BATI ANADOLU`NUN İŞGALİNİN TÜRK, YUNAN ve İNGİLİZ SİYASİ TARİHİNE ETKİSİ

Her ne kadar işgaller Yunanistan tarafından gerçekleştirilmiş olsa da, işgallerin perde arkasındaki devlet İngiltere’dir. İngiltere’nin bu süreçte en etkin rolü oynamasında, Batı Anadolu’nun da içinde yer aldığı Osmanlı coğrafyasında önemli çıkarlarının olması belirleyici rol oynamıştır. Buna karşın dünya savaşı sonrasındaki dönemde diğer galip devletlerin de Osmanlı mirasından daha fazla pay elde etme çabası ve bunun sonucunda İtilaf Devletleri arasında ortaya çıkan rekabet, Osmanlı Devleti’nin geleceğinin belirlenmesinde önemli bir role sahiptir. Dolayısıyla Batı Anadolu’daki Yunan işgali, Yunanlılar tarafından gerçekleştirilmeye çalışılan “Büyük Yunanistan” hayalinden daha öte uluslararası politikaların, İtilaf Devletleri arasındaki dengelerin ve çatışmaların ortaya çıkardığı bir süreçtir. Yaklaşık dört yıl süren bu işgal sürecini daha iyi anlayabilmek ve olayların gelişimini daha sağlam temeller üzerine oturtabilmek, dünya savaşının galip devletleri arasındaki müzakereleri, anlaşmaları ve çatışmaları daha iyi kavramakla mümkün olabilir.. Bir coğrafyadaki işgal döneminin uluslararası arka planını ve bunun işgal sürecine etkilerini ortaya çıkarmayı hedefleyen bu çalışmada, gelişmelerin seyrini daha iyi kavrayabilmek için sürecin en önemli aktörü olan İngiltere’nin arşiv belgelerine ve İngiliz basınına müracaat edilmiştir. Bu doğrultuda Yunan işgal sürecinde yaşananlar ve çok çeşitli taraflar aracılığıyla sergilenen politikalar, uluslararası gelişmeleri daha ön plana çıkaran bir bakışla yeniden yorumlanmaya, döneme ilişkin eksiklikler giderilmeye ve yeni tespitler yapılmaya çalışılmıştır.

PDF

___

Armaoğlu, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Ankara 1977.
Belen, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, Ankara 1973.
Çakmak, Nedim, İşgal Günlerindeki İşbirlikçiler, İstanbul 2006.
Coşkun, Alev, Kuvayı Milliyenin Kuruluşu, İstanbul 2005.
Ediz, İsmail, Batı Anadolu’da Yunan İşgali (1919-1922), Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2011.
Erdem, Nilüfer, Yunan Tarihçiliğinin Gözüyle Anadolu Harekâtı,1919-1922), İstanbul 2010.
Ergül, Teoman Kurtuluş savaşında Manisa, Manisa 1991.
Daleziou, Eleftheria, Britain and Greek Turkish War Settlement of 1919-1923, Glasgow University 2002.
Glenny, Misha, Balkanlar 1804-1999 Milliyetçilik, Savaş ve Büyük Güçler, İstanbul 2001.
Gülcan, Oğuz, Batı Anadolu’da Kuvayı Milliyenin Oluşumu, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2007.
Grigoriadis, Istoria, Tis Sighronis Elladas, (Çağdaş Yunanistan Tarihi), 1909-1940, Tomos [Cilt]: 1
Haciantoniyu, Kostas, Mikra Asia- O Apeleftherotikos Agonas, (Anadolu - Özgürleştirme Mücadelesi,) 1919-1922, Atina 1994.
Kırkpınar, Kenan, “Milli Mücadele Döneminde İngiliz Basını, Çağdaş”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı: 3, Yıl: 1993.
Klieman, Aaron S., “Britain’s War Aims in the Middle East in 1915”, Journal of Contemporary History, Cilt: 3, No: 3, The Middle East, Temmuz 1968.
Köklü, Nusret, Manisa, İşgalden Kurtuluşa, İzmir 1998.
MacMillan, Margaret, Paris 1919, Çev. Belkıs Dişbudak, Ankara 2004.
Miller, William, The Otoman Empire and Its Successors 1801-1927, New York 1974.
Özalp, Kazım, Milli Mücadele 1919–1922, Ankara 1985.
Speck, W. A., A Concise, History of Britain (1707-1975), Cambridge 1993.
Su, Kamil, Manisa ve Yöresinde İşgal Acıları, Ankara, 1982.
Tansel, Selahaddin, Mondros'tan Mudanya'ya Kadar, İstanbul 1991.
Turan, Şerafettin Türk Devrim Tarihi, Cilt: 1, Ankara, 1991.
YUNAN GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, HARP TARİH BAŞKANLIĞI (YGHTB), Yunan Ordusu İzmir`de, Atina 1928.
www. acikarsiv.ankara.edu.tr/fulltext/3320.pdf Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Erişim Tarihi: 26.08.2016
http://www.tarihsuuru.com/tsrd/haberdetay.asp?ID=4521 Batı Anadolu`da Yunan Mezalimi: Erişim Tarihi: 26.08.2016
http://w3.balikesir.edu.tr /~metinay/ Metin Ayışığı, ,Unutulan Soykırım:Batı Anadolu`da Yunan Mezalimi, Erişim Tarihi: 01.09.2016
http://www.bolsohays.com/yazarmakale-67/anonim-kastamonu-daki-rum-sayisi.html .Erişim Tarihi: 12.08.2016