Ekolojik İkilemler Hakkındaki Tutumların Sosyal Baskınlık Yönelimi ile İlişkisinin Araştırılması

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin sosyal baskınlık yönelimi ile ekolojik ikilemlere ilişkin tutumlarının ilişkisinin araştırılmasıdır. Aynı zamanda cinsiyet, ekonomik statü ve anne eğitim düzeyine göre gruplar arasındaki sosyal baskınlık yönelimi ile ekolojik ikilemlere yönelik tutumlar açısından farklılıkların araştırılması çalışmanın diğer amaçlarıdır. Veri toplamada Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği (SBY) ve Ekolojik İkilemler Tutum Ölçeği (EİÖ) kullanılmıştır. Katılımcılar İzmir’de yaşayan, çeşitli üniversitelerde eğitim gören 100 üniversite öğrencisidir. Bulgulara göre kadınlar daha düşük SBY ortalamaları ile erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı biçimde farklılaşmıştır. Ekonomik durum ve anne eğitimi değişkenleri açısından gruplar arasında SBY ve EİÖ puanları açısından anlamlı farklılıklar saptanamamıştır. Sosyal baskınlık yönelimi, EİO puanlarına ait varyansın %31’ini açıklamış, ekolojik ikilemlere ilişkin tutumların en iyi yordayıcısı olarak belirmiştir. Sosyal baskınlık yönelimi ile ekolojik ikilemlere ilişkin olumlu tutumların negatif korelasyonu saptanmıştır. Bulgu, sosyal baskınlık yöneliminde yükseliş ile ekolojik ikilemlere yönelik olumlu tutumların düşüklüğü ya da tam tersi şeklinde bir ilişkiye işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ekolojik ikilemler, Sosyal baskınlık yönelimi, Üniversite öğrencileri, Tutumlar

Examination of Relation of Attitudes Regarding Ecological Dilemmas With Social Dominance Orientation

The aim of this study is examination of the relationship between social dominance orientation and attitudes towards ecological dilemmas of university students. Also examination of differences of attitudes towards ecological dilemmas and social dominance orientation levels of students with their gender, economic status, and mother’s education level are other secondary aims of the presented study. Social Dominance Orientation Scale (SDO) and Ecological Dilemmas Scale (EDS) were used for data collection. Participants were 100 university students from various universities who lived at İzmir. According to findings females differed significantly with lower SDO mean scores than males. No differences were found among groups, regarding economic status and mother’s education variables, in terms of SDO scores and EDS scores. Social dominance orientation scores were appeared as best predictor of the EDS scores and %31variance of attitudes towards ecological dilemmas were explained by SDO mean scores. Social dominance orientation and positive attitudes regarding ecological dilemmas were correlated negatively. Finding points out a relation where social dominance orientation tend to be higher, positive attitudes regarding ecological dilemmas tend to be lower or vice versa.

Keywords:

Ecological dilemmas, Social dominance orientation, University students, Attitudes,

PDF

___

Basu, S., Zuo, X., Lou, C., Acharya, R., & Lundgren, R. (2017). Learning to be gendered: Gender socialization in early adolescence among urban poor in Delhi, India, and Shanghai, China. Journal of Adolescent Health, 61(4), 24-29. doi: 10.1016/j. jadohealth.2017.03.012.
Dambrun, M., Duarte, S., & Guimond, S. (2004). Why are men more likely to support group-based dominance than women? The mediating role of gender identification. British Journal of Social Psychology, 43, 287–297.
Duckitt, J. (2001). A dual-process cognitive-motivational theory of ideology and prejudice. InM. P. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 33, pp. 41–113). San Diego, CA: Academic Press.
Egri, C.P., & Ralston, D.A.(2004). Generation cohorts and personal values: A comparison of China and the United States. Organization Science,15(2), 210–220.
Jost, J. T., & Banaji, M. R. (1994). The role of stereotyping in system justification and the production of false consciousness, British Journal of Social Psychology, 33(1), 1-27.
Jylhä, K. M., Cantal, C., Akrami, N., & Milfont, T. L. (2016). Denial of anthropogenic climate change: Social dominance orientation helps explain the conservative male effect in Brazil and Sweden. Personality and Individual Differences, 98, 184–187.
Kagesten, A., Gibbs, S., Blum, R.W., Moreau, C., Chandra-Mouli, V., Herbert, A., & Amin, A. (2016). Understanding factors that shape gender attitudes in early adolescence globally: A mixed-methods systematic review. PLoS One, 11(6):e0157805. Epub 2016 Jun 24.
Karaçanta, H. (2002). Üniversite öğrencilerinin sosyal baskınlık yönelimi ve başka bazı değişkenler açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Mohai, P., & Twight, B.W. (1987). Age and environmentalism: An elaboration of the Buttel model using national survey evidence. Social Science Quarterly, 68,798–815.
Mc.Kibben, W. (1989). The end of nature. New York: Anchor books.
Milfont, L. T., Richter I., Sibley, G. C., Wilson, S. M., & Fischer, R. (2013). Enviromental consequences of the desire to dominate and be superior. Personality and Social Psychology Bulletin, 39 (9), 1127-1138.
Oakes, J.M., & Rossi, P.H. (2003). The measurement of SES in health research: Current practice and steps toward a new approach. Social Science & Medicine, 56(4),769-784.
Okumuşoğlu, S. (2017). Sosyal baskınlık yöneliminin kişilik özellikleriyle ilişkisi. Ulakbilge, 5 (12), 881-895.
Pampel, F.C., & Hunter, L.M. (2012). Cohort change, diffusion, and support for environmental spending in the united states. American Journal of Sociology, 118(2), 420-448.
Pfeifer, J. E., & Bernstein, D. J. (2003). Expressions of modern racism in judgments of others: Therole of task and target specificity on attributions of guilt. Social Behavior and Personality: Aninternational journal, 31, 749–766. http://doi.org/fh6dnx
Purser, R.E., Park, C., & Montuori, A. (1995). Limits to antropocentrism: Toward an ecocentric organization paradigm? Academy of Management Review, 20(4), 1053-1089.
Schmitt, M. T., & Wirth, J. H. (2009). Evidence that gender differences in social dominance orientation result from gendered self-stereotyping and group-interested responses to patriarchy. Psychology of Women Quarterly, 33,429–436.
Sidanius, J., Pratto, F., Van Laar, C., & Levin. S. (2004). Social Dominance Theory: Its Agenda and Method. Political Psychology, 25, 6, 845-880.
Sidanius, J., Pratto, F., & Mitchell, M. (2001). In group identification, social dominance orientation, and differential intergroup social allocation. The Journal of Social Psychology, 134 (2),151-167.
Smith, M.B. (1968). Attitude change. International encyclopedia of the social sciences (pp.458-467). New York: Crowell Collier & MacMillan.
Stern, P. C., Kalof, L., Dietz, T., & Guagnano, G. A. (1995). Values, beliefs, and pro environmental action: Attitude formation toward emergent attitude objects. Journal of Applied Social Psychology, 25, 1611–1636. doi:10.1111/j.1559-1816.1995.tb02636.x
UNEP-WCMC & IUCN [United Nations Environment Program]. (2016). Protected Planet Report 2016. UNEP-WCMC and IUCN: Cambridge UKand Gland, Switzerland. Accessed 26.07.2017 from https://www.unep-wcmc.org/.../protected-planet- report-2017.
West, K. (2016). Sexual restrictions beyond anti-gay prejudice: Anal sex, oral sex, masculinity and sexual prejudice in Jamaica. International Journal of Sexual Health, 28(4), 278-285, doi: 10.1080/19317611.2016.1223251
Yalçın, Ö. (2009). Ekolojik ikilemlere ilişkin tutum, toplumsal sorumluluk ve yabancılaşmanın toplumsal değer yönelimi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Yu, C., Zuo, X., Blum, R.W., Tolman, D.L., Kågesten, A., Mmari, K., De Meyer, S., Michielsen, K., Basu, S., Acharya, R., Lian, Q., & Lou, C. (2017). Marching to a different drummer: A cross-cultural comparison of young adolescents who challenge gender norms. Journal of Adolescent Health, 61(4), 48-54. doi: 10.1016/j. Jado health.2017.07.005.