Ekonomik Büyümenin Sürdürülebilirliği ve Orta Gelir Tuzağından Çıkışta Beşeri Sermayenin Önemi: Yüksek ve Üst-Orta Gelirli Ülkeler Üzerine Bir Uygulama

Bu çalışmanın amacı, ekonomilerde büyümenin yavaşlaması, güncel tabiriyle orta gelir tuzağı sorununun çözümü ve büyümenin devamlılığı açısından beşeri sermayenin önemini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda orta gelir tuzağına yakalanmadan yüksek gelir düzeyine ulaşma başarısı göstermiş bir grup yüksek gelirli gelişmiş ülkeyle, orta gelir tuzağında bulunan veya en azından böyle bir riskle karşı karşıya olan bir grup üst-orta gelirli gelişmekte olan ülkenin durumu beşeri sermaye göstergesi olarak kabul edilen ve İnsani Gelişme Endeksi hesaplanırken de dikkate alınan değişkenler aracılığıyla 2010-2014 dönem aralığı için Panel Veri Analiz Tekniği kullanılarak ampirik olarak incelenmiştir. Elde edilen genel sonuçlar, beşeri sermaye unsurlarında zaman içerisinde meydana gelen iyileşmelerin, ekonomik büyümenin sağlanması ve büyümenin devamlılığı üzerinde pozitif etkiye sahip olduğunu ve beşeri sermaye unsurlarının ekonomik büyümeyi açıklama gücünün ve ekonomik büyümeye olan katkılarının, yüksek gelir grubu ülkelerde daha ciddi boyutlarda olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir Büyüme, Orta Gelir Tuzağı, İnsani Gelişme ve Beşeri Sermaye

The Importance of Human Capital on the Sustainability of Economic Growth and the Emergence of Middle Income Balance: An Application on Higher and Upper-Middle-Income Countries

The aim of this study is to demonstrate the significance of human capital for growth continuity and solution for middle income trap which is modern utterance of economical deceleration in growth rate. In this sense, Panel Data Analysis Tecnique is used by means of variables from 2010-2014 and the results are obtained emperically. In this research, some countries that had the success without having middle income trap and became high income developed countries and some other developing countries that are in middle income trap or have the risk of mid-upper income are considered. To calculate the variables, the same variables used in Human Growth Index are used. The results show that recovery in human capitals factors over time, suppliance of economical growth and continuity in growth has positive effect. In addition to this, human capital factors have serious power over high income countries to explain economical growth

Keywords:

Sustainable Growth, Middle Income Trap, Human Development and Human Capital.,

PDF

___

Agenor, P.R., Canuto, O., ve Jelenic, M. (2012). “Avoiding Middle-Income Growth Traps”, Economic Premise, 98, The World Bank, Vaşington.
Asteriou, D. and Agiomirgianakis, G. M. (2001). “Human Capital And Economic Growth: Time Series Evidence From Greece”, Journal of Policy Modeling, 23(5), s.481-489.
Atik, H. (2006). Beşeri Sermaye, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme, Bursa: Ekin Kitabevi.
Ay, A. ve Yardımcı, P. (2008). “Türkiye’de Beşeri Sermaye Birikimine Dayalı Ak Tipi İçsel Ekonomik Büyümenin Var Modeli İle Analizi (1950-2000)”, Maliye Dergisi, 155, s.39- 54
Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, Third edition, Chichester: Wiley.
Barro, R.J. (1989). “Economic Growth In A Cross Sectıon Of Countrıes”, NBER Workıng Paper Serıes, Working Paper No. 3120, September 1989.
Barro, R.J. and Lee, J.W. (1993). “International Comparisons Of Educational Attainment”, Journal of Monetary Economics, 32(3), s.363-394.
Bartolo, A. D. (1999). “Human Capital Estimation Through Structural Equation Models with some Categorical Observed Variables”, Prepared for the Intenational Workshop on Correlated Data: Estimating Function Approach, Trieste- Italy (22-23 October 99).
Bozkurt, E., Bedir S., Özdemir, D. ve Çakmak E., (2014). “Orta Gelir Tuzağı ve Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, Sayı 167, Temmuz-Aralık 2014, s.22-39
Denison, E. F. (1962). “The Sources of Economic Growth in The U.S.A. and Alternatives Before Us”, New York: Committe for Economic Development.
Doğan, S. ve Şanlı, B. (2003). “İktisadi Kalkınmada Beşeri Sermaye”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl:2003, C.8, S.1, s.173-196
Easterlin, R. A. (1981). Why isn't the whole world developed?. The Journal of Economic History, 41(01), s.1-17.
Eğilmez, M. (2012). “Orta Gelir Tuzağı ve Türkiye”, Kendime Yazılar, http://www.mahfiegilmez.com/2012/05/html,15.04.2015.
Eichengreen, B., Park, D. and Shin, K. (2012). “When Fast-Growing Economies Slow Down: International Evidence and Implications for China”, Asian Economic Papers, 11:1, s.42- 46.
Eichengreen, B., Park, D. and Shin, K. (2013). “Growth Slowdowns Redux: New Evıdence On The Mıddle-Income Trap”, NBER Workıng Paper, 18673, National bureau of economic research, Cambridge.
Eser, K. ve Ekiz Gökmen, Ç. (2009). “Beşeri Sermayenin Ekonomik Gelişme Üzerindeki Etkileri: Dünya Deneyimi ve Türkiye Üzerine Gözlemler”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(2), s.41-56.
Felipe, J., Abdon, A. and Kumar, U., (2012) “Tracking the Middle-income Trap: What Is It, Who Is in It, and Why?”, Levy Economics Institute, Working Paper No.715, Nisan 2012, 1.
Gill, I.S., Kharas, H.J. and Bhattasali, D. (2007). “An East Asian Renaissance: Ideas for Economic Growht”, World Bank Publications, The World Bank, Waşington.
Gökçen, B. (2006). Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü ve Önemi: Adana İline İlişkin Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
Gürak, H. (2006). Ekonomik Büyüme ve Küresel Ekonomi, Bursa: Ekin Yayınevi.
Hodoshima, J., Garza–Gómez, X., & Kunimura, M. (2000). Cross-sectional regression analysis of return and beta in Japan. Journal of Economics and Business, 52(6), s.515-533.
In, F. ve Doucouliagos, C. (1997). “Human Capital Formation and Us Economic Growth: A Causality Analysis”, Applied Economics Letters, 4(5), s.329-331.
Islam, N. (2013). “Beyond the Middle Income Trap: What Kind of High Income Country can China Become”, The International Centre for the Study of East Asian Development (ICSEAD). Working Paper Series Vol. 2013-20 October 2013
Kar, M. ve Ağır, H. (2003). “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme Yaklaşımı İle Nedensellik Testi, 1926-1994”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6.(11), s.51-68.
Karagül, M. (2003). “Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyümeyle İlişkisi ve Etkin Kullanımı”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(5), s.79-90.
Karahan, H. (2012). Kalkınma Yolunda Yeni Eşik: Orta Gelir Tuzağı (Rapor No: 79). Türkiye Ekonomisi Raporu, İstanbul: MÜSİAD.
Keskin, A. (2011). “Ekonomik Kalkınmada Beşer Sermayenin Rolü ve Türkiye”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı: 3-4, 125-153.
Keskin, A. (2011). “Ekonomik Kalkınmada Beşer Sermayenin Rolü ve Türkiye”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı: 3-4, s.125-153.
Koç, A. (2013). “ Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi ile AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Dergisi, Sayı: 165, Temmuz-Aralık 2013, s.241-258.
Lin, J.Y. (2001). “Development Strategy, Viability and Economic Convergence”, Economic Development and Cultural Change 51.2, s.277-308.
Mulligan, C. B. and Sala-i-Martin (1992). “Transitional dynamics in two-sector models of endogenous growth”, NBER Workıng Paper Serıes, Working Paper No. 3986, February 1992
Ogunade, A. O. (2011). Human capital investment in the developing world: an analysis of praxis. University of Rhode Island.
Pesaran, M. H. (2004). “General Diagnostic Tests For Cross Section Dependence İn Panels”, IZA Discussion Paper No. 1240 August 2004.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (1990), Human Development Report, “Concept and Measurement of Human Development”, New York.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (2009), Human Development Report, “Overcoming Barriers: Human Mobility and Development”, New York.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (2010), Human Development Report, “The Real Wealth of Nations: Pathways to Human Development”, New York.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (2011), Human Development Report, “Sustainability and Equity: A Better Future for All”, New York.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (2013), Human Development Report, “The Rise of the South: Human Progress in a Diverse World”, New York.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (2014), Human Development Report, “Sustaining Human Progress: Reducing Vulnerability and Building Resilience ”, New York.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (2015), Human Development Report “Briefing note for countries on the 2015 Human Development Report Turkey”, New York.
UNDP, (Published for the United Nations Development Programme), (2015), Human Development Report, “Work for Human Development”, New York.
Robertson, P.E. and Ye, L. (2013). “On The Exıstence Of A Mıddle Income Trap”, The University of Western Australia, Economics Discussion Paper 13.12, February 2013: 7
Saxton, J. (2000). “Invesment In Education: Private and Public Returns”, Joint Economic Committee United States Congress, January 2000, s. 1-15.
Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2010). “ Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 1, s.115-140
Taban, S. ve Kar, M. (2006). “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi, 1969- 2001”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2006/1, s.158-182
The World Bank (2015a). “New Country Classifications By İncome Level”, http://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-2016, 16.10.2016.
The World Bank (2015b). “World Bank Country and Lending Groups?”, https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/906519-world-bank- country-and-lending-groups, 16.10.2016).
Tho, T.V. (2013). “The Middle-Income Trap: Issues for Members of the Association of Southeast Asian Nations”, VNU Journal of Economics and Business, Vol. 29, No. 2 (2013), s.107-128
Varsak, s. ve Bakırtaş, İ. (2009). “Ekonomik Büyüme Üzerine Beşeri Sermayenin Etkisi: Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 25, s.49-59.
Woo, W.T. (2012). “China Meets the Middle-Income Trap: The Large Potholes in the Road to Catching-up”, Journal of Chines Economic and Business Studies, 10(4), s.314-336
Wooldridge, J. M. (2002). “Inverse Probability Weighted M-Estimators For Sample Selection, Attrition, And Stratification”, Portuguese Economic Journal, 1(2), s.117-139.
Yaylalı, M. ve Lebe, F. (2011). “Beşeri Sermaye İle İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl 2011, XXX(I), s.23-51.
Yeldan, E. (2012). “ Türkiye Ekonomisi İçin Beşeri Sermaye ve Bilgi Sermayesi Birikimine Dayalı Bir İçsel Büyüme Modeli”, Ekonomi-tek, 1(2), Mayıs 2012, s.21-60.
Yeldan, E., Taşçı, K., Voyvoda, E. ve Özsan, M.E. (2012). “Orta Gelir Tuzağından Çıkış: Hangi Türkiye? Cilt:1 Makro/Bölgesel/Sektörel Analiz”, TÜRKONFED, İstanbul, Aralık 2012.
Yeldan, E., Taşçı, K., Voyvoda, E. ve Özsan, M.E. (2012). Orta Gelir Tuzağından Çıkış: Hangi Türkiye? Cilt 2: Bölgesel Kalkınma ve İkili Tuzaktan Çıkış Stratejileri”, TÜRKONFED, İstanbul, Aralık 2012.
Yılmaz, G. (2014). “Turkish Middle Income Trap and Less Skilled Human Capital”, TCMB, Workıng Paper No: 14/30, September 2014.
Yumuşak, İ.G ve Bilen, M. (2000). “Gelir Dağılımı- Beşeri Sermaye İlişkisi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, K.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:1, Sayı: 1, s.77-96.