Kendi Ürettiği Enerjiyi Tüketenin Vergi Ödemesi Mülkiyet Hakkı İhlali Midir?: Anayasa Mahkemesi Karar İncelemesi
Vergilendirme yetkisiyle devlet, kişilerin hak ve özgürlüklerine müdahale etmektedir. Mülkiyet hakkını da kapsayan bu müdahalenin kanuni sınırlar dâhilinde yapılması gerekmektedir. Devletin vergilendirme yoluyla mülkiyet hakkına müdahalesi Anayasa Mahkemesi denetimine tabidir. Anayasa Mahkemesi çeşitli kararlarında vergilendirme yetkisini sınırlayan ilkelere vurgu yapmıştır. Mülkiyet hakkına müdahalenin sınırları ve hukuki güvenlik ilkesi Anayasa Mahkemesinin vurguladığı ilkeler arasında yer almaktadır. Mahkeme, hukuki güvenlik ilkesinin hukuk kurallarının öngörülebilir olmasını ve kişilerin eylem ve işlemlerinde devlete güven duymasını gerekli kıldığını ifade etmiştir. Bu kapsamda çalışmada ele alınan konuda, İskenderun Demir Çelik A. Ş. (İSDEMİR)’nin kok gazı üzerinden elektrik ve havagazı tüketim vergisi alınması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlali ve hukuki güvenlik ilkesine aykırılık gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine başvurusu incelenmektedir. Çalışmada incelenen somut olayda, Anayasa Mahkemesinin öngörülebilirlik ve belirlilik ilkelerine aykırılık olduğuna ve mülkiyet hakkının ihlal edildiğine yönelik verdiği karar yerinde görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:
mülkiyet hakkı, vergilendirme yetkisi, hukuki güvenlik ilkesi
___
- Akça, K. (2015). Anayasa Mahkemesi Kararlarında Mülkiyet Hakkı. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 1. 543-596.
- Aktan, C. C. (2017). Anayasal İktisat ve Vergilemede Hukuki Güvenlik İlkesi. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi. 9,2. 101-116.
- Aktan, C. C. (2018). Mülkiyet Hakları İktisadı: Mülkiyet Yapısı ve İktisadi Performans Arasındaki İlişki. HAK- İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 7,19. 423-445.
- Anayasa Mahkemesi, 1 Kasım 2017 tarihli ve E:2016/43, K:2017/146, sayılı Karar, RG: 20 Aralık 2017, Sayı 30276.
- Anayasa Mahkemesi, 22 Aralık 2011 tarihli ve E: 2010/7 K: 2011/172 sayılı Karar, RG: 14 Şubat 2012, Sayı 28204.
- Anayasa Mahkemesi, 25 Ekim 2018 tarihli ve B: 2015/941 numaralı Karar, RG:25 Aralık 2018, Sayı 30636.
- Anayasa Mahkemesi, 29 Mart 2017 tarih ve E:2016/1, K: 2017/81 sayılı Karar, RG: 20 Nisan 2017/30044.
- Arıkan, Z. (1997). Vergilendirme Yetkisi ve Kullanımı. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları. 37. 269-281.
- Ayyıldız, Y. ve K. Ayyıldırım. (2015). Vergilendirmede Geçmişe Yürümezlik İlkesinin Türk Vergi Hukukundaki Yeri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 3,1. 57-74.
- Batırel, Ö. F. (2015). Vergi ve Mülkiyet Hakkı İhlali: Bir Anayasa Mahkemesi Başvuru Kararı İncelemesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.28,2. 13-20.
- Bozdoğan, D. ve E. İlk. (2016). Vergilendirme Yetkisinin Bir Sınırlandırıcısı Olarak Hukuki Güvenlik İlkesi. Journal of International Management, EducationalandEconomicsPerspectives. 4,2. 28-30.
- Budak, T. ve S. Yakar. (2007). Vergilendirme Yetkisinin Sınırlandırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 16,1. 133-144.
- Gerçek, A., F. Bakar, F. Mercimek, E. U. Çakır ve S. Asa. (2014). Vergilemenin Anayasal Temellerinin Çeşitli Ülkeler Açısından Karşılaştırılması ve Türkiye İçin Çıkarımlar. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 63,1. 81-130.
- Gerek, Ş. ve A. R. Aydın. (2005). Anayasa Yargısı ve Vergi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Öncel, M., A. Kumrulu ve N. Çağan. (2018). Vergi Hukuku. 27. Baskı. Ankara: Turhan Kitabevi.
- Pehlivan, O. (2018). Vergi Hukuku. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
- Şenyüz, D. (2014). Hukuk Devleti Perspektifinden Adil Vergileme ve Vergi Afları. Tesam Akademi Dergisi. 1,2. 81-96.
- Şimşek, S. (2010). Vergi Politikaları, Mülkiyet Hakkı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Maliye Dergisi. 159. 323-345.
- Şişman, G. (2016). Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Vergi Hukukunda Öngörülebilirlik. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 65,4. 2423-2444.
- T. C. 1982 Anayasası
- Tekbaş, A. (2012). Vergi Kanunlarının Tabi Olduğu Anayasal İlkeler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 12. 123-191.
- Tosuner, M. ve Z. Arıkan. (2018). Vergi Usul Hukuku. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
- VUK, 213 sayıl vergi Usul Kanunu
- 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu
- ISSN: 2528-9942
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Politik Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Sosyal Medya Platformlarının Kayıt Dışılık Bağlamında Vergisel Açıdan Değerlendirilmesi
Vergi Adaletine Etki Eden Unsurlar Üzerine Bir Araştırma: Türkiye Örneği
Abdurrahman ÇAT, Fatih YARDIMCIOĞLU
Özal’ın Ekonomi Politikalarının Özgünlüğüne İlişkin Bir Muhteva Analizi İncelemesi