Harold Pinter’in "Gitgel Dolap" Eserine Yapısalcı Bir Yaklaşım

Yapısalcılık, bir metinin yüzey yapısından derin yapısına ulaşmak için bir sistemin kodlanmış bütünün kodunu çözmeye çalışan bir yaklaşımdır. Bu çalışma, Harold Pinter’in “Gitgel Dolap” (1960) adlı oyununu yapısalcı yaklaşımla inceler. Derin yapıda oyunun uyumu Ben ve Gus arasında ikili karşıtlık üzerine kurulu olup, dar bir uzamda belli bir süreliğine hapsedildikleri için mekanik davranışlar ve konuşmalar tekrarlar. Sifon ve gitgel dolap gibi somut mekanik öğeler de aynı faaliyetleri tekrarlar. Oyun bitmesine rağmen oyunun ezgisi devam eder çünkü Ben ve Gus’a tetikçi ve kurban olmaktan başka bir rol verilmez. Oyunun derin anlamına gelince, mekanizmanın işlevsel bir parçası olarak görünen bireyler mekanizmayı sorgulamaları sonucunda baskıcı mekanizmanın işleyemez duruma gelebileceğini gösterir.

Anahtar Kelimeler:

yapısalcılık, mekanizma, Harold Pinter, Gitgel Dolap

A STRUCTURALIST APPROACH TO HAROLD PINTER’S "THE DUMB WAITER"

Structuralism is an approach that seeks to decode the encoded whole consisting of a system to explore a textual work’s deep structure from the surface structure. This study analyses Harold Pinter’s “The Dumb Waiter” (1960) according to the structuralist approach. The harmony of the play’s deep structure performs on binary opposition between Ben and Gus who repeat mechanical behaviours and conversations since they are imprisoned for a while in a narrow space. Concrete mechanical elements such as the lavatory and the dumb waiter also repeat the same activities. Although the play is over, the melody continues since Ben and Gus are given no role other than being hitmen and victims. As for the deep meaning, individuals who appear as a functional part of the mechanism show the possibility that the oppressive mechanism may become inoperable as a result of questioning the mechanism.

Keywords:

structuralism, mechanism, Harold Pinter, The Dumb Waiter,

PDF

___

Aksan, D. (1977). Her yönüyle dil (Ana çizgileriyle dilbilim) II. Türk Dil Kurumu Yayınları.
Alkan, H. (2016). A structuralist analysis of Jean-Paul Sartre’s The Flies. Artuklu Human and Social Science Journal, 1(1), 64-71.
Barthes, R. (1972). Critical essays. (Trans: R. Howard), Northwestern University Press.
Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. The MIT Press.
Culler, J. (1973). Structuralist poetics. Routledge & Kegan Paul Ltd.
Eichenbaum, B. (1965). Russian formalist criticism: Four essays. (Trans: L. T. Lemon, M. J. Reis), University of Nebraska Press.
Gordon, L. (1990). Harold Pinter - A casebook. Garland Publishing.
Greimas, A. J. (1983). Structural semantics: An attempt at a method. (Trans: D. McDowell, R. Schleifer, A. Velie), University of Nebraska Press.
Hawkes, T. (1989). Structuralism and semiotics. Routledge.
Jakobson, R. (1971). Fundamentals of language. Mouton.
Knowles, R. (1995). Understanding Harold Pinter. University of South Carolina Press.
Lane, M. (1970). Structuralism: A reader. Basic Books.
Leach, E. (1973). Claude Levi-Strauss. The Viking Press.
Levi-Strauss, C. (1963). Structural anthropology. (Trans: C. Jacobson, B. G. Schoepf), Basic Books Inc.
Mısra, C. (1992). Harold Pinter - The dramatist. Creative Publishers.
Önder, M. (2005). Oyun metni çevirisi ve Harold Pinter’in Gitgel Dolap adlı oyununun çevirilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Pettit, P. (1975). The concept of structuralism: A critical analysis. Gill and Macmillan.
Pinter, H. (1990). The Dumb Waiter. In Complete Works (127-165), Grove Press.
Propp, V. (2005). Morphology of the folk tale. (Trans: L. Scott), University of Texas Press.
Rifat, M. (2000). XX. Yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları. Om Yayınevi.
Saussure, F. (1976). Genel dilbilim dersleri-I. (Trans: B. Vardar), Türk Dil Kurumu Yayınları.
Uçan, H. (2002). Yazınsal eleştiri ve göstergebilim. Perşembe Kitapları.
Vardar, B. (2001). Dilbilim yazıları. Multilingual Yayınları.
Yüksel, A. (2011). Dram sanatında ezgi ve uyum. Mitos-Boyut Yayınları.