Basketbol Hakemlerinin Fiziksel Öz Saygıları ile Öz Yeterlilikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Araştırmanın amacı basketbol hakemlerinin fiziksel öz saygı düzeyleri ile öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 2017-2018 yılında Ankara ilinde aktif olarak basketbol hakemliği yapan hakemler oluşturmaktadır. Araştırmada evrenin tamamı örnekleme dahil edilmiştir. Araştırmaya katılan hakem grubunu %19’u (n = 22) kadın ve %81’i (n = 93) erkek olmak üzere 115 hakem oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Karaçam (2016) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Fiziksel Saygı Ölçeği (FSÖ) ve Karaçam ve Pulur (2017) tarafından geliştirilen Hakem Öz Yeterlik Ölçeği (HÖYÖ) kullanılmıştır. Değişkenler arası ilişkilerin belirlenmesi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, hakemlerin cinsiyete göre karşılaştırılmasında t testi kullanılmıştır. Basketbol hakemlerinin FSÖ alt faktörü olan atıf puanı, HÖYÖ toplam puan ve HÖYÖ alt faktörleri ile hakemlerin yaşları ve hakemlik yılları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Basketbol hakemlerinin FSÖ toplam puan ve alt faktörleri, HÖYÖ toplam puan ve HÖYÖ alt faktörleri arasında bütün değişkenlerin birbiriyle pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili oldukları görülmüştür. Sonuç olarak basketbol hakemlerinin yaşları ve hakemlik yıllarının hakemlerin atıf, öz yeterlik ve öz yeterlik alt faktörleri üzerinde önemli değişkenler olduğu ve basketbol hakemlerinin fiziksel öz saygı ve hakem öz yeterlik düzeylerinin birbirini pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Basketbol Hakemleri, Fiziksel Öz Saygı, Hakem Öz Yeterliği, Öz Yeterlik, Hakem

Examining the Relationship between Basketball Referees’ Physical Self-Esteem and Self-Efficacy

The aim of the study is to investigate the relationship between basketball referees' physical self-esteem and self-efficacy levels. The research design is defined as relational screening design. The universe of the study consists referees who actively served in Ankara in 2017-2018 and the whole universe was included in the sample. The participants of the study consisted of a total of 115 referees, 19% (n=22) females and 81% (n=93) males. In the study, a demographic information form, the Physical Esteem Scale (PES) which was adapted by Karaçam (2016) and the Referee Self-Efficacy Scale (REFS) which was developed by Karaçam and Pulur (2017) were used as data collection tools. Pearson Product Moment Correlation Coefficient was used to determine the relationship between variables, and t-test was used to compare the referees by gender A positive and significant relationship was found between referees' reference score, which is one of the subscales of PES, REFS total score and its subscales and referees' ages and refereeing experiences. All variables were found to be positively and significantly correlated with PES total score and its subscales and REFS total score and its subscales. As a result, it was concluded that ages and refereeing experience of the referees were significant variables on attribution, self-efficacy and the sub-factors of self-efficacy and that basketball referees' physical self-esteem and self-efficacy levels positively affected each other.

Keywords:

Basketball Referees, Physical Self-Esteem, Referee Self-Efficacy, Self-Efficacy, Referee,

PDF

___

Adams, G., Turner H., &Bucks R. (2005). The experience of body dissatisfaction in men. Body Image, 2(3), 271-283. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2005.05.004.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Confalonieri, E., Gatti, E., Ionio, C., & Traficante, D. (2008). Body Esteem Scale: a validation on Italian adolescents. Psychometrics: Methodology in Applied Psychology, 15(3), 153-165.
Dotse, J. E., & Asumeng, M. (2014). Relationship between body ımage satisfaction and psychological well-being: the impact of africentric Values. Journal of Social Science Studies, 2(1), 320. Doi:10.5296/jsss.v2i1.6843.
Ekmekçi, R. (2008). Basketbol hakemlerinin stres kaynakları ile stresle başa çıkma yöntemlerinin tesbiti ve önleyici yönetsel uygulamaların geliştirilmesi(Unpublished doctoral dissertation). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Ekmekçi, R. (2016). Hakemlikte psikolojik hazırlık. Ankara: Detay Yayıncılık.
Farshad, T., Esmaeili, M. R., & Bavandpour, R. (2013). The effect of self-efficacy on job satisfaction of sport referees. European Journal of Experimental Biology, 3,2, 219-225.
Feltz, D. L., Short, S. E., & Sullivan, P. J. (2008). Self-efficacy in sport. Champaign, IL: Human Kinetics.
Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th ed.). New York: McGraw-Hill.
Guillén, F., & Feltz, D. L. (2011). A conceptual model of referee efficacy. Frontiers in psychology, 2, 25, 1-5. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2011.00025.
Hepler, T. J., & Feltz, D. L. (2012). Take the first heuristic, self-efficacy, and decision-making in sport. Journal of Experimental Psychology: Applied, 18(2), 154-161. https://doi.org/10.1037/a0027807.
Karaçam, A. (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin başarı algılarında yordayıcı olarak akademik iyimserlik, psikolojik iyi oluş ve fiziksel saygı. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karaçam, A. ve Adıgüzel, S. N. (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel saygı düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 62-74.
Karaçam, A. ve Pulur, A. (2016). Identification the relation between active basketball classification referees' empathetic tendencies and their problem solving abilities. Universal Journal of Educational Research, 4, 1912 - 1917. https://doi.org/10.13189/ujer.2016.040822.
Karaçam, A. ve Pulur, A. (2017a). Hakem öz yeterlik ölçeği’nin (HÖYÖ) Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 118-128.
Karaçam, A. ve Pulur, A. (2018). Hakemler için mesleki haz ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması-himhö. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 35-45. https://doi.org/10.31680/gaunjss.416737.
Karaçam, A., & Pulur, A. (2017b). Examining the relationship between referee self-efficacy and general self-efficacy levels of football, basketball and handball referees. Universal Journal of Educational Research, 5, 9, 1571-1579. https://doi.org/10.11114/jets.v5i8.2450.
Karaçam, A., & Pulur, A. (2017c). Examining the relationship between referee self-efficacy and general self-efficacy levels of basketball referees in terms of certain variables. Journal of Education and Training Studies, 5(8), 37-45.
Karaçam, A., Pulur, A. ve Adıgüzel, S. N. (2017). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki haz ve fiziksel öz saygi düzeyleri arasindaki ilişkinin incelenmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(2), 62-74.
Mendelson B.K., Mendelson M. J., & White D.R. (2001). Body-esteem scale for adolescents and adults. Journal of personality assessment, 76(1): 90-106. https://doi.org/10.1207/S15327752JPA7601_6.
Myers, N. D., Feltz, D. L., Guillén, F., & Dithurbide, L. (2012). Development of, and initial validity evidence for, the Referee Self-Efficacy Scale: A multistudy report. Journal of sport and Exercise Psychology, 34(6), 737-765.
Schilder, P. (1950). The Image and Appearance of the Human Body New York: Int. J. Univ. Press.
Spencer, B. D. (2015). Self-efficacy and Performance in Volleyball Referees. Michigan State University. Kinesiology.
Tuero, C., Tabernero, B., Marquez, S., & Guillen, F. (2002). Análisis de los factores que influyen en la práctica del arbitraje [Analysis of the factors affecting the practice of refereeing]. SCAPE, 1(1), 7–16.
Uğur, G. (1996). Üniversite öğrencilerinde atılganlık ile beden algısı ilişkisi. Yüksek lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.