Avusturyalı Osmanlı Tarihçisi Joseph von Hammer Purgstall'in Bursa İzlenimleri (Ağustos 1804)

Joseph von Hammer-Purgstall Avrupa’da Doğu dünyasına karşı ilginin uyanmasını sağlamış ve Osmanlı tarihi konusunda uzun süre aşılamayan çalışmalar yapmış ilk oryantalistlerden biridir. Bu çalışmada Avusturyalı Osmanlı tarihçisi Joseph von Hammer-Purgstall’ın, öncelikle İstanbul’da tercümanlık görevinde bulunduğu sırada, 1804 yılı Ağustos’unda Bursa’ya yaptığı geziyi anlattığı seyahatnamesi tanıtılmış, daha sonra seyyahın Bursa sâkinlerinin yabancılara yaklaşımı, kentteki ekonomik faaliyetler, yemek kültürü ve kent toplumunun ileri gelenleri hakkında verdiği bilgiler değerlendirilmiştir.

Austrian Ottomanist Joseph von Hammer-Purgstall's Travel to Bursa and His Impressions (August 1804)

Joseph von Hammer-Purgstall can be considered as the first person who sparkled an interest in the "Eastern world" in Europe. In addition to this he was also the author of many books on Ottoman Empire which could not be surpassed for a long time. In this article I tried to introduce his travel account on Bursa by paying a special attention to his evaluations about the attitudes of inhabitants of Bursa toward "foreigners". I also evaluated the information given by Hammer about economic activities, culinary culture and the nobles of the city.

PDF

___

Babinger, Franz (1992), Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri, çev. Bahriye Üçok, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Bauman, Zygmunt (1998), Modernity and Ambivalence, Padstow: Polity Press.

Baykal, Bekir Sıtkı, (1942), “Hammer’in Hâtırâtı”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 1, Sayı 1, s. 128-131.

Eyice, Semavi (1982), “J. Von Hammer-Purgstall ve Seyahatnâmeleri”, Belleten, C. 46, Sayı 183, s. 535-550.

Hammer-Purgstall, Joseph von (1940), Erinnerungen aus Meinem Leben 1774-1852, Wien-Leipzig.

Hammer-Purgstall, Joseph von (1818), Umblick auf einer Reise von Costantinopel nach Brussa und dem Olympos, und von da Zurück über Nicäa, und Nicomedien, Pesth.

Hüdâvendigâr Vilâyeti Salnâmesi, 1287 (1870).

İnalcık, Halil (2000), “Bursa ve İpek Ticareti”, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, C. 1, ed.Halil İnalcık-Donald Quataert, çev. Halil Berktay, İstanbul: Eren Yay.

Lowry, Heath (2004), Seyyahların Gözüyle Bursa 1326-1923, İstanbul: Eren Yay.

Metlitzki, Dorothee (1997), “On the Meaning of “Hatem” in Goethe’s WestÖstlicher Divan”, Journal of the American Oriental Society, C. 117, Sayı 1, s. 14-151.

Ortaylı, İlber (1997), “Hammer-Purgstall”, İslam Ansiklopedisi, C. 15, İstanbul: Diyanet Vakfı Yay., s. 491-494.

Ortaylı, İlber (2001), “Joseph Hammer ve Osmanlı Tarihçiliği”, Gelenekten Geleceğe, 2.baskı, İstanbul: Ufuk Kitapları, s.30-38.

Schimmel, Annemarie (1974), “Ein unbekanntes Werk Joseph von Hammer- Purgstall”, Die Welt des Islams, C. 15, Sayı 1/4, s. 129-145.

Tamdoğan-Abel, Işık (2003), “Hanlar ya da Osmanlı Kentinde Yabancı”, Osmanlı İmparatorluğu’nda Yaşamak, 3. baskı, der. François Georgeon-Paul Dumont, İstanbul: İletişim Yay., s. 387-405.

Tunalı, Ayten Can (2005), “İstanbul’dan Bursa-Uludağ’a Bir Seyahat ve İznik-izmit Üzerinden Geri Dönüş, Adolf Hartleben Verlag, Viyana 1818, X+200 (Ekler, 167-182; Yazıtlar 185-200)”, (kitap tanıtım yazısı), Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 24, s. 333-338.

İnalcık, Halil (2003), Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ 1300-1600, çev. Ruşen Sezer, İstanbul: Yapı Kredi Yay., 2003.

Özkaya, Yücel (1985), XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yaşantısı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.