Birleşik Çekimli Fiillerin Zaman ve Anlam Açısından Gösterdiği Çeşitlilikler

Dil içinde kip, zaman ve kişi eklerini alarak kullanım sahasına çıkabilen fiillerin basit çekim dışında birleşik çekimleri mevcutur. Birleşik çekim olarak ele aldığımız yapılarda zaman ve kip ayrıntılarının belirlenmesi çoğu zaman güçlük yaratır. Aynı zamanda bu yapılar, anlam açısından da çeşitlilik gösterirler. Olumluluk ve olumsuzluk yapısında da dikkate değer durumlar söz konusudur. Bu yazıda birleşik çekimler; zaman, kip, olumlulukolumsuzluk ve anlam açısından ele alınmaya ve Türkçe'nin çekimli fiiller yoluyla oluşturduğu zengin anlatım yolları belirlenmeye çalışılmıştır.

The Diversity of Compound Congugations Verbs Accsrding to Meaning and Time

The verbs that can be used with mood, time and individual (person) additives have compound congugations out of simple conjugation. It oftens create difficulties when we use time and mood details with the structures of compound conjugations. These structures have variabilities about meanings too. They have different situations at their structures of positiveness or negativeness. This article was intended to investigate the compound conjugations according to mood, meaning, positiveness and negativeness. At the same time it was tried to make clear the rich expression of Turkish by means of conjugative verbs.

PDF

___

Adalı,O. (1979) Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, TDK Ankara.
Adıvar, H.E. (1984) Sinekli Bakkal, Atlas kitabevi, İstanbul.
Bilgegil, K. (1982) Türkçe Dilbilgisi, Dergah Yayınları, İstanbul.
Dağlarca, F.H. (1989) Aylam, Vietnam Savaşımız, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
Ediskun, H.(1996) Türk Dilbilgisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Ergin, M.(1977) Türk Dil Bilgisi, Minnetoğlu Yayınları, İstanbul.
Gogol (1984), Bir Delinin Hatıra Defteri. Varlık Yayınları, İstanbul.
Gülsevin, G. (1999) Türkiye Türkçesindeki Zaman ve Kip Çekimlerinde Birleşik Yapılar Üzerine Dördüncü Milletler Arası Türkoloji Kongresi, İstanbul.
Halikarnas Balıkçısı, (1989)Merhaba Anadolu, Bütün Eserler 4, Bilgi Yayınevi, Ankara.
İleri,S. (1985) Ölüm İlişkileri, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
Karaosmanoğlu,Y.K. (1966) Kiralık Konak, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Kemal,Y. (1979) Yılanı Öldürseler, Cem Yayınevi, İstanbul.
Mungan M. (1992) Yaz Geçer, Metis Yayınları, İstanbul.
Oğuzcan, Ü.Y.(1988) Tüm Şiirleri 3, Özgür Yayın-Dağıtım, İstanbul.
Özgül, M.K. (1996) Ali Ekrem Bolayır'dan Suut Kemal Yetkine Mektuplar, İstanbul.
Pulur, H. (1985) Olaylar ve İnsanlar 3, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
Şahin, H. (19957) Kutadgu Biligde Şimdiki Zaman, Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi, s.464-471.
TDK (1997 Güzel Yazılar, Mektuplar, Ankara.
TDK, (1999) Güzel Yazılar, Denemeler, Ankara.
Türkyılmaz,F. (1999) Tasarlama Kiplerinin İşlevleri, TDK Yay., Ankara.
Yaman, E. (1999) Türkiye Türkçesinde Zaman Kaymaları, TDK Yay, Ankara.