. (2014). Assessing fishing port locations for adaption into yacht marinas in Taiwan. Journal of Marine Science and Technology. 22(5), 612– 624.
Yüksel, F., & Kılıç, B. (2016). Elektronik ağızdan kulağa iletişimin (E-Wom) turistik destinasyon seçimine etkisi. Journal of International Social Research, 9(46), 893-903.
Wu, H., & Jimura, T. (2019). Exploring an importance performance analysis approach to evaluate destination image. Local Economy, 34(7), 699-717.