Yıldız Ulkat ONGUN, Vahide Aslıhan DURAK, Halil İbrahim ÇIKRIKLAR

Acil Servise Başvuran Hasta ve Yakınlarının Sosyokültürel ve Sosyoekonomik Düzeylerinin Ambulans Kullanımına Etkisinin Araştırılması

Acil ambulans sisteminin ve sevk zincirinin uygunsuz olarak kullanılması günümüz modern sağlık sisteminin sorunlarından biridir. Halkın bu hizmeti kullanım oranı kişilerin sosyoekonomik şartlarına, sağlık hizmetlerine ulaşım süresine, yaşına ve geçirdiği kazanın veya hastalığının derecesine göre değişebilir. Çalışmamızda; üniversitemiz acil servisine 112 acil ambulans hizmetleri aracılığı ile başvuran hastaların ve hasta yakınlarının sosyokültürel, sosyoekonomik ve eğitim durumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Acil servisimize 112 ambulansı ile başvuran 500 hasta prospektif olarak çalışmaya dahil edildi. Hastalar, hasta yakınları ve 112 ekipleri ile görüşülerek hastaların verileri toplandı. Cinsiyet, yaş, eğitim durumu, gelir durumu, önceki ambulans kullanımları, sağlık güvencesi, çalışma durumu, şikayetleri ve tanısı gibi bilgileri toplanarak istatistiksel analizi yapıldı. Çalışmamızda ambulans kullanımının erkeklerde daha fazla olduğu ve 65 yaş üstü grupta fazla olduğu saptanmıştır. Gelir düzeyi artışının uygunsuz ambulans kullanımını azalttığı görülmüştür. Daha önceden ambulans kullanımı olmayan hasta grubunun daha fazla oranda olduğu görülmüştür. Yine bu grupta uygunsuz kullanım oranı daha yüksek oranda saptanmıştır. 112 aramalarında en yüksek oranın hasta yakınları tarafından aranma olduğu ve en düşük oranın ise hastanın kendisi tarafından aranması olduğu görülmüştür. Sonuç olarak; uygun ambulans kullanımı için hastaların bilinçlendirilmesi ve hastaların acil servis başvurularında kullanabilecekleri alternatif ulaşım sistemleri gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

acil servis, ambulans, sosyokültürel düzey

Investigation of the Effect of Sociocultural and Socioeconomic Levels of Patients and their Relatives for Ambulance Use in Emergency Department

Improper use of the emergency ambulance system and transfer systems is one of the most important problems of today's modern health care system. People's use of this service may vary depending on the socioeconomic conditions, the time for accessing to health services, the age, and the degree of the accident or disease. In our study; it was aimed to reveal the sociocultural, socioeconomic and educational status of the patients and their relatives who applied to the emergency department of our university through 112 emergency ambulance services. 500 patients who referred to our emergency department with an ambulance of 112 were included in our study.Patients, their relatives and 112 teams were interviewed and the data of the patients were collected. Statistical analysis was conducted by gathering information such as gender, age, educational status, incomes tatus, previous ambulanceusage, health insurance, working status, complaints and diagnosis. We found that the use of ambulance in our study was higher in men and in over 65 years age group. The increase in income level was found to reduce the inappropriate ambulance use. It was obtained that the patient group, which had not previously used ambulance, was found to be higher. The highest ambulance call rate was found to be called by the patient's relatives and the lowest rate was found to by the patient himself. As a result; the consciousness should be increased for appropriate ambulance use and alternative transporting systems for emergency admissions should be developed.

Keywords:

emergency department, ambulance, sociocultural level,

PDF

___

1.Yataklı sağlık tesislerinde acil servis hizmetlerinin uygulama usul ve esasları hakkında tebliğ. Sağlık Bakanlığından, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 16/10/2009, Yayımlandığı Resmi Gazete No: 27378.
2. Eagle J, Rideout E, Price M, McMann C, Wonnacot E. Misuse of emergency department by elderly population: Myth or realty. J Emerg Nurs .1993;19:212-8.
3. Holliman CJ. Designing a new emergency medicine facility. Acil Tıp Dergisi. 2001; 1(1): 57-60.
4. Weinick RM, Zuvekas SH, Cohen JW. Racial and ethnic differences in access to and use of health care services, 1977 to 1996. MediCareResRev 2000: 57(Suppl 1): 36-54.
5. Coleman P, Irons R, Nicholl J.Will alternative immediate care services reduce demands for non-urgent treatment at accident and emergency? EmergMed J. 2001; 18(6): 482-7.
6. Afilalo J, Marinovich A, Afilalo M, et al. Non- urgent emergency department patient characteristics and barriers to primary care. AcadEmergMed .2004; 11(12): 1302-10.
7. Bezzina AJ, Smith PB, Cromwell D, Eagar K. Primary care patients in the emergency department: who are they? A review of the definition of the ‘primary care patient’ in the emergency department. EmergMedAustralas. 2005; 17(5-6): 472-9.
8. Oktay C, Cete Y, Eray O, Pekdemir M, Gunerli A. Appropriateness of emergency department visits in a Turkish university hospital. CroatMed J. 2003; 44(5): 585- 91.
9. Morgans A, Burgess S. Judging a patient’s decision to seek emergency healthcare: clues for managing increasing patient demand. AustHealthRev. 2012 ;36:110-4.
10.Kıdak L, Keskinoğlu P, Sofuoğlu T, Ölmezoğlu Z. İzmir İlinde 112 Acil Ambulans hizmetlerinin kullanımının değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi. 2009;19(3):113-9.
11. Kawakami C, Ohshige K, Kubota K, Tochikubo O. Influence of socioeconomic factors on medically unnecessary ambulance calls. BMC Health Services Research. 2007; 7:120.
12. Rucker DW, Edwards RA, Burstin HR, O'Neil AC, Brennan TA. Patient specific predictors of ambulance use. AnnEmergMed. April 1997; 29:484-91.
13. Richards JR, Ferrall SJ: Inappropriate use of emergency medical services transport: comparison of provider and patient perspectives. AcadEmergMed. 1999;6: 14-20.
14. Keskinoglu P, Sofuoglu T, Ozmen O, Gündüz M, Ozkan M. Older people's use of pre-hospital emergency medical services in Izmir, Turkey. Archives of gerontology and geriatrics 2010; 50: 356-60.