Çalışma Hayatı Kalitesinin Tanımlanmasına İlişkin Sorunlar: Türkiye İçin Bir Tanım Önerisi

Çalışma hayatı kalitesi (ÇHK), yaşam kalitesi kavramıyla yakın ilişkili, istihdam ve çalışma kalitesinden oluşan iş kalitesini de kapsayan çok bileşenli ve dinamik bir kavramdır. Bileşenlerin ülkeden ülkeye farklılık göstermesi, kavramın tanımlanmasında sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle çalışma hayatının kalitesinin ulusal ve uluslararası düzeyde üzerinde uzlaşılan bir tanımı bulunmamaktadır. Bu çalışma, çalışma hayatının kalitesini tanımlayan araştırmalara ilişkin keşfedici bir derleme sunmayı ve çalışma hayatının kalitesinin Türkiye’ye özgü bileşenlerini tartışarak bir tanım oluşturmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, kalitatif (nitel) araştırma metodolojisi benimsenmiştir. İlk olarak kavramın literatürdeki tanımları analiz edilmiştir ve tanımların ortak bileşenleri belirlenmiştir. Daha sonra, Türkiye’ye özgü bileşenlerle karşılaştırılarak bir tanım önerisi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çalışma hayatı kalitesi, Yaşam kalitesi, İş kalitesi, Endüstri İlişkileri

The Concerns About Defining Quality of Worklife: A Defination Proposal for Turkey

The quality of worklife (QWL) is a multicomponent and dynamic concept that closely related to the quality of life concept. At the same time, It includes job quality which also encompasses employment and work quality concepts. The components differ from country to country causes problems in defining the concept. Because of that, there is no agreed definition of the quality of work life at national and international level. The aim of this study is to provide an exploratory review of the researches that describes the quality of work life and to create a definition by discussing the components of Turkey's quality of work life. In this study, qualitative research methodology has been adopted. First, the definitions of the concept in the literature have been analyzed and the common components of the definitions have been identified. After that, a definition proposal was developed in comparison with the components of Turkey’s quality of work life

Keywords:

Quality of Worklife, Quality of Life, Job Quality, Industrial Relations,

PDF

___

Anker, R., Chernyshev, I., Egger, P., Mehran, F., Ritter, J.A., (2003), Measuring Decent Work with Statistical Indicators, International Labour Review, Vol. 142, No. 2
Aytaç, S., Sevgi H., (2016) Araştırma Görevlilerinde Çalışma Yaşamı Kalitesi: Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 16. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi Özel Sayısı.
Bektaş, Hakan, (2015), İkili Değişkenler için Faktör Analizi: Çalışma Yaşamı Kalitesi Üzerine Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.
Bescond, D., Chataignier, A., Mehran, F., (2003), Seven Indicators to Measure Decent Work: An International Comparison, International Labour Review, Vol. 142, No. 2
Bonnet, F., Figueiredo J. B., Stanging, G., (2003), A Family of Decent Work Indexes, International Labour Review, Vol. 142, No. 2
Bustillo, R.M., Fernandez-Maciaz, E., Anton, J.I., Esteve, F., (2009), Indicators of Job Quality in the European Union, European Parliament Policy Department Employment and Social Affairs.
Can, Abdullah (1991), Verimliliğe Yeni Bir Yaklaşım: Çalışma Yaşamının Kalitesi, Verimlilik ve Çalışma Hayatının Kalitesinin Geliştirilmesi Sempozyumu, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları 442.
Cherns, A. B. and L. E. Davis: (1975), ‘Assessment of the state of the art’, in L. E. Davis and R. L. Cherns (eds.), The quality of working life: Problems, prospects, and the state of the art (Free Press, New York), Vol. 1, pp. 12–54.
Demir, Mahmut (2011), İşgörenlerin Çalşma Yaşamı Kalitesi Algılamalarının İşte Kalma Niyeti ve İşe Devamsızlık ile İlişkisi, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Sayı 3, Temmuz.
Demirbilek S., Türkan, Ö., U., (2008) Çalışma Hayatı Kalitesinin Arttırılmasında Personel Güçlendirmenin Rolü, ‘‘İş, Güç’’ Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi Cilt:10 Sayı:1, Ocak 2008, ISSN: 1303-2860.
Dereli, Toker (1991), Verimli Bir Çalışma Ortamı Yaratan Faktörler ve Özellikleri, Verimlilik ve Çalışma Hayatının Kalitesinin Geliştirilmesi Sempozyumu, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları 442.
Duyan, E. C., Aytaç, S., Akyıldız, N., & Van Laar, D. (2013). Measuring Work Related Quality of Life and Affective Well-Being in Turkey. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(1), 105-116. DOI: 10.5901/mjss.2013.v4n1p105
Ghai, Draham, (2003), Decent Work: Concept and Indicators, International Labour Review, Vol. 142, No. 2
Goode, D. A., (1989), ‘Quality of Life, Quality of Work Life’. in W. E. Kiernan and R. L. Schalock (eds.), Economics, Industry and Disability: A Look Ahead (Paul H. Brookes, Baltimore), pp. 337–349.
ILO, (1999), Decent work: Report of the Director‐General. International Labour Conference, 87th Session, ILO, Geneva, http://www.ilo.org/public/english/standards/relm/ilc/ilc87/rep-i.htm(Erişim Tarihi, 05.12.2017).
Işık, Rüçhan (1991), Çalışma Yaşamının Kalitesinin Geliştirilmesi: Hükümet, İşçi, İşveren ve Özellikle ILO’nun Yaklaşımları, Verimlilik ve Çalışma Hayatının Kalitesinin Geliştirilmesi Sempozyumu, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları 442.
Kumaş, H., Atalay, Ç.,(2017) Tabakalı İşgücü Piyasası Teorisine Göre Türkiye’de Özel-Hizmet Sektöründe İstihdamın Kalitesi, İş-güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt:19, Sayı:1, Sıra:3, No:649, DOI: 10.4026/isguc.346258
Lawler, E. E., III.: (1975), ‘Measuring The Psychological Quality of Working Life: The Why And How of It’, in L. E. Davis and A. B. Cherns (eds.). The Quality of Working Life, Vol. 1 (Free Press, New York), pp. 123–133.
Martel, J. P. & Dupuis, G., (2006) Quality of Work Life: Theorical and Methodological Problems, and Presentation of a New Model and Measuring Instrument, Social Indicators Research, 77.
Nadler, D. A. and E. E. Lawler, III.: (1983), ‘Quality of work life: Perceptions and direction’, Organizational Dynamics 11(3), pp. 20–30.
Nanjundeswaraswammy, T.,S., Swammy, D.,R., (2013), Quality of Woklife of Employees in Private Technical Institutions, International Journal for Quality Research 7(3) 3-14, ISSN 1800-6450
Timossi,L., Pedroso, B., Francisco, A., Pilatti, L. (2008). Evaluation of QWL: An Adaptation from the Walton’s QWL Model. XIV International Conference On Industrial Engineering and Operations Management. Rio de Janeiro. Brazil
UN, (2010), Measuring Quality of Employment Country Pilot Reports, United Nations Economic Commission for Europe, Geneva
Walton, R. E. (1973). Quality of Working Life: What is it?. Sloan Management Review. 15(1) pp. 11-21.