Gülçin ORHAN, Betül ULUKOL

5821

Adli Görüşmecilerin İkincil Travmatik Stres, Tükenmişlik ve Mesleki Doyum Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki Çocuk İzlem Merkezlerinde görev alan adli görüşmecilerin ikincil travmatik stres, tükenmişlik ve mesleki doyum düzeyleri ile ilişkili değişkenlerin saptanmasıdır. Yirmi altı Çocuk İzlem Merkezi’nde aktif hizmet sunan 106 adli görüşmeciden oluşan örneklem grubuna Kişisel ve Mesleki Bilgi Formu, Yardım Çalışanları İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği, Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri uygulanmıştır. Elde edilen veriler; bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Tukey testi, Games-Howell testi ve Dunn-Bonferroni testi ile değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistik bulguları sonucunda, katılımcıların büyük bir oranının çalışma alanına özgü olarak düzenli şekilde süpervizyon desteği almadığı (%90,6) ve aldığı ücreti yeterli bulmadığı (%87,7) tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda mesleki doyum ile yaş, cinsiyet, meslekte çalışma süresi, kişisel travmatik yaşantı geçmişi değişkenleri, tükenmişlik ile yaş, eğitim durumu, vaka tartışmalarında bulunma, yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma, düzenli ve sağlıklı beslenme, 30 günde yürütülen adli görüşme sayısı değişkenleri, ikincil travmatik stres ile adli görüşmeci olarak çalışma süresi, yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma, düzenli ve sağlıklı beslenme değişkenleri, stresle etkili başaçıkma tarzı ile cinsiyet değişkeni, psikolojik belirti düzeyi ile yaş ve yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma değişkenleri arasında anlamlı düzeyde fark olduğu saptanmıştır. Adli görüşmecilerdeki eşduyum yorgunluğuna yönelik olarak koruyucu ve destekleyici hizmetlerin geliştirilmesi, konu ile ilgili yeni çalışmaların yapılması gerekli görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:

Adli görüşmeci, İkincil travmatik stres, Tükenmişlik, Mesleki doyum, Stresle başaçıkma tarzı

Investigation of Secondary Traumatic Stress, Burnout and Occupational Satisfaction Levels of Forensic Interviewers in terms of Various Variables

The purpose of this study is to determine variables related to secondary traumatic stress, burnout and job satisfaction levels of the professionals who work in Child Advocacy Centers in Turkey. Personal and Vocational Information Form, Scale of Life Quality for Professional Aides, Scale of Stress Coping Styles and Brief List of Symptoms are presented to 106 forensic interviewers who are actively providing services in 26 Child Advocacy Centers. The data obtained were analyzed using t test for independent samples, one-way analysis of variance, Mann Whitney U, Kruskal Wallis, Tukey, Games-Howell and Dunn-Bonferroni tests. Substantial rate of the participants’re (90,6%) not supported with supervision regularly in their working areas, and again substantial percentage of them (87,7%) don’t seem that they’re paid sufficiently. It’s found that there’re meaningful level of effect of age, gender, occupational time, personal traumatic life history variables on job satisfaction; meaningful level of effect of educational status, case discussions, adequate physical exercise, regular and healthy nutrition, the number of judicial interviews conducted in the last 30 days variables on burnout; meaningful level of effect of working time as a forensic interviewer, adequate physical exercise, regular and healthy nutrition variables on secondary traumatic stress; meaningful level of effect of gender variable on the way of coping effectively with stress; meaningful level of effect of age and adequate physical exercise variables on the level of psychological symptoms. It’s observed that it is necessary to improve supportive, protective services for forensic interviewers against compassion fatigue and to conduct.
Keywords:

Forensic interviewer, Secondary traumatic stress, Burnout, Job satisfaction, the way coping with stress,

PDF

___

  • Akgöz, S., Özçakır, A., Kan, İ., Tombul, Ö.B.B.K., Altınsoy, S. & Sivrioğlu, Y. (2005).Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde Çalışan Hemşirelerin Mesleki Doyumları, Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics Law and History, 13(2):86-96.
  • Atan, M. & Tekingündüz, S. (2014). Ambulans Çalışanlarının (112) Tükenmişlik, Algılanan İş Stresi ve İş Tatminlerinin Kişisel Özelliklere Göre İncelenmesi, E-Journal of New World Sciences Academy, 9(3):54-69.
  • Azar, S.T. (2000). Preventing Burnout in Professionals and Paraprofessionals Who Work with Child Abuse and Neglect Cases: a Cognitive Behavioral Approach to Supervision, Journal of Clinical Psychology, 56(5):643-663.
  • Baird, S. & Jenkins, S.R. (2003). Vicarious Traumatization, Secondary Traumatic Stress, and Burnout in Sexual Assault and Domestic Violence Agency Staff, Violence and Victims, 18(1):71-86.
  • Basım, H.N. & Şeşen, H. (2006). Mesleki Tükenmişlikte Bazı Demografik Değişkenlerin Etkisi: Kamu’da Bir Araştırma, Ege Akademik Bakış Dergisi, 6(2):15-23.
  • Bektaş, M. & Karagöz, Ş. (2017). Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Yalnızlığa Etkisi: Meslek Yüksekokulu Öğrencileri Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21):342-355.
  • Birinci, G.G. & Erden, G. (2016). Yardım Çalışanlarında Üstlenilmiş Travma, İkincil Travmatik Stres ve Tükenmişliğin Değerlendirilmesi, Türk Psikoloji Dergisi, 31(77):10-26.
  • Bonach, K. & Heckert, A. (2012). Predictors of Secondary Traumatic Stress Among Children’s Advocacy Center Forensic Interviewers, Journal of Child Sexual Abuse, 21(3):295-314.
  • Brady, P.Q. (2017). Crimes Against Caring: Exploring the Risk of Secondary Traumatic Stress, Burnout, and Compassion Satisfaction Among Child Exploitation Investigators, Journal of Police and Criminal Psychology, 32(4):305-318.
  • Brady, P.Q., Fansher, A.K. & Zedaker, S.B. (2019). Are Parents at a Higher Risk for Secondary Traumatic Stress? How Interviewing Child Victims Impacts Relationships with Forensic Interviewer’s Friends and Family, Child Abuse & Neglect, 88:275-287.
  • Büyükbodur, Ç.A. (2018). “Sosyal Hizmet Uzmanlarında Psikolojik Dayanıklılık ve İkincil Travmatik Stresin İncelenmesi”, Doktora Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi/Sosyal Hizmet Bölümü, Ankara.
  • Cornille, T.A. & Meyers, T.W. (1999). Secondary Traumatic Stress Among Child Protective Service Workers: Prevalence, Severity and Predictive Factors, Traumatology, 5(1):15-31.
  • Çakıroğlu, M. (2018). “Ceza İnfaz Kurumları ve Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinde Görev Yapan Psikologlarda İkincil Travmatik Stresle ile İlişkili Faktörler”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
  • Demirci-Aygün, Ö. (2019). “Kalp-Damar Hastanesi Çalışanlarında Görülen İkincil Travmatizasyon, Eş Duyum Yorgunluğu ve Tükenmişlik Belirtilerinin Sıklığı ile Bu Sorunlarla İlişkili Risk ve Koruyucu Faktörler: Siyami Ersek Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi/Lisansüstü Programlar Enstitüsü, İstanbul.
  • Derogatis, L.R. (1992). The Brief Symptom Inventory-BSI: Administration, Scoring and Procedures Manual-II. Clinical Pscyhometric Research Inc.
  • Dunkley, J. & Whelan, T.A. (2006). Vicarious Traumatisation: Current Status and Future Firections, British Journal of Guidance & Counselling, 34(1):107-116.
  • Erdener, M. (2019). “Afet Alanında Çalışan Profesyonellerin Psikolojik Dayanıklılık ve İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Erükçü, G. & Akbaş, E. (2013). Mağdur Çocuklarla Adli Mülakat Teknikleri, Journal of Society & Social Work, 24(1):199-207.
  • Figley, C.R. (1995). “Compassion Fatigue: Toward a New Understanding of the Costs of Caring”, Secondary Traumatic Stress: Self-care Issues for Clinicians, Researchers, and Educators.
  • Figley, C.R. (1999). “Compassion Fatigue: Toward a New Understanding of the Costs of Caring” (Ed. B.H. Stamm), Secondary Traumatic Stress: Self-Care Issues for Clinicians, Researchers, & Educators (2nd Ed.), pp. 3-28, Lutherville, MD: Sidran Press.
  • Gürdil, G. (2014). “Üstlenı̇lmı̇ş Travma ve İ̇kı̇ncı̇l Travmatı̇k Stresı̇n Travmatı̇k Yaşantılara Müdahale Eden Bı̇r Grup Üzerı̇nde Geştalt Temas Bı̇çı̇mlerı̇ Çerçevesı̇nde Değerlendı̇rı̇lmesı̇”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Horwitz, M. (1998). Social Worker Trauma: Building Resilience in Child Protection Social Workers, Smith College Studies in Social Work, 68(3):363-377. Kâhil, A. (2016). “Travmatik Yaşantıları Olan Bireylere Yardım Davranışında Bulunan Profesyonel ve Gönüllülerin İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi, Ankara.
  • Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü (2022). Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) Listesi, 22.05.2022, https://khgmsaglikhizmetleridb.saglik.gov.tr/TR-43119/cocuk-izlem-merkezi-cim-listesi.html
  • Killian, K.D. (2008). Helping Till It Hurts? A Multimethod Study of Compassion Fatigue, Burnout, and Self-Care in Clinicians Working with Trauma Survivors, Traumatology, 14(2):32-44.
  • Linn, L.S., Yager, J., Cope, D. & Leake, B. (1985). Health Status, Job Satisfaction, Job Stress and Life Satisfaction Among Academic and Clinical Faculty. JAMA, 254(19):2775-2782.
  • Manga, Ş. (2019). “Adana Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşlarda Travma Mağdurları ile Çalışanların Kaygı Düzeyleri ve Yaşam Doyumlarının Sosyodemografik Değişkenler Açısından Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kıbrıs.
  • Maslach, C. & Leiter, M.P. (1997). The Truth About Burnout. San Francisco: Jossey-Bass.
  • Mccann, I.L. & Pearlman L.A. (1990). Vicarious Traumatization: a Framework for Understanding the Psychological Effects of Working with Victims, Journal of Traumatic Stress, 3(1):131-149.
  • Nur, D. (2011). Kamu Hastanelerinde Çalışan Sağlık Personelinde İş Doyumu ve Stres İlişkisi, Klinik Psikiyatri Dergisi, 14(4):230-240.
  • Pak, M.D., Özcan, E. & İçağasıoğlu, A.Ç. (2017). Acil Servis Çalışanlarının İkincil Travmatik Stres Düzeyi ve Psikolojik Dayanıklılığı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52):629-644.
  • Perron, B.E. & Hiltz, S.B. (2006). Burnout and Secondary Trauma Among Forensic Interviewers of Abused Children, Child and Adolescent Social Work Journal, 23(2):216-234.
  • Piyal, B., Çelen, Ü., Şahin, N. & Piyal B. (2000). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Çalışanların İş Doyumu, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 53(4):241-250.
  • Saakvitne, K.W. (2002). Shared Trauma: The Therapist's Increased Vulnerability. Psychoanalytic Dialogues The International Journal of Relational Perspectives, 12(3):443-449.
  • Salston, M. & Figley, C.R. (2003). Secondary Traumatic Stress Effects of Working with Survivors of Criminal Victimization, Journal of Traumatic Stress, 16(2):167-174.
  • Schauben, L.J. & Frazier, P.A. (1995). Vicarious Trauma: the Effects on Female Counselors of Working with Sexual Violence Survivors, Psychology of Women Quarterly, 19(1):49-64.
  • Sevimli, F. & İşcan, Ö.F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu, Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1):55-64.
  • Smart, D., English, A., James, J., Wilson, M., Daratha, K.B. Childers, B. & Magera, C. (2014). Compassion Fatigue and Satisfaction: A Cross Sectional Survey Among US Healthcare Workers, Nursing & Health Sciences, 16(1):3-10.
  • Stamm, B.H. (2010). The Concise ProQOL Manual (2nd Ed.). ProQOL.org, Pocatello, ID.
  • Şahin, N.H. & Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri (Bried Symptom Inventory-BSI): Türk Gençleri İçin Uyarlanması, Türk Psikoloji Dergisi, 9(31):44-56.
  • Şahin, N.H. & Durak, A. (1995). Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite Öğrencileri İçin Uyarlanması, Türk Psikoloji Dergisi, 10(34):56-73.
  • Tansel, B., Tunç, A. & Gündoğdu, M. (2015). Çocuk Şube Müdürlüğünde Çalışan Polis Memurlarının İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelenmesi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2):676-688.
  • Taycan, O., Erdoğan, S.T. & Çelik, Ç. (2013). Doğu Anadolu Bölgesi’nde Yer Alan Bir İlde Devlet Hizmet Yükümlülüğünün Hekimler Üzerindeki Etkileri ve Tükenmişlik, Türk Psikiyatri Dergisi, 24(3):182-191.
  • Tehrani, N. (2007). The Cost of Caring-the Impact of Secondary Trauma on Assumptions, Values and Beliefs, Counseling Psychology Quarterly, 20(4):325-339.
  • Tümkaya, S. (2016). Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Kullandıkları Başa Çıkma Davranışları, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11):26-36. Türkiye İstatistik Kurumu (2020, 21 Temmuz). Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuk İstatistikleri, 2015-2019, 22.05.2022, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik Birimine-Gelen-veya-GetirilenCocuk-Istatistikleri-2015-2019-33632
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2022, 20 Nisan). İstatistiklerle Çocuk, 2021, 23.05.2022, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633
  • Ulukol, B., Kahilogulları, A., Torunoglu, M.A., Kocak, O.F., Oral, R., Yüksel, F., Celik, S. & Akdag, R. (2013). “A New Project; A Structured Child Protection Service in Turkey”, International Congress of Pediatrics, 24-29 Ağustos 2013, Australia: Melbourne.
  • Ünal, S., Karlıdağ, R. & Yoloğlu, S. (2001). Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile İlişkisi, Klinik Psikiyatri, 4(2):113-118. World Health Organization (2020, 8 June). Child Maltreatment, 22.05.2022, https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment
  • Yeşil, A. (2010). “112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Çalışanlarında Ruhsal Travma ve İlişkili Sorunların Yaygınlığı”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
  • Yeşil, A., Aker, A.T. & Sezgin, U. (2009). Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastalara Bakım Veren Ekipte Ruhsal Belirtiler, Düşünen Adam, 22(1-4):9-17.
  • Yılmaz, B., Gökçe, G., Karancı, N., Gökler, I. & Aker, T. (devam eden çalışma). Yardım Çalışanları için Yaşam Kalitesi Ölçeği-5 (The Profesional Quality of Life Versiyon 5), Türkçe Uyarlama Çalışması. TÜBİTAK Araştırma Projesi.
  • Yüksel, F., Keser, N., Odabaş, E., Kars, G.B., Yurtkulu, F., Daşkafa, F., Arslan, F. & Cayrat,E. (2013). Çocuk İstismarı ve Çocuk İzlem Merkezleri, Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 12(2):18-23.
Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: Onur OĞUZ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Adli Görüşmecilerin İkincil Travmatik Stres, Tükenmişlik ve Mesleki Doyum Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Gülçin ORHAN, Betül ULUKOL

Deviation(s) in Project Life Cycle: Case of Construction Industry

Svanborg María GUÐMUNDSDÓTTİR, Ligita ZAİLSKAİTĖ-JAKŠTĖ, Inga MİNELGAİTE