İbn Küllâb el-Basrî’nin Kader Anlayışı

İnsanlık tarihi kadar eski bir problem olan kader hakkındaki tartışmalar İslâm coğrafyasına erken denebilecek bir tarihte girmiştir. Hicrî ikinci asır başlarında şiddetlenen tartışma, birinci asır sonu itibariyle fırkalar arasında ilk tartışmalara konu olmakta ve ilk İslam mütefekkiri denilebilecek zevat arasında tartışılmaktaydı. Bu makale, hicrî üçüncü asrın İslâm âlimi İbn Küllâb el-Basrî’nin konu hakkındaki görüşlerini ele alacaktır

Anahtar Kelimeler:

Kader, halk, kudret, istitaat, İbn Küllâb

İbn Küllâb el-Basrî’nin Kader Anlayışı

Keywords:

-,

PDF

___

Abdulcebbâr, Kâdî, Kâdî İmâdüddîn Ebu’l-Hasen Abdulcebbâr b. Ahmed el-Hemedânî (v. 415/1024) el-Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhîd ve’l-‘Adl, (nşr. Tahâ Kâdî, Hüseyin-İbrahim Medkûr ve diğer- leri), I-XX, Mısır, tsz.
Abdulcebbâr, Kâdî, Şerhu’l-Usûli’l-hamse, (nşr, Abdülkerîm Osman), Kahire, 1975.
Aliyyu’l-Kâri, Ebu’l-Hasen Nureddin Ali b. Sultân Muhammed el Herevî (v. 1014/1605), Şerhu’l- Fıkhi’l-ekber, Mısır, 1375/1955.
el-Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdulkâhir b. Tâhir (v. 429/1037), Usûlu’d- dîn, İstanbul, 1346/1927.
el-Eş’arî, Ebu’l-Hasen Ali b. İsmâil (v. 324/936), Makâlâtu’l- islâmiyyîn ve’htilâfü’l-musallîn, (nşr. Hellmut Ritter), I-II, İstan- bul, 1930.
İbnü’n-Nedim, Ebu’l-Ferec Muhammed b. İshak b. Muhammed (v. 438/1047), el-Fihrist fî ahbâri’l-ulemâ’i’l-musannifîn mine’l- kudemâ ve’l-muhdesîn ve esmâi kütübihim, (nşr. Dr. Yusuf Ali Tavîl), Beyrut, 1322/2002.
Kehhâle, Ömer Rıza, Mu’cemu’l-müellifîn, I-XV, Beyrut 1957.
en-Nesefî, Ebu’l-Mu‘în, Tebsıratü’l-edille fî usûli’d-dîn, (nşr. Claude Selame), I-II, Dımaşk, 1993.
Özsoy, Ömer-Güler, İlhami, Konularına Göre Kur’an, Ankara, 2005.
Pezdevî, Ebu’l-Yusr Sadrulislâm Muhammed b. Muhammed (v. 493/1099), Ehl-i Sünnet Akadi, (çev. Şerafettin Gölcük), İstan- bul, 1980.
Taftazânî, Kelâm İlmi ve İslâm Akâidi Şerhu’l-Akâid, (çev. Süleyman Uludağ) İstanbul. 1980.
Yavuz, Yusuf Şevki,“ İbn Küllâb”, DİA., XX, İstanbul, 1999.
Yücedoğru, Tevfik, Ehl-i Sünnet’e Giden Yolda İbn Küllâb ve Küllâbiyye Mezhebi, Bursa, 2006.