Güneyli Salınımın Yeşilırmak Havzası Üzerindeki Etkileri
Son yıllarda yapılan çalışmalar, iklim değişiklilerinin hidrolojik döngünün bileşenleri üzerinde önemli etkilere sebep olduğunu göstermektedir. Çok geniş alanlarda sürekli olmayan atmosfer hareketinin bir sonucu olan geniş ölçekli salınımlar (basınç dalgalanmaları) dönemsel karaktere sahip iklim anomalileridir. Bu anlamda Güneyli Salınımın değişkenliğini kontrol eden mekanizmaları anlamak iklim değişimini kontrol eden sistemleri de anlamamıza yardımcı olacaktır.
Bu sebepten dolayı, çalışmada, Karadeniz Bölgesindeki Yeşilırmak Havzasında yer alan 17085, 17086, 17087, 17030 No’lu meteoroloji istasyonlarına ait yağış verilerinin homojenlik ve trend analizleri ile Oceanic nino index tablosunun ekstrem evreleri ile karşılaştırılmalar yapılarak Güneyli Salınımın bölge üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Yağış verilerinin istatistiksel olarak araştırılmasında homojenlik analizlerinden Buishand, Pettitt ve Run testleri, parametrik olmayan trend analizlerinden Mann-Kendall, Modifiye Mann-Kendall, Spearman Rho ve Sen’in T testleri kullanılarak, eğim yönleri Sen’in Trend Eğim Metodu kullanılarak ve istatistiksel olarak anlam ifade eden değişimlerin başlangıç yılları Mann-Kendall Sıra Korelasyon testi kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda Pettitt testinden elde edilen kırılma yılları ile Güneyli Salınım’ın index değerlerinin etkili olduğu yıllar paralellik göstermiştir.
Anahtar Kelimeler:
Karadeniz Bölgesi, Güneyli Salınım, Homojenlik, Trend, Yağış
The Effect of The Southern Oscillation on Yeşilirmak Basin
Recent studies have shown that climate changes have important effects on the components of the hydrological cycle. Large-scale oscillations as a result of the atmosphere movement are climate anomalies with periodic characteristics. In this sense, understanding the mechanisms controlling the variability of the Southern Oscillation will help us to understand the systems that control climate change. For this reason, in this study, the effect of Southern Oscillation was investigated on the region by comparing the homogeneity and trend analysis of the rainfall data of the meteorological stations 17085, 17086, 17084, 17030 of the Yeşilırmak basin in the Black Sea region with the extreme phases of the Oceanic Nino Index table. In the statistical analysis of rainfall data were used for homogeneity analysis; Buishand, Pettitt and Run tests and for nonparametric trend analysis; Mann-Kendall test, Modified Mann-Kendall test, Spearman Rho test and Sen-T test. The slope direction of the data was determined by using a trend slope method suggested by Sen, and the beginning years of the statistically meaningful changes were determined by using the Mann-Kendall rank correlation test.
As a result of the study, the fracture years obtained from the Pettitt Test and the years that high index values were parallel.
Keywords:
Black Sea, Southern Oscillation, Trend Analysis, Precipitation,
___
- [1] Cengiz, T., 2005, Türkiye göl seviyelerinin hidroklimatolojik analizi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi
- [2] Kılıç, N., 2016, Konya ili uzun yıllar yağış-sıcaklık kayıtlarının analizi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
- [3] Yu, Y.S., Zou, S., Whittemore, D., 1993, Non-Parametric trend analysis of water quality data of rivers in Kansas, Journal of Hydrology 150: 61-80
- [4] Pettitt A. N. (1979), A Non-Parametric approach to the change-point detection, applied Statistics, Cilt 28, s.126-135
- [5] Çoban, E., 2013, İklim değişikliğinin Türkiye genelindeki yağış eğilimlerine etkisinin araştırılması, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
- [6] Kadıoğlu, M., Tulunay. Y., Borhan, Y., 1999, Variability of Turkish precipitation compared to E1 Nino Events, Geophysical Research Letters, Cilt:26, No:11, sh. 1597-1600
- [7] Van Belle ve Huges, 1984., Nonparametric tests for trend in water quality. Water Resources Research., 20, 127-136
- [8] İçağa, Y., Harmancıoğlu, N., 1995, Yeşilırmak Havzası’nda su kalitesi eğilimlerinin belirlenmesi, Türkiye İnşaat Mühendisliği XIII. Teknik Kongresi, Ankara-Türkiye, 482-497
- [9] Toros, H., 1993, Klimatolojik Serilerden Türkiye İkliminde Trend Analizi, İstanbul Teknik Üniversitesi , Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
- [10] Kiladis, G.N. ve Diaz, H.F., 1989. Global climatic anomalies associated with extremes in the Southern Oscillation Journal of Climate 2: 1069-1090.
- [11] Cığızoğlu, K., Yıldız, M., Bayazıt, M., Malkoç, Y. ve Önöz, B. 2002, Türkiye nehirleri taşkın ortalama ve düşük akımlarındaki trendler. İTÜ İnşaat Fakültesi Dekanlığı, İTÜ Araştırma fonu Projesi, 265
- [12] Yıldırım, I., Diker, E., Önöz, B., 2017, Kuzey Atlantik ve Güney Salınımlarının 2007-2008 kuraklığına etkileri, 9. Ulusal Hidroloji Kongresi, 563 – 569
- [13] Karabörk, M. Ç., & Kahya, E. (2009). The links between the categorised Southern Oscillation indicators and climate and hydrologic variables in Turkey. Hydrological processes, 23(13), 1927-1936
- [14] Anonim, 2019, https://www.google.com/url?sa=i&source=images&cd=&ved=2ahUKEwiywZOurN3jAhVJKewKHXnzDHAQjRx6BAgBEAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.cografyaci.gen.tr%2Fyesilirmak-havzasi-gelisim-projesi-yhgp-yesilirmak-havzasi-gelisim-projesinin-amaclari-nelerdir%2F&psig=AOvVaw3wJH5Rmwurapkp7TwH-1cj&ust=1564600272522319
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Zeynep Cansu AYTURAN
Sayıdaki Diğer Makaleler
Hibrit Fotovoltaik Isıl PVT-su ve PVT-hava Güneş Kollektörlerinin İncelenmesi
Endüstriyel Yan Ürünlerin Yeniden Değerlendirilmesi
Birkan GÖKPINAR, Semir GÖKPINAR
Literatüre Göre Dünya ve Ülkemizden Örneklerle Akıllı Kent Kavramının İrdelenmesi
Güneyli Salınımın Yeşilırmak Havzası Üzerindeki Etkileri
Göknur Elif YARBAŞI, Ali İhsan MARTI
Güneyli Salınımın İç Anadolu Bölgesi Yıllık Yağış Eğilimlerine Etkisi