Funda KIZILER EMER

11416

KRÄFTNER’İN “ES IST EINE SEEREISE BIS ZU DIR” ADLI ŞİİRİNİN “KHARON KOMPLEKSİ” EKSENİNDE ANALİZİ

Bu çalışmada, savaş sonrası Avusturya yazınının (Nachkriegsliteratur) ve 20. yüzyıl kadın yazınının (Frauenliteratur) önemli temsilcilerinden sayılan Hertha Kräftner’in (1928-1951)  10.03.1951 tarihinde kaleme aldığı “Bu Sana Bir Deniz Seferidir” (“Es Ist Eine Seereise Bis Zu Dir”) adlı şiiri Türkçeye yaptığımız çevirisiyle birlikte incelenecektir. Başlığı Türkçede “Bu Sana Bir Deniz Seferidir” anlamına gelen bu şiirde öne çıkan imgeler; deniz, deniz yolculuğu, rüzgâr, gemi ve dümenci şeklinde sıralanabilir. Çalışmanın amacı; tüm bu imgelerin yarattığı poetik tabloda, lirik ben tarafından görünürde somut bir sevgiliye yapılan deniz yolculuğunun, şiirin derin semantik düzleminde nasıl ölüme yolculuğa dönüştüğünü ya da aşk olgusunun nasıl ölüme vardığını açığa çıkarmaktır. Şiir, Gaston Bachelard’ın ortaya attığı “Kharon Kompleksi” çerçevesinde temel olarak arketipik ve psikanalitik eleştiri yöntemleriyle analiz edilecektir. Ancak bütün olarak bakıldığında çalışmada, şiir metninin çoğul okumalara açık yapısı göz önüne alınarak; yazar/metin/ okur odaklı eleştiri yöntemlerini dengeli biçimde harmanlayan eklektik bir yöntemden yararlanılacaktır. Çalışmanın önemi, Hertha Kräftner’in bu şiiri üzerine ülkemizde yapılacak ilk akademik çalışma olması ve yurtdışında yapılan çalışmalardaysa, bu şiirin hiç “Kharon Kompleksi” ekseninde okunmamış olmasıdır.
Anahtar Kelimeler:

Hertha Kräftner, Avusturya yazını, Gaston Bachelard, Kharon Kompleksi, aşk, ölüm

THE ANALYSIS OF THE POEM NAMED “THIS IS A SEA VOYAGE TO YOU” BY KRÄFTNER WITHIN THE AXIS OF “KHARON COMPLEX”

In this article, the poem “This Is A Sea Voyage To You” (“Es Ist Eine Seerreise Bis Zu Dir") will be analysed with Turkish translation, which was written in 10.03.1951, by Hertha Kräftner (1928-1951) who is considered as one of the prominent representatives of postwar Austrian literature (Nachkriegsliteratur) and of the 20th century woman literature (Frauenliteratur). In this poem, of which the title meant in Turkish "Bu Sana Bir Deniz Seferidir", the prominent images can be specified as sea, sea travel, wind, ship and steelsman. The aim of this study in this poetic scene formed by all of these  images is to reveal the conversion of the sea travel by lyrical self to a concrete beloved into a death travel within the context of deep semantic level of the poem. In other words, we reveal that how love phenomenon travels to death. The poem is going to be analyzed, as a basis, by means of psychoanalytic and archetypal criticism within the frame of  "Kharon Complex" raised by Gaston Bachelard. Totally in this study, an eclectic method that blends different methods such as text/ writer/ reader-oriented criticsm in a balanced way will be utilized considering the open structure of the poem-text examined for plural readings. The significance of this study is that in our country it is the first academic study that is going to be done on this poem by Hertha Kräftner and it is an important fact that the poem has never been read within the frame of “Kharon Complex” in the studies abroad.
Keywords:

Hertha Kräftner, Austrian literature, Gaston Bachelard,

PDF

___

  • Alighieri, Dante (2011). İlahi Komedya, çev. R.Teksoy, İstanbul: Oğlak Yay.
  • Altmann, Gerhard (2001). “Nachwort” (“Sonsöz”), Hertha Kräftner. Kühle Sterne, Frankfurt am Main: Suhrkamp Ver., s. 343-348.
  • Altmann, Gerhard, (2007). Hertha Kräftner. Leben und Werk, 1. Aufl., Austria: Edition Lex Liszt 12.
  • Aragon, Louis (1997). Mutlu Aşk Yoktur, çev. G. Durusoy, A. Necdet, İstanbul: Adam Yay.
  • Bachelard, Gaston (2006). Su ve Düşler, çev. O. Kunal, İstanbul: YKY.
  • Barthes, Roland (2014). “Nautilus ve Sarhoş Gemi”, Çağdaş Söylenler, çev. T. Yücel, İstanbul: Metis Yay., s. 73-75.
  • Batur, Enis (1995). “Aşk Üzerine Marazi Bir Deneme Daha”, Cogito (Aşk Özel Sayısı), Sayı: 4, İstanbul: YKY, s. 5-8.
  • Baudelaire, Charles (1996). Kötülük Çiçekleri, çev. S.Maden, İstanbul: Çekirdek Yay.
  • Breicha, Otto-Okopenko, Andreas (1963). “Anmerkungen über Hertha Kräftner”, Hertha Kräftner. Warum hier? Warum heute, (Hg.) Otto Breicha, Andreas Okopenko, Graz: Stiansy Ver., s. 198-213.
  • Cuma, Ahmet (2013). Sembollerin Dilinden, Konya: Aybil Yay.
  • Daemmrich, Horst S. u. Ingrid, G. (1995). Themen und Motive in der Literatur, Tübingen und Basel: UTB Francke Ver.
  • Eichmann-Leutenegger, Beatrice (1998). “«.. .wie wir den Engel leicht verloren...» Gedichte, Prosa, Briefe von Hertha Kräftner (1928-1951)”, Orientierung 62, s. 90-92.
  • Eliade, Mircea (1994). Ebedi Dönüş Mitosu, çev. Ü.Altuğ, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Eliade Mircea (2014). Dinler Tarihine Giriş, çev. L. A. Özcan, İstanbul: Kabalcı Yay.
  • Emer Kızıler, Funda (2014). Duino Ağıtları (Rainer M. Rilke) ile Bir Meleğin Yakarışı/ Dualar (Hertha Kraeftner) Adlı Yapıtlarda Melek İmgesi, Çizgi Yay., Konya.
  • Emer Kızıler, Funda (2019). Hertha Kraeftner’in Bir Meleğin Yakarışı’ndaki ve Rainer M. Rilke’nin Duino Ağıtları’’ndaki Melek Imgesi II, (SAÜ Yayın No: 195), Saü Yay.-Hiperlink Yay.
  • Erhat, Azra (1972). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Yay.
  • Frye, Northrop (2015). Eleştirinin Anatomisi, çev. Hande Koçak, İstanbul: Ayrıntı Yay.
  • Groeben, Norbert (1972). Literaturpsychologie, Stuttgart-Berlin-Köln-Mainz: Verlag W. Kohlhammer.
  • Härtling, Peter (1983). “Hertha Kräftner: Warum hier? Warum heute?”, Vergessene Bücher. Hinweise und Beispiele, Karlsruhe: Loeper Ver.
  • Hesse, Hermann (1974). Siddhartha, Frankfurt am Main: Suhrkamp Ver.
  • Hühnerfeld, Paul (1957). “Hertha Kräftner. 1928 bis 1951”, Zu Unrecht vergessen. Anthologie, Hamburg: Marion von Schröder Ver.
  • Jung, Carl G. (1965). Über die Psychologie des Unbewussten, Zürich und Stuttgart: Rascher Ver. Jung, Carl G. (1932). Die Beziehungen der Psychotherapie zur Seelsorge, Zürich, Leipzig und Stuttgart: Rascher Ver.
  • Jung, Carl G. (1973). “Über die Beziehung der analytischen Psychologie zum dichterischen Kunstwerk” (1922), Psychoanalyse und Literaturwissenschaft, (Hg.) Bernd Urban, Tübingen: Max Niemeyer Ver.
  • Kaszyński, Stefan H. (2012). Kurze Geschichte der österreichischen Literatur, aus dem Polnischen über¬setzt von A. Höllwerth, Frankfurt am Main: Peter Lang Ver.
  • Kefeli, Emel (2014). Batı Edebiyatında Akımlar, İstanbul: Dergah Yay.
  • Kızıler, Funda (2015). “Hertha Kraeftner Kimdir?”, Hece Dergisi, Yıl: 19, Sayı: 227, Kasım, s. 34-39.
  • Klinger, Kurt (1980). Lyrik in Österreich seit 1945, Kindlers Literaturgeschichte der Gegenwart. Autoren. Werke. Themen. Tendenzen seit 1945. Die zeitgenössische Literatur Österreichs II, (Hg.) Hilde Spiel, Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Ver.
  • Kräftner, Hertha (2001). Kühle Sterne, (Hg.) Gerhard Altmann , Max Bläulich, Frankfurt am Main: Suhrkamp Ver.
  • Kutschera, A. 1979. “Lyrikprints“, in: Das Erlenblatt, Vol. 1, s. 31-36. (İçinde: Altmann, Gerhard, (2007). Hertha Kräftner. Leben und Werk, 1. Aufl., Austria: Edition Lex Liszt 12, s. 63).
  • Lescovar, Veronika (2005). Die fabelhafte Welt der Hertha Kräftner, Wien: Edition Präsens.
  • Millner, Alexandra (2004). “Hertha Kräftner-Porträts einer Künstlerin als eine junge Frau”, “Zum Dichten gehört Beschränkung” Hertha Kräftner-ein literarischer Kosmos im Kontext der frühen Nachkriegszeit, (Hg.) Evelyne Polt-Heinzl, Wien: Edition Präsens, s.77-104.
  • Polt-Heinzl, Evelyn (2010). “Liebesrede, Farbenspiel und der Zauber der Gerüche. Zur Lyrik Hertha Kräftners”, Studia austriaca XVIII, s. 125-138.
  • Rimbaud, Arthur (1997). Ofelya, (Der. ve Yay. Haz.) Faruk Sur, Ankara: Opus Yay.
  • Rocek, Roman (1978). “Auf der Suche nach der Wirklichkeit. Zur Lyrik von Hertha Kräftner,“ Wortmühle 2, s. 34-38.
  • Schmidjell, Christine (2004). “Vergessen, verloren, vollendet, aufbegehrend. Rezeptionsmechanismen am Beispiel Hertha Kräftner”, “Zum Dichten gehört Beschränkung” Hertha Kräftner-ein literarischer Kosmos im Kontext der frühen Nachkriegszeit, (Hg.) Evelyne Polt-Heinzl, Wien: Edition Präsens, s. 143-163.
  • Schmidt-Dengler, Wendelin (2004). “Die schaurige Lust der Isolation”, “Zum Dichten gehört Beschränkung” Hertha Kräftner-ein literarischer Kosmos im Kontext der frühen Nachkriegszeit, (Hg.) Evelyne Polt-Heinzl, Wien: Edition Präsens, s. 21-31.
  • Schütz, Hans J. (1988). Hertha Kräftner,“Ein deutscher Dichter bin ich einst gewesen”. Vergessene und verkannte Autoren des 20. Jahrhunderts, München: C.H.Beck Ver.
  • Unterholzer, Carmen (1996).“Kühle Sterne, früher Tod”, WeiberDiwan, Wien, s. 19-27.
  • Zeyringer, Klaus (2008). Österreichische Literatur seit 1945, Innsbruck: Studien Verlag.
  • Diğer Kaynaklar
  • Kutsal Kitap (Eski ve Yeni Anlaşma: Tevrat, Zebur, İncil) (2011). Korea-Korean Bible Society: Yeni Yaşam Yay.
  • Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Meali (1991). çev. A. Özek, H. Karaman, A.Turgut, M. Çağırıcı, İ. K. Dönmez, S. Gümüş, Medine-i Münevvere: Kral Fehd Mushaf Basım Kurumu.
  • İnternet Kaynakları:
  • https://www.duden.de/rechtschreibung/Hero (Erişim Tarihi: 18.10.2019, 18: 30: 21).
  • https://www.duden.de/rechtschreibung/Heros (Erişim Tarihi: 20.10.2019, 06: 55: 46).
  • https://www.duden.de/rechtschreiHero_und_Leander_Sagebung/ (Erişim Tarihi: 08.10.2019, 13: 03: 24).
Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: Reşat ŞAKAR
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

GARiB-NÂME’DE BAZI BASİT FİİLLERDE ÇOK ANLAMLILIK

Serpil SOYDAN

YABANCI DİL OLARAK RUSÇA ÖĞRETİMİNDE SÖZCÜK ÖĞRETİMİ VE SÖZCÜKSEL OYUNLAR

Selçuk DURMUŞ

ALBERT CAMUS’NUN ABSÜRD KAVRAMI IŞIĞINDA İNSANIN YAŞAM VE ÖLÜMDE ANLAM ARAYIŞI

Özgün Zülal ŞİMŞEK

MONÎRÛ REVÂNÎPÛR’UN FOLKLORİK ESERİ KENÎZÛ ADLI KİTABININ TAHLİLİ

Serpil YILDIRIM

KRÄFTNER’İN “ES IST EINE SEEREISE BIS ZU DIR” ADLI ŞİİRİNİN “KHARON KOMPLEKSİ” EKSENİNDE ANALİZİ

Funda KIZILER EMER