Dünyada ve Türkiye’de Erken Çocukluk Dönemine Yönelik Oyuncak Kütüphaneleri Çalışmaları

Bu çalışmanın amacı, dünyada 1935 yılından itibaren devam eden bir uygulama olan, Türkiye’ de de çalışmaları son yıllarda ivme kazanan, çocuklara oyuncak temini aracılığıyla çocuk gelişimine önemli katkıları olan oyuncak kütüphaneleri ile ilgili farkındalık yaratmaktır. Çalışmanın bulguları literatür taraması yapılarak ve mevcut oyuncak kütüphanelerinin resmi sayfalarından ulaşılan bilgiler derlenerek oluşturulmuştur. Oyuncakların bir arada toplandığı genellikle okulların ve halk kütüphanelerinin bünyelerinde açılan bazı merkezler de oyuncak kütüphanesi olarak adlandırılmış olmasına rağmen resmi internet sayfaları bulunmayan ve dünya literatüründeki “oyuncak kütüphanesi”  tanımında belirtilen, ödünç oyuncak verme sistemini içermeyen merkezler çalışma dışında bırakılmıştır. Oyuncak kütüphaneleri, çocukların gelişimine uygun oyuncakların ve oyun materyallerinin bulunduğu, küçük çocuklara ve ailelerine, oyun ve oyuncaklarla ilgili bilgi veren, danışmanlık yapan,  eğitimsel aktiviteler sunan ve böylece çocukların gelişimine katkıda bulunan ödünç oyuncak verme sistemine göre çalışan kuruluşlardır. Oyuncak kütüphanelerinin hizmet verdiği hedef kitle erken çocukluk dönemindeki çocuklardır. Kütüphanedeki mevcut oyuncakların profesyoneller tarafından seçilmiş olması ve böylece çocuğun gelişimine sağlayacağı olumlu katkılardan dolayı erken dönemden itibaren çocuklara oyun ortamlarının yaratılması ve oyun materyallerinin sağlanmasında oyuncak kütüphaneleri alternatif önemli bir kaynaktır. 
Anahtar Kelimeler:

Çocuk, oyuncak, kütüphane

Studies on Toy Libraries for Early Childhood in the World and in Turkey

The objective of this study was to raise an awareness of toy libraries, which have been applied in the world since 1935, gained acceleration in Turkey in recent years and make important contributions to pediatric development by means of providing toys to children. Study findings were formed by reviewing the literature and compiling the information acquired from the official pages of present toy libraries. Even though some centers that are generally opened within the body of schools and public libraries where toys are gathered are also called toy libraries; centers that have no official web pages, are indicated in the definition of “toy library” in the world literature and do not contain the system of lending toys were excluded from the study. Toy libraries are organizations that contain appropriate toys and game materials for pediatric development, inform young children and their families about games and toys, provide consultancy and educational activities and operate according to the system of lending toys, which contributes to pediatric development. Target group of toy libraries is children in the early childhood. As present toys in libraries are selected by professionals and make positive contributions to pediatric development, toy libraries are considered an important alternative source for providing game environments and game materials to children as from early childhood.
Keywords:

Child, toy, library,

___

  • I. Ulusal Oyuncak Kütüphanesi Konferansı Sonuç Bildirgesi ( 2011, Mayıs), Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, İstanbul.
  • Alipaşa Oyuncak Kütüphanesi. http://kutuphaneler.bursa.bel.tr/kutuphanelerimiz/alipasa-oyuncak-kutuphanesi (27 Eylül 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
  • Ankara Oyuncak Kütüphanesi. http://oyuncakkutuphanesi.tumblr.com (27 Eylül 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
  • Bergama Belediyesi Faaliyet Raporu (2011): 53.
  • Bjorck Akesson, E. M., Brodin, J. M. (1992). International diversity of toy libraries. Topics İn Early Childhood Special Education. 12 ( 4 ): 528.
  • Gülle, T. M. (2010). Haberler/News, (2010). Türk Kütüphaneciliği 24 (3): 575.
  • Jones, M. (2001). Oyun ve çocuk. ( Çev. Çayır A.) İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
  • Kamaraj, I. (2006). Oyuncak kütüphanesi ve Uluslararası Oyuncak Kütüphanesi Birliği. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 23: 229-236.
  • Köycekaş, A., Köycekaş, A. (2015). Oyuncakların son kullanma tarihi yoktur. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1: 300-308.
  • Lekotek. http://www.lekotek.org/ (27 Eylül 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
  • Mayfield, M. I. (1996). Toy libraries: Supporting families ın four countries. Association for Childhood Education International, USA.
  • McLane, J. B. (1986). Lekotek: A unique play library for families with handicapped children. Children's Health Care, 14(3): 178-182.
  • Moore, J. E. (1995). A history of toy lending libraries in the United States Since 1935, Master's Research Paper. Kent State University, USA.
  • Sağlam, S. (Ed.) (2012) AB Eğitim Ve Gençlik Programları Merkezi Türk Ulusal Ajansı, Oyuncak kütüphanesi, Eğitim & Gençlik. 8: 22-23.
  • Ünal, N. (Ed.) Bergama Oyuncak Kütüphanesi Gel Oyna, Al Oyna Projesi, İzmir – Bergama (2010). Atılım Üniversitesi Kütüphane Ve Dokümantasyon Müdürlüğü E-Bülten, 19, Haziran. http://e-bulten.library.atilim.edu.tr/sayilar/2010-06/soylesi2.html (7 Ekim 2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).