LİSE ÖĞRENCİLERİNİN MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMAYA İLİŞKİN ÖZ-YETERLİĞİNİN İNCELENMESİ

Araştırma lise öğrencilerinin madde bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeylerinin sosyodemografik değişkenlere göre incelenmesi amacıyla, Gaziantep’te çeşitli liselerde öğrenim gören 587 öğrenciyle yapılmıştır. Öğrencilere Ergenler İçin Madde Bağımlılığından Korunma Öz-Yeterlik Ölçeği uygulanmıştır. Öğrencilerin cinsiyet, yaş ve sosyoekonomik düzeyleriyle madde bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Araştırmada t-testi, tek yönlü varyans analizi ve schheffe testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğrencilerin cinsiyetleri ve yaşları ile madde bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, sosyoekonomik düzeyleri ile madde bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin maddi durumu arttıkça madde bağımlılığından korunma öz yeterlik düzeyleri artmaktadır.

EXAMINATION OF HIGH SCHOOL STUDENTS’ SELF-EFFICIACY REGARDING PROTECTION FROM SUBSTANCE DEPENDENCY

The research was carried out with 587 students in various high schools in Gaziantep in order to examine the self-efficacy levels of the drug addiction protection against socio-demographic variables. Self-Efficacy for Protecting Adolescences from Substance Abuse Scale was administered to the students. The relationship between gender, age and socioeconomic levels of students and self-efficacy levels of substance dependency protection is examined. T-test, Test of  One Way Anova  and  Schheffe Test were used in the study. According to the results of the research, there was no significant relationship between the gender and age of the students and the self-efficacy levels of substance dependency, whereas there was a significant relationship between socioeconomic levels and self-efficacy levels of substance dependency. As the financial situation of students increases, self-efficacy levels of protection from substance dependency are increasing.

___

  • Altınkaya, Ö. (2010). 2007-2009 yılları arasında Adana ilinde uyuşturucu madde kaynaklı suçları işleyen bireylerin sosyodemografik özelliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Balseven, A., Özdemir, Ç., Tuğ, A., Hancı, H., & Doğan, Y. (2002). Madde kullanımı, bağımlılıktan korunma ve medya. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 11(3), 91-93. Doğan, C. (2002). Üniversite gençliğinin alkol ve uyuşturucuya ilişkin tutumları. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-67. Eker, F., Akkuş, D., & Kapısız, Ö. (2013). Ergenler için madde bağımlılığından korunma öz-yeterlik ölçeği'nin geliştirilmesi ve psikometrik değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing, 4(1), 7-12. Ergenç, G., Yıldırım, E. (2007). Madde bağımlılığı ve önleme yolları kılavuzu. İstanbul. Gökler, R., & Koçak, R. (2008). Uyuşturucu ve madde bağımlılığı. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 1(1), 89-104. Irwin, C., Millstein, S. (1986). Biopsychosocial correlates of risktaking behaviors during adolescence: Can the physician intervene. Journal of Adolescent Health Care, 7(6), 82-96. Kaygısız, M. (2005). Adli bilimler. 2. Basım. Seçkin Yayıncılık. Ankara. Koca, B., & Oğuzöncül, A.F. (2011). İnönü üniversitesi sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sigara, alkol, madde kullanımı, madde kullanımına etki eden etmenler ve aileden aldıkları sosyal desteğin etkisi. Kocaeli Tıp Dergisi. 4(2), 4-13. Lempers, J.D., Clark-Lempers, D.S. (1993). A functional comparison of same sex and opposite-sex frienships during adolescence. Journal of Adolescence Research, 8(1), 89-108. Myers, P.L., Eisralowitz, R. (2011). Alcohol; health and medical ıssues today. United States of America: Greenwood publishing group. NLAES, (1996). Comorbidity between DSM- 4 alcohol and drug use disorders. Alcohol Health & Research World, 20(67), 6. Sabuncuoğlu, B. (1995). Uyuşturucu bağımlılığı. Milli Eğitim Yayınları. Ankara. Selen, F. (2013). Gaziantep’te uyuşturucu madde kullanıcı profili. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sucaklı, M.H., Keten, H.S., Çelik, M., Ölmez, S., Yılmaz, A. (2015). Yetiştirme yurdunda kalan çocuk ve ergenlerde sigara, alkol ve madde kullanımı. Konuralp Tıp Dergisi, 7(1), 23-27. Thornberry, T.P., Krohn, M.D. (1997). Peers, drug use and delinquency. In D. M. Stoff, J. Breiling, & J.D. Maser (Eds.), Handbook of antisocial behavior. New York: Wiley; pp. 218-233. Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük, http://tdkterim.gov.tr/bts, Erişim Tarihi: 13 Mart 2016. Yamana, Ö.M. (2014). Uyuşturucu madde bağımlısı gençlerin aile içi ilişkilere yönelik görüşleri: Esenler-Bağcılar örneği. Addicta: The Turkish Journal on Addictions Bahar 1(1), 99-132. Yılmaz, G. (1976). Uyuşturucu madde suçları. Ankara. Yılmaz, T. (2000). Ergenlerde risk alma davranışlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yurdakök, M. (2007). Pediatri. Cilt: 2, Güneş Yayınevi, Ankara.