ÖĞRETMENLERİN ALAN DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ: SINIF ÖĞRETMENLİĞİNDEN ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLİĞİNE GEÇİŞ

Öğretmenlik mesleği özel alan yeterlikleri farklı öğretmenlik branşlarına özgü yeterlikleri kapsamaktadır. Öğretmenlerin alan değiştirmelerine yönelik çalışmaların 2012 yılı itibariyle yoğunlaştığı görülmektedir. Alanyazında yapılan çalışmalar alan değiştiren sınıf öğretmenlerinin alan değişikliği yapma nedenlerine, alan değişikliği nedeniyle yaşadıkları sorunlara, yeni alanlarından memnuniyet durumlarına, yeni alanlara ve uygulamaya ilişkin görüşlerine ve yeterliklerine odaklanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenliği kadrosundan özel eğitim öğretmenliği kadrosuna geçiş yapan öğretmenlerin alan değişikliğine yönelik görüşlerini ve deneyimlerini incelemektir. Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılarak öğretmenlerin alan değiştirme olgusuna yönelik görüşleri incelenmiştir. Çalışmaya amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilen 22 öğretmen katılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler alan değiştirmeye olumlu veya olumsuz yaklaştığı gibi şüpheyle de yaklaşmaktadır. Alan değiştirmenin gerekçeleri arasında ise atanma süreçlerinin kolaylığı, özel eğitimde çalışma olanakları, özel eğitim alanında daha mutlu ve tatminkâr olma gerekçeleri öne çıkmaktadır. Alan değiştiren öğretmenler en fazla velilerle ilişkilerinde sorun yaşadıklarını belirtmekte ve buna çözüm olarak etkili iletişimin önemini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sınıf öğretmenliği, özel eğitim öğretmenliği, alan değişikliği

FIELD CHANGING: VIEWS OF TEACHERS TRANSFERRING FROM PRIMARY SCHOOL TEACHING TO SPECIAL EDUCATION

The teaching profession includes competencies specific to different teaching branches. The number of studies on teachers changing their fields has increased as of 2012. Studies in literature focused on the reasons of primary school teachers who have changed their fields, the problems they encounter due to field changing, their satisfaction with their new fields, their opinions and competencies about new fields and implementation. The purpose of the present research was to examine the opinions and experiences of teachers who have changed their field from primary school teaching to special education teaching. In this study, the perceptions of teachers towards the phenomenon of field changing were examined using the phenomenology design, one of the qualitative research designs. 22 teachers who participated in the study were selected by purposeful sampling method. The study concluded that the participant teachers had both positive and negative opinions on field changing and some of them were sceptical. Among the reasons of field changing, ease in appointment processes, working opportunities of special education, being happier and more satisfied in the field of special education were emphasized. They mostly had problems about parents of children with special education and their solutions focused on effective communication with the parents.

Keywords:

Primary school teaching, special education teaching, field changing,

PDF

___

Billingsley, B. S., & Cross, L. H. (1991). General education teachers’ interest in special education teaching: Deterrents, incentives, and training needs. Teacher Education and Special Education, 14(3), 162-168.
Boe, E., Cook, L., Paulsen, C., Barkanic, G., & Leow, C. (1999). Productivity of teacher preparation programs: Surplus or shortage in quantity and quality of degree graduates (Report No. 1999-DAR2). University of Pennsylvania, Graduate School of Education, Center for Research and Evaluation in Social Policy.
Cerit, Y., Akgün, N., Yıldız, K., & Soysal, M. R. (2014). Yeni eğitim sisteminin (4+4+4) uygulanmasında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri (Bolu ı̇l örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(Özel Sayı), 59-82.
Darling-Hammond, L. (1984). Beyond the commission reports: The coming crisis in teaching. The Rand Corporation.
Doğan, S., Uğurlu, C. T., & Demir, A. (2014). 4+4+4 eğitim sisteminin okul paydaşlarına olumlu ve olumsuz etkilerinin yönetici görüşlerine göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 115-138.
Ersözlü, Z. N., Maviş, F. Ö., Özel, Ö., & Kürşadoğlu, A. E. (2014). Alan değişikliği yapan sınıf öğretmenlerinin geçtikleri alanla ilgili uyum sorunları ve çözüm önerileri. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 3(1), 8-23.
Eskicumalı, A., Demirtaş, Z., Erdoğan, D. G., & Arslan, S. (2014). Sınıf öğretmenliğinden branş öğretmenliğine geçiş sürecinin getirdiği sorunlar: Sakarya örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/32932/365840
Fimian, M. J., & Blanton, L. P. (1986). Variables related to stress and burnout in special education teacher trainees and first-year teachers. Teacher Education and Special Education, 9, 9–21.
Gökyer, N. (2014). 2012 yılında alan değişikliği yapan öğretmenlerin yeni alanlarına ve uygulamaya ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 1187-1208.
Grissmer, D. W., & Kirby, S. N. (1987). Teaching attrition: The uphill climb to staff the Nation's schools (ED291735). ERIC. https://www.rand.org/pubs/reports/R3512.html
Guba, E. G. (1981). Criteria for assessing the trustworthiness of naturalistic inquiries. Educational Communication and Technology Journal, 29, 75–91.
Ingersoll, R. (2001). Teacher turnover, teacher shortages, and the organization of schools. University of Washington, Center for the Study of Teaching and Policy.
Kaya, S., Şahin, H., Fırat, A., Maden, Ö., Eruçar, İ. O., & Ceren, A. (2013). 2012-2013 eğitim-öğretim yılında alan değiştiren öğretmenlerin yeni alanlarına yönelik memnuniyet durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 302-335.
Karabaş, M., & Çiftçi, S. (2019). Özel eğitim alanında görev yapan sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(19), 128-149.
Kilgore, K. L., & Griffin, C. C. (1998). Beginning special educators: Problems of practice and influence of school context. Teacher Education and Special Education, 21, 155–173.
Korkmaz, İ., & Serin, K. (2014). Branş değiştiren sınıf öğretmenlerinin yeni durumlarına ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 497-514.
McLeskey, J., Tyler, N. C., & Flippin, S. S. (2004). The supply of and demand for special education teachers: A review of research regarding the chronic shortage of special education teachers. The Journal of Special Education, 38(1), 5-21.
MEB. (2006). Öğretmenlerin il içi yer değiştirme kılavuzu. https://personel.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_04/28161006_YYRETMENLERYN_2017_YILI_YL_YYY_YSTEYE_BAYLI_YER_DEYYYTYRME.pdf
MEB. (2007). 2007 alan değişikliği genelgesi. http://personel.meb.gov.tr/upload/alan_degisikligi_genelge_2007.pdf
MEB. (2008). 2008 yılı öğretmenlerin alan değişikliği kılavuzu. http://personel.meb.gov.tr/sayfa_goster.htm
MEB. (2009). 2009 yılı öğretmenlerin alan değiştirme kılavuzu. http://personel.meb.gov.tr/sayfa_goster.htm
MEB. (2010). 2010 yılı öğretmenlerin alan değiştirme kılavuzu. http://personel.meb.gov.tr/sayfa_goster.htm.
MEB. (2011). 2011 yılı öğretmenlerin alan değiştirme kılavuzu. http://personel.meb.gov.tr/sayfa_goster.htm.
MEB. (2012). Öğretmenlerin il içi alan değişikliği kılavuzu. http://personel.meb.gov.tr/sayfa_goster.htm.
MEB. (2013). Alan değişikliği. https://ikgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_12/11043959_alandeiiklii.pdf.
MEB. (2017a). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara.
MEB. (2017b). Özel eğitim öğretmeni özel alan yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/06160842_14-YYretmen_Yeterlikleri_KitabY_Yzel_eYitim_YYretmeni_Yzel_alan_yeterlikleri_ilkYYretim_parYa_17.pdf
MEB. (2017c). Sınıf öğretmeni özel alan yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/06160532_8-YYretmen_Yeterlikleri_KitabY_sYnYf_YYretmenliYi_alan_yeterlikleri_ilkYYretim_parYa_11.pdf
Miles, M. B, & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook, (2nd ed.). Sage Publications, Inc.
Miller, M. D., Brownell, M. T., & Smith, S. W. (1999). Factors that predict teachers staying in, leaving, or transferring from the special education classroom. Exceptional Children, 65, 201–218.
Özer, B., Tüysüz, C., Bozkurt, N., & Özdemir, S. (2013). Branş değişikliği ile yan alanlarına geçen sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları bu değişime ilişkin görüşleri: Hatay il örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 265-290.
Özyer, S., & Özsoy, N. (2017). Özel eğitim alanına geçiş yapan sınıf öğretmenlerinin sayı öğretiminde kullandıkları yöntemlerin araştırılması. Education Sciences, 12(3), 122-132.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. (3rd ed.). Sage Publications.
Rosenberg, M. S., O’Shea, L., & O’Shea, D. (1998). Student teacher to master teacher. Macmillian.
Sıcak, A., Arslan, A., & Burunsuz, E. (2015). Alan değiştiren sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 3(2), 15-25.
Smith-Davis, J., & Billingsley, B. (1993). The supply/demand puzzle. Teacher Education and Special Education, 16, 205–220.
Stempien, L. R., & Loeb, R. C. (2002). Differences in job satisfaction between general education and special education teachers: Implications for retention. Remedial and Special Education, 23(5), 258-267.
T. C. Resmi Gazete. (1973). Milli eğitim temel kanunu (14574). http://mevzuat.meb.gov.tr/html/temkanun_0/temelkanun_0.html
T. C. Resmi Gazete. (2015). Milli Eğitim Bakanlığı öğretmen atama ve yer değiştirme yönetmeliği (29329). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150417-4.htm
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Seçkin Yayıncılık.