ÇOCUK GELİŞİMİ ÖĞRENCİLERİNİN ÇOCUK SEVME DÜZEYLERİNİN ÇOCUK KATILIMI FARKINDALIĞI DÜZEYLERİNİ YORDAYICI ETKİSİ

Küçük çocuklarla çalışan öğretmenlerin, uzmanların, araştırmacıların, çocukları sevmesi ve onların haklarının farkında olup, haklarına saygı duyması gereklidir. Böylece yetişkin-çocuk arasında etkili iletişim kurulabilir ve çocukların gelişimleri desteklenebilir. Bu araştırmada, mezun olduklarında çoğunlukla küçük çocuklar ile çalışan çocuk gelişimi programı öğrencilerinin, çocuk sevme düzeylerinin, çocuk katılımı farkındalığı düzeylerini yordayıcı etkisi incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Pamukkale Üniversitesi’ne bağlı üç meslek yüksekokulunun, çocuk gelişimi programında öğrenimine devam eden 271 birinci sınıf ve 244 ikinci sınıf olmak üzere 515 öğrenciden oluşmuştur. Çalışma grubundaki öğrencilerin neredeyse yarısı meslek liselerinin çocuk gelişimi bölümü mezunudur. Çalışmada, katılımcıların çocuk sevme düzeylerini ölçmek için Çocuk Sevme Ölçeği, çocuk katılımı farkındalık düzeylerini ölçmek için ise Çocuk Katılımı Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Çocuk Katılımı Farkındalık Ölçeği, Katılımda Dekorasyon, Katılımda Çocuğun Görüşüne Saygı, Katılımda Zorlama, Katılımda Ayrım Gözetmeme ve Katılımda Fizyolojik İhtiyaçlar olmak üzere beş alt ölçekten oluşmaktadır. İlişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre çocuk sevme düzeyi, beş çocuk katılımı farkındalığı boyutundan üçünü (Çocuğun Görüşüne Saygı, Katılımda Ayrım Gözetmeme ve Katılımda Fizyolojik İhtiyaçlar) anlamlı biçimde yordamaktayken ikisini (Katılımda Dekarasyon ve Katılımda Zorlama) yordamamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre çocuğu sevmenin, onun katılım hakkını da önemsemeyi beraberinde getirebileceği söylenebilir. Başka bir ifade ile çocuk sevgisi, çocukların katılım haklarını önemsemeyi sağlayabilen bir değişken olarak adlandırılabilir. Çalışma kapsamında, ayrıca çocukları sevmenin, demokratik ve başarılı bir eğitmen olmak için önemli bir koşul olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk gelişim programı, çocuk sevme, çocuk katılımı, çocuk hakları

PDF

___

A Guide to Buildıng Healthy Parent-Child Relationships (2012). A Guide to Buildıng Healthy Parent-Child Relationships: A Positive, Rights-Based Approach. https://resourcecentre.savethechildren.net/sites/default/files/documents/6182.pdf. Erişim tarihi: 01.05.2020.
Coşkun, T. (2015). Early childhood teachers’ beliefs towards participation rights of children. Unpublished master thesis. Ankara: Middle East Technical University.
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, (2004). https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf. Erişim tarihi 01.05.2020.
Çocuk Katılımı El Kitabı (2009). https://www.unicef.org/turkey/media/7191/file/%C3%87ocuk%20Kat%C4%B1l%C4%B1m%C4%B1%20El%20Kitab%C4%B1%20-%202009.pdf. Erişim tarihi: 01.05.2020
Çocuklar İçin Bilgi (2017). https://www.unicefturk.org/yazi/cocuklar-icin-bilgi. Erişim tarihi: 01.05.2020
Durmuşoğlu Saltalı N, ve Erbay F. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin konuşma, dinleme ve empati becerilerinin çocuk sevme davranışı açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 159-174.
Duyan, V. ve Gelbal, S. (2010). Barnett Çocuk Sevme Ölçeği’ni Türkçe’ye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 33(148), 40-48.
Faiz, M., Körükcü, M., ve Karadeniz, O. (2016). The analysis of the relation between social studies and primary school teachers ' levels of liking of children and their job satisfaction in terms of diverse variable. Journal of Human Sciences, 13(3), 4861-4875.
Kabaklı Çimen, L. (2015). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin çocuk sevme eğilimlerine etki eden değişkenlerin incelenmesi. Turkish Studies, 10(11), 811-830.
Kardeş, S., Banko, Ç., Eren, E., ve Antakyalıoğlu, Ş. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin görüşleri. Asos Journal, 5(54), 469-481.
Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Kasapoğlu, K., ve Akyol, T. (2012). Liking of children as a predictor of attitudes toward children’s rights. The New Educational Review. 28(2), 49-59.
Kaya, S. Ö. (2011). Öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin görüşleri. Afyonkarahisar örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Polat, B. D., Ersoy, Ö. A. ve Toran, M. (2017). Çocuk katılımı farkındalık ölçeği (ÇKFÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 186-215.
Protecting Children is Everyone’s Business (2009). Protecting Children is Everyone’s Business: National Framework for Protecting Australia’s Children 2009–2020. https://www.dss.gov.au/sites/default/files/documents/child_protection_framework.pdf. Erişim tarihi: 01.05.2020.
Tozduman Yaralı, K., ve Güngör Aytar, F. A. (2017). Okul öncesi sınıflarında çocuğun katılım hakkının çocukların ve öğretmenlerin görüşlerine göre incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 29-47.
Türk, R., Kardaş Özdemir, F., ve Kerimoğlu Yıldız, G. (2017). Öğretmenlerin çocuk sevme durumlarının belirlenmesi: Kars örneği. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi, 7(1), 45-52.
Yazıcı, Z. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk sevme eğilimlerinin incelenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, III(2), 279-286.
Yüksel, B., ve Yazıcı, Z. (2019). Öğretmen adaylarının çocuk katılım hakkına ilişkin farkındalıklarının değerlendirilmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(2), 457-477.