SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ

Bu çalışmada, hayvancılık işletmelerinin yoğun olduğu Kütahya ilinde bulunan süt sığırı işletmelerinin mevcut uygulamadaki atık depolama, değerlendirme ve yönetim sistemleri, işletmelerde oluşan hayvansal atıkların fonksiyonel özellikleri ve çevreye olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle bölge genelini temsil edebilecek 100 adet süt sığırı işletmesi çalışma materyali olarak seçilmiştir. Önceki çalışmaların sonuçları ile birlikte değerlendirmeler yapılarak, süt sığırı hayvancılığının bölgemizdeki geleceği açısından uygulanabilir öneri ve yaklaşımlar sunulmuştur. Araştırma alanında bulunan işletmelerin gübre yönetimleri incelendiğinde, %66’sında insan gücü ve kürekle toplanan gübre, %80 oranında açıkta yığın olarak uygun olmayan koşullarda bekletilmektedir. İşletmelerin sadece %20’sinde gübre deposu bulunmakta ve araştırma alanı işletmelerinin önemli bir kısmı (%62) yerleşim alanları içinde faaliyet göstermektedir. İşletmelerin %47’si su kaynaklarına çok yakın konumda bulunmakta ve çoğunluğunda gübre toplama ve depolama yöntemleri uygun olmayan koşullarda yapıldığı için ekolojik anlamda potansiyel tehlike unsurları içermektedir. Su, toprak, görüntü ve koku kirliliğinin önlenebilir olması, işletmelerin yerleşim yerlerine, su kaynaklarına yeterli uzaklıkta ve uygun alt yapı ile kurulup işletilmeleri ile mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Gübre Yönetimi, Barınak, Atık Depolama, Süt Sığırları, Çevre Kirliliği

Evaluation of Waste Management Systems in Dairy Cattle Farms in Terms of Environmental Pollution: Kütahya Case Study

In this study, the waste storage, evaluation and management systems in the current practice, the functional characteristics of the animal wastes formed in the dairy cattle farms in Kütahya province and their effects on the environment were evaluated. Therefore, 100 dairy cattle enterprises located in Kütahya province, where dairy e farms are concentrated and thought to be able to illustrate the region in general, were selected as the study material. Making evaluations together with the results of the previous studies, practical suggestions and approaches for the future of dairy cattle breeding in the region were presented. When the manure management of the dairy cattle operations is examined, in 66% of the manure collected with labor and shovels, 80% of the manure is kept in an open pile under unsuitable conditions. Only 20% of the farms have manure storage and a significant proportion (62%) of the farms are operated within thesettlements. Forty seven percent of the enterprises are located very close to the water resources, the majority of them contain ecological potential hazards as manure collection, and storage methods are carried out under unfavorable conditions. Water, soil, image and odor pollution can be prevented by establishing and operating the farms with sufficient infrastructure and sufficient distance to settlements and water resources.

Keywords:

Manure Management, Dairy Cattle Barn, Waste Storage, Dairy Cattle, Environmental Pollution,

PDF

___

Akyol, N. (2013) Sıvı hayvan gübresinin pamuk tarımında üst gübre olarak kullanılabilirliği ve uygun doz araştırması, Yüksek Lisans Tezi, ADÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Aydın.
Anonim (2018) Kütahya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü brifing raporu. Kütahya Tarım ve Orman Müdürlüğü.https://kutahya.tarimorman.gov.tr/Belgeler/2018Brifingi.pdf. (Erişim Tarihi:06.10.2019).
Anonymous, (2008) Guidelines for sustainable manure management in asian livestock production systems, IAEA-TECDOC-1582,VIENNA 2008, ISBN 978-92-0-111607-9.
Atılgan, A., Erkan, M., Saltuk, B., Alagöz, T. (2006) Akdeniz bölgesindeki hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği, Ekoloji Dergisi (58) 1-7.
Cayley, J., Johnson, J. ve Ward, D. (2004) Nutrient Management Act Sitting Regulations for Manure Storage Structures. http://www.gov.on.ca/OMAFRA/engl ish/engineer/facts/04-11.htm (Erişim Tarihi: 23.05.2010).
Erkan Can, M., Boğa, M. (2019) Niğde ili sığırcılık işletmelerinde atık yönetimi, KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2): 260-269. 10.18016/ksutarimdoga.vi.469383
Gökkür, S. (2016) İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi, Apelasyon Dergisi, 34
Güler, O., Aydın, R., Diler, A., Yanar, M., Koçyiğit, R., Maraşlı, A. (2017) Sığırcılık işletmelerinin barınak özellikleri üzerine bir araştırma; Erzurum ili Narman ilçesi örneği. YYÜ Tar Bil Derg, 27(3): 369-405.
Kayar, Y. (2011) Denizli yöresi süt sığırcılığı işletmelerinde barınakların yapısal yönden değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, ADÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Aydın.
Kılıç İ., (2011). Hayvan barınaklarında hava kirleticilerinin karakterizasyonu, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa
Polat, H. E., Olgun, M. (2009) Hayvancılık işletmelerindeki atık yönetimi uygulamalarının su kirliliği üzerine etkileri, GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2) 71-80.
Soyer, G. (2014) Aydın ili süt sığırcılığı işletmelerinde gübre yönetim uygulamaları ve bitkisel üretimde gübre kullanım olanaklarının geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, ADÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı. Aydın.
Şahin, K., Gül, A., Koç, B., Dağıstan, E. (2001) Adana İlinde Entansif Süt Sığırcılığı Üretim Ekonomisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2); 19-28.
Tilki, M., Sarı, M., Aydın, E., Işık, S. (2013) Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: ı. mevcut durum, Kafkas Üniv. Vet. Fak. Dergisi, 19(1), 109-116. doi: 10.9775/kvfd.2012.7282
Varol, H. (2017) Hayvancılık işletmelerinde oluşan atıkların işletimi ve olası çevre etkileri; Afyonkarahisar örneği, Yüksel Lisans Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama ABD, Isparta.