PSİKOLOJİK İYİ OLUŞUN YORDAYICILARI OLARAK ÖZ-YETERLİK VE ETKİLEŞİM KAYGISI

Psikolojik iyi oluş düzeyi genel olarak bireyin yaşamında karşılaştığı varoluşsal mücadelelerini yönetmesi olarak tanımlanmaktadır. Psikolojik iyi oluşun kendini-kabul, diğerleri ile olumlu ilişkiler, özerklik, çevresel kontrol, yaşam amacı ve kişisel gelişim olmak üzere altı boyutu bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin öz-yeterlik ve etkileşim kaygısı düzeylerinin psikolojik iyi oluşlarını yordama gücünü ortaya koymaktır. Araştırmaya 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılında Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesinin farklı bölümlerine devam eden 127 (%59) kadın, 88 (%41) erkek olmak üzere toplam 215 öğrenci katılmıştır. Araştırmanın verileri Psikolojik İyi oluş Ölçeği, Öz-Yeterlik Ölçeği ve Etkileşim Kaygısı Ölçeği ile elde edilmiştir. Araştırmada, üniversite öğrencilerinin öz-yeterlik ve etkileşim kaygısı düzeylerinin psikolojik iyi oluşlarını yordama gücünü ortaya koymak için standart çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öz-yeterlik ve etkileşim kaygısı psikolojik iyi oluşun %15’ini açıklamaktadır. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t testi sonuçları incelendiğinde öz-yeterliğin psikolojik iyi oluşu pozitif yönde anlamlı şekilde yordadığı ve etkileşim kaygısının ise psikolojik iyi oluşu negatif yönde anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik İyi Oluş, Öz-Yeterlik, Etkileşim Kaygısı

SELF-EFFICACY AND INTERACTION ANXIOUSNESS AS PSYCHOLOGICAL WELL-BEING

Psychological well-being level can, in general, be described as individuals’ management of existential contestation. Self-acceptance, positive relations with others, autonomy, environmental mastery, purpose in life, and personal growth are the six dimensions that constitute psychological well-being. Primary purpose of this research is to unveil predictive power of university students’ self-efficacy and interaction anxiousness levels on psychological well-being. A total of 215 students, from which 127 (59%) students are female and 88 (41%) students are male, have participated to the study. Sample was drawn from all students who enrolled different programs under Faculty of Education in Mehmet Akif Ersoy University during 2015-2016 academic year. The data were gathered by means of the psychological well-being scale, self-efficacy scale, and interaction anxiousness scale. In this research, to manifest the predictive power of self-efficacy and interaction anxiousness levels on psychological well-being, standard multiple-regression analysis was employed. Based on the obtained results, self-efficacy and interaction anxiousness account for 15% of variation in psychological well-being. Both regression coefficients for self-efficacy and interaction anxiousness are statistically significant while they are in different directions such that the former coefficient is positive and the latter is negative.

Keywords:

Psychological Well-Being, Self-Efficacy, Interaction Anxiousness,

PDF

___

Aypay, A. (2010). An adaptation the general self-efficacy scale to Turkish, İnönü University Education Faculty Journal, 11(2): 113-131.
Bolat, O.İ. (2011). The relationship between self-efficacy and burnout: Mediating effects of leader-member exchange. Ege Academic Review, 11 (2), 255-266.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem
Calsyn, R. J., Winter, J. P. & Burger, G.K. (2005). The relationship between social anxiety and social support in adolescent: A test of completing causal models. Adolescence.157 (40), 103-113.
Cenkseven, F. ve Akbaş, T. (2007) Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (27), 31-42.
Chen, G., Gully, S. M., Eden, D. (2004). General self-efficacy and self-esteem: toward theoretical and empirical distinction between correlated self-evaluations. Journal of Organizational Behavior, 25: 375-395
Cooper, H, Okamura, L., McNeil, P. (1995). Situation and personality correlates of psychological well-being: Social activity and personal control. Journal of Research in Personality. 29, 395-417.
Çeçen, A.R., Cenkseven, F. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlığın Yordayıcısı Olarak Psikolojik İyi Olma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 16 (2), 109-118.
De-Caroli, M. E. and Sagone, E. (2013). Generalized self-efficacy and well-being in adolescents with high vs. low scholastic self-efficacy. Procedia-Social and Behavioral Sciences 141 867-874.
De-Castella, K., Goldin, P., Jazaieri, H., Ziv, M., Heimberg, R. G., & Gross, J. J. (2014). Emotion beliefs in social anxiety disorder: Associations with stress, anxiety, and well being. Australian Journal of Psychology, 66(2), 139-148.
Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An introduction, Journal of Happiness Studies. 9, 1-11.
Eng, W., Coles, M. E., Heimberg, R. G., & Safren, S. A. (2005). Domains of life satisfaction in social anxiety disorder: Relation to symptoms and response to cognitive behavioral therapy. Journal of Anxiety Disorder. 19(2), 143-156.
Erdem, Ş. ve Kabasakal, Z. (2015). Psikolojik iyi olma ve yetişkin bağlanma boyutları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 82-90.
Gültekin, K., ve Dereboy, İ. (2011). Üniversite öğrencilerinde sosyal fobinin yaygınlığı ve sosyal fobinin yaşam kalitesi, akademik başarı ve kimlik oluşumu üzerine etkileri. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 150-58.
Hermann KS, Betz NE (2004). Path models of the relationship of instrumentality and expressiveness to social self-efficacy, shyness, and depressive symptoms. Sex Roles, 51(1/2): 55-66.
İkiz, F. E. and Yörük, C. (2013). The investigation of self-efficacy levels and family functions of teacher trainees. Uşak University Social Sciences Journal, 6 (1), 228- 248
Kashdan, T., Julian, T., Merritt, K. & Uswatte, G. (2006). Social anxiety and posttraumatic stress in combat veterans: Relations to well-being and character strengths. Behaviour Research and Therapy, 44(4), 561–583
Kermen, U., İlçin-Tosun, N. ve Doğan, U. (2016). Yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşun yordayıcısı olarak sosyal kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 20-29.
Magaletta PR, Oliver JM (1999) The hope construct, will, and ways: their relations with self-efficacy, optimism, and general well-being. J Clin. Psychol, 55: 539-551.
Ozer, E. M., & Bandura, A. (1990). Mechanisms governing empowerment effects: A self-efficacy analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 58 (3), 472- 486.
Özgür, H. (2013). Öğretmen adaylarının sosyal ağ bağımlılığı, etkileşim kaygısı ve yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 10 (2), 667-690.
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological wellbeing. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069– 1081
Salami, S.O. (2010). Emotional intelligence, self-efficacy, psychological well-being and student’s attitudes: implications for quality education. European Journal of Educational Studies, 2 (3), 247-257.
Schlenker, B. R., & Leary, M. R. (1982). Social anxiety and self-presentation: A conceptualization and model. Psychological Bulletin, 92, 641-669.
Schmutte, P.S., Ryff, C.D. (1997). Personality and well-being: Reexamining methods and meanings. Journal of Personality and Social Psychology. 73, 549-559.
Schunk, D.H. (2003). Self-efficacy for reading and writing: Influence of modeling, goal setting, and self-evaluation. Reading & Writing Quarterly: Overcoming Learning Difficulties, 19, 159–172.
Siddiqui, S. (2015). Impact of sel-efficacy on psychological well-being among undergraduate students. The International Journal of Indian Psychology, 2(3), 4- 16.
Şahin-Baltacı, H., İşleyen, F. ve Özdemir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin romantik ilişki durumları ve sosyal ağ kullanımlarına göre etkileşim kaygısı ve sosyal destek algılarının incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 25-36.
Tagay, O., Karatas, Z., Bayar, O. & Savi-Cakar, F. (2016). Resilience and life satisfaction as the predictors of general self-efficacy. Global Journal of Counseling and Guidance in Schools: Current Perspectives. 6(1), 11-17.
Tekbıyık, A. (2014). İlişkisel araştırma yöntemi. Ss. 101, Ed. Metin, M. Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A.
Telef, B. B. (2011). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. 11. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3–5 Ekim, Selçuk- İzmir.
Telef, B., B., Uzman, E. ve Ergün, E. (2013) Öğretmen adaylarında psikolojik iyi oluş ve değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 8 (12), 1297-1307.